تشخیص و درمان دو جنسیتی

به چه کسانی افراد دوجنسی میگویند؟

جراحی و درمان تغییر جنسیت چگونه است؟با دلگرم همراه باشید.

به فردی دو جنسه میگوئیم که در حالتی میان دو جنس مذکر ومؤنث متولد شده باشدوبطور کلی یا جزئی اندامهای تناسلی مردانه و زنانه داشته باشد.در اصطلاح لاتین به این افراد هرمافرودیت یا انترسکسوال می گویند .

• واژه hermaphrodite که به معنای موجود دو جنسه میباشد در اصل یونانی بوده است.
• Aphrodite یکی از خدایان اسطوره ایی یونان و Hermes که مرکب از دو واژه الهه های افسانه ایی یونان میباشد.
• نکته جالب اینکه انسانهای دو جنسه خودشان را به عنوان موجودی با یک جنس قبول دارند.

شايد گهگاه شنيده باشيد که فردي با جراحي جنسيت خود را تغيير داده است. و در ذهن خود سئوالات بسياري در اين زمينه ايجاد شده که:

چرا فردي چنين تصميمي را ميگيرد؟
چرا در علم پزشکي چنين مطالعاتي انجام شده؟
چرا يک پزشک حاضر به انجام چنين عملي ميگردد؟
و جالب اينکه چگونه در ايران بطور فانوني نيز چنين اعمال جراحي انجام ميگيرد؟

برای دانشتن جواب ها در ادامه با دلگرم همراه باشید...

آمار در مورد 2جنسی بودن چه میگوید؟

آمار رسمی نشان میدهد که از هردو هزار کودک در امریکا؛ یک نفر دو جنسه به دنیا می آید.

چرا اطلاعات زیادی از این افراد در دست نیست؟

اگر واقعا از هر دوهزار نفر یک نفر دوجنسی هست آنگاه این افراد در کجا هستند؟

چرا از آنان

وزندگی شان اطلاعات بیشتری در دست نیست ؟ واقعیت اینست که این افراد در گیر مسائل شخصی که در اطرافشان اتفاق می افتد هستند . در واقع گروه نسبتا کوچکی از دو جنسی ها در جهان وجود دارند که تعداشان به طور منظم در حال افزایش است اما اکثریت آنان در انزوای کامل بسر میبرند که دلایل اصلی این انزوا را می توان ترس وخجالت عنوان کرد .

این افراد اکثرا از سوی خانواده ؛ اطرافیان وحتی جامعه طرد میشوند وبه همین دلیل تصمیم میگیرند زندگی در سکوت وخاموشی به دور از اینکه در معرض عموم مردم باشند را ادامه دهند.البته تعدادی از این افراد سعی میکنند که با عمل های جراحی خود را از این حالت رها کرده وتبدیل به موجودی با یک جنسیت خاص شوند ولی بدلیل پیچدگی های این مسئله که از زمان شکل گیری جنین در رحم مادر تا تولد اتفاق می افتد معمولا نتایج این عمل ها رضایت بخش نیست.

ایجاد رابطه با این افراد

آنها همانند ما به تمامی نیازهای روحی – روانی و عاطفی و احساسی احتیاج دارند . نکته ایی که در اینجا باید آن را مد نظر داشته باشیم این است که باید از نگاه کردن به این افراد به عنوان انسانهای عجیب وغریب و اشتباهات زیست شناسی اکیدا خودداری کنیم. آنها در واقع مظهر طبیعی خلقت خداوند هستند واگر خداوند نمی خواست ؛ این افراد بدین شکل بدنیا نمی آمدند.

درمان بيماري دوجنسیتی چيست؟

اين بيماري درمان پذير نيست و لاعلاج محسوب ميگردد، و درمان آن تغيير در جنسيت به روش هورموني و همراه با جراحي ميباشد.

جراحی و درمان تغییر جنسیت

اولین مرحله درمان، تشخیص صحیح و قطعی میباشد. چون با درمان هورمونال و جراحی سیر را برگشت ناپذیر بایستی درنظر گرفت.
همانگونه که در قسمت اول نیز گفته شد تشخیص معمولا توسط خود فرد صورت میگیرد و اغلب با تائید دوستان و خانواده همراه است. و لازم است این نارضایتی جنسیتی بطور مداوم و حداقل برای دو سال استمرار داشته باشد. < اقتباس از مجله ارولوژی اروپا may 2006 > .
تائید دوستان و خانواده بر اساس مشاهده رفتار و تمایلات فرد مطابق با جنس مخالف واستمرار علائم طی مدت طولانی خواهد بود.

البته عملا در موارد مشاهده شده در کلینیک تو سط اینجانب مقاومت ومخالفت شدید خانواده و سعی در درمان، جهت اثبات سلامت جنسی به خود فرد میباشد که چون مشکل در روان فرد و برای بیماران transsexualism غیر قابل برگشت میباشد، تلاش خانواده موفق نمیباشد و حداکثر با تهدید فرد به ترد از خانواده منجر به اجباره فرد به تحمل شرایط موجود خواهد شد ، که منجر به عوارض روحی و افسردگی و حتی امکان خطر خودکشی نیز میباشد.

بررسی روانشناختی:

تشخیص و تائید بیماری transsexualism توسط روانپزشک صورت میگیرد و در طی فاز تشخیصی دو مقوله بایستی بررسی گردد:

1- تشخیص صحت شدت بیماری نارضایتی جنسیتی .
2- دادن اطلاعات در باره پروسه درمان شامل امکان و محدودیتهای درمان هورمونی و جراحی است.

حتی با وجود کرایتریا و نشانه های قطعی و مشخص برای تشخیص این بیماری، ولی باز اعمال تشخیص قطعی این بیماری برای روانشناس و روانپزشک مشکل میباشد ولازم است این تشخیص توسط دو متخصص ارشد و مجرب تائید گردد.
خانواده بیمار نیز اغلب احتیاج به مشاوره وکمک مشاوره ای روانشناسی دارند.

آزمایش زندگی واقعی:

زمانی که درمان هورمونی آغاز میگردد و حتی قبل از شروع آن، لازم است فرد زندگی با مشخصات جنس مخالف را بطور واقعی وعملی تست کند. بدینصورت که برای زمان طولانی و تمام وقت، بایستی مطابق میل جنسی و جنسیت جدید خود لباس بپوشد و نام جدید خود را انتخاب کند.

قبل از انجام عمل جراحی غیرقابل برگشت لازم است این فرم زندگی جدید برای حداقل یک سال تمام وقت ادامه یابد و سپس تصمیم قطعی به جراحی گرفته شود.

بررسی کلنیکی:

شامل معاینه کامل فیزیکی و بررسی های آزمایشگاهی شامل مطالعلت بیوشیمیائی خون و هورمونی و کاریوتیپ و بررسی کروموزومی است.
تعین وضعیت وزن و فشارخون جهت مقایسه و پیگیری طی درمان هورمونی لازم است.
همچنین جهت بیماران مرد که داوطلب تبدیل به جنسیت زن هستند، جمع آوری و فریز اسپرم در بانک اسپرم، چون پس از درمان هورمونی فرد نابارور خحواهد شد. تا در صورت تمایل به باروری در آینده بتوان از ذخیره اسپرم استفاده کرد.
در حال حاضر ذخیره گامت و تخمک برای زنان مقدور نمیباشد.

در درمان هومونی 2 هدف دنبال میگردد:

1- مهار محور هیپوتالاموس، هیپوفیز به غدد جنسی که منجر به کاهش ترشح تستوسترون یا استرادیول میگردد. و درنتیجه علائم جنسی ثانویه که مربوط به جنسیت اولیه و اصلی فرد است در حد امکان کاهش یابد.
به هرحال از بین رفتن کامل علائم جنسی اصلی فرد با درمان هورمونی به تنهائی امکانپذیر نیست.

2- ایجاد علائم جنسی مشخصه جنس جدید مورد نظر.

رژیم درمانی شامل انواع استروژنها، پروژسترونها، و یا آندروژنهاست. که در مکاتب مختلف پزشکی برنامه های متفاوتی ارائه شده است. و هنوز یک برنامه رژیم درمانی خاص بصورت واحد وجود ندارد.

هورمون درمانی جهت تبدیل مرد به زن:

آنتی آندروژن:

چندین گروه دارو جهت مهار آندروژن(هورمون جنسی مردانه)، و یا عمل آن وجود دارد و با مهار عملکرد آندروژنها باعث کاهش بافت عضلانی و مردانه میگردد.
برای این منظور در اروپا بیشتر سیپروترون استات مصرف میگردد. و همچنین از مهار کننده های آندروژنی غیر استروئیدی مثل فلوتامید میتوان استفاده کرد. این دارو علائم ظاهری مردانه را از بین میبرد ولی بطور ثانوبه میزان تستوسترون را بالا میبرد.

داروی دیگر بدین منظور مهار کننده های محور هیپوتالاموس هیپوفیز است مثل دکاپپتیل که به مصرف ماهیانه قابل استفاده است.
همچنین درمان با فیناسترید 1mg یا مینوکسیدیل جهت درمان طاسی و تبدیل فرم رویش موی مردانه به زنانه مصرف میگردد.

در بیماران transsexulism غیر بالغ با مهار کننده های هیپوتالاموس ، تکمیل بلوغ را به تاخیر میاندازند تا در زمان درمان اصلی اقدام جهت تغییر جنسیت به شکل بهتری امکانپذیر باشد.

استروژنها:

استروژن ماده اصلی برای ایجاد علائم زنانه در بیماران مرد است که تمایل به زن شدن دارند.
در بیشتر مراکز از استروژن خوراکی استفاده میگردد. دوز بالاتر دارو تاثیری در سرعت ایجاد علائم زنانه ندارد. و فقط عوارض را بیشتر میکند.

درمان با استروژن موجب ایجاد سینه زنانه و تغییر تجمع بافت چربی به فرم زنانه، یعنی تجمع چربی در باسن و ران، نرمی پوست، کاهش موی بدن و کاهش یا توقف ریزش موی مردانه، کاهش باروری و کاهش نعوظ آلت خواهد شد.

حداکثر تغییر در علائم جنسی با 2 سال درمان ایجاد میگردد. و پس از آن تغییر بیشتری با درمان هورمونی صورت نمیگردد.
درمان هورمونی با استروژن و یا آنتی آندروژن باعث تغییر کیفیت صوت به فرم زنانه در مردان نمیگردد و جهت آن ممکن است لازم به ارجاع به مراکز اختصصاصی گفتار درمانی باشد.

پروژسترون:

گرچه اندیکاسیون و نیاز قطعی درمان با پروژسترون مشخص نشده است ولی در برخی از بیماران
Transsex مرد به زن دیده شده که درمان با پروژسترون، تمایلات جنس زنانه و رشد سینه ها را بهتر میکند.

درمان هورمونی جهت تبدیل جنسیت زن به مرد:

هدف از درمان هورمونی در بیماران نارضایتی جنسیتی زن به مرد (female to male transsexual) ایجاد علائم مردانه شامل فرم بدن مردانه و قطع خونریزی قاعدگی و ایجاد شکل رویش موی مردانه (شامل فرم موی سر به فرم طاسی مردانه و رویش موی صورت و بدن و تبدیل فرم رویش موی ناحیه تناسلی از شکل مثلثی با راس پائین زنانه به ذوزنقه ای مردانه) است.

پایه درمان هورمونی در این بیماران، فراورده های تستوسترون میباشد که متداولترین، درمان با تستوسترون استراز به میزان 125-250 mg عضلانی هر 3-2 هفته است .
درمان جایگزین، داروهای خوراکی یا موضعی با جذب از طریق پوست است. اصول ، با درمان بیماران هیپوگنادیسم مشابه است.

با درمان آندروژنی تغییرات زیر بصورت پایدار ایجاد میگردد:

1- تغییر در طنین صوت به فرم مردانه پس از 10-6 هفته درمان.
2- بزرگ شدن کلیتوریس(clitoris) البته در افراد مختلف به میزانی متفاوت.
3- کوچک شدن پستانها در حد ملایم.
4- افزایش تمایلات جنسی.
5- ایجاد آکنه
6- افزایش موی صورت و بدن .
7- طاسی سر به فرم مردانه.

سایر تغییرات شامل افزایش قد در بالاتنه، افزایش وزن و تغییر رفتار در افزایش علاقه اجتماعی و جنسی کاهش چربی ناحیه باسن است.
گاهی با این درمان خونریزی قاعدگی قطع نمیگردد و احتیاج به اضافه کردن داروهای پروژسترونی میباشد.
اگر درمان بصورت موضعی و از طریق جذب پوستی با هورمون صورت گیرد داروب پروژسترونی نیز تقریبا همیشه لازم است.

درمان هورمونی پس از انجام جراحی:

برخی مراکز میزان داروهای استروژنی را پس از خارج کردن بیضه ها به نصف میزان قبل از جراحی کاهش میدهند و بقیه مراکز با همان دوز ادامه میدهند.
دلیل ادامه درمان با با استروژن پس از خارج کردن بیضه ها حفظ ظاهر زنانه و بهبود کیفیت اسخوانی خهت جلوگیری از کاهش دانسیته استخوانی و (osteprosis) است.

پس از خارج کردن تخمدانها در زنان تغییر جنسیت یافته به مرد، بایستی درمان با آندروژن، جهت حفظ علائم ظاهری مردانه و جلوگیری از پوکی استخوان(osteprosis ) ادامه یابد

پس از گذشت مراحلی که در قسمتهای قبلی توضیح داده شد، شامل درمان هورمونی ودوره تست رفتاری در بیماران نارضایتی جنسیتی (transsexualism ) ،تصمیم به اقدام جراحی جهت تغییر دائمی جنسیت گرفته میشود.

روشهای متعدد جراحی جهت تبدیل جنسیت مرد به زن وجود دارد. اقدام مشترک در تمام روشها برداشتن بیضه هاست. برداشتن بیضه ها بعنوان اقدام تکمیلی در درمان هورمونی میباشد.

برداشتن آلت و کیسه بیضه ( اسکروتوم ) بسته به روش جراحی مورد نظر جراح، جهت بازسازی اندام تناسلی زنانه ( واژن و ولو ) ممکن است بطور کامل و یا ناقص انجام گیرد.

• استفاده از پوست آلت و اسکروتوم جهت بازسازی اندام تناسلی زنانه:

در این روش پوست آلت و اسکروتوم حفظ شده و بیضه و بافت نعوظی آلت (کورپوس کاورنوزوم) برداشته میشود. مجرا آزاد شده و و با تخلیه بافت کورپوس کاورنوزوم، حفره ای در لگن ایجاد میگردد. با برعکس کردن پوست آلت (invert کردن پوست آلت) و بداخل راندن پوست، حفره ای ایجاد میگردد که تشکیل واژن را در اندام تناسلی زنانه میدهد.

از پوست کیسه بیضه برای تشکیل لبهای بزرگ و کوچک اندام تناسلی زنانه استفاده میگردد. بدین فرم که با برش در قسمت بین پوست آلت و کیسه بیضه به شکل Y و ترمیم به شکل V حفره واژن بداخل پوست اسکروتوم قرار گرفته سپس با چین دادن پوست کیسه بیضه در دو طرف ، نمای لبهای بزرگ و کوچک اندام تناسلی زنانه را تشکیل میدهد.

سپس با تغییر وضعیت محل مجرا به قسمت بالائی حفره واژن ، نوک مجرا به شکل nipple ترمیم میگردد. و قسمت اضافی مجرا برداشته میشود.
پوست قسمت سر آلت که درطی عمل invert شدن به قسمت داخلی حفره واژن تبدیل شده، و در داخل لگن قرار دارد پس از باز کردن دیافراگم لگنی در قسمت پرینه، بین رکتوم و مثانه در زیر صفاق به قسمت خلفی مثانه فیکس میگردد.
در این روش شبیه ترین حالت به شکل اندام تناسلی زنانه ایجاد میگردد.

استفاده از روده جایگزین واژن در جراحی تبدیل مرد به زن:

در این روش آلت و بیضه ها و کیسه بیضه بطور کامل برداشته میشود و سر مجرا به شکل nipple در محل خود فیکس میگردد، سپس با استفاده از قسمتی از روده کوچک یا بزرگ (ایلئوم و یا سیگموئید) قسمت پرخون و مناسبی از روده بطول حدود 20 سانتیمتر اتنخاب شده و از روده جدا کرده و دو سر روده پیوند زده میشود.

روده مجزا شده را ابتدا با مسدود کردن یک سر آن و عبور دادن سر باز از طریق شکم و فاصله بین رکتوم و مثانه از مسیر دیافراگم لگنی به پرینه (بین مقعد و مجرای ادرار) به بیرون پیوند زده میشود. و درواقع مدخل واژن را میسازد.

در این روش حفره ای ایجاد میشود که قابلیت دخول آلت و نزدیکی را خواهد داشت ولی نمای ظاهری آن در حد روش قبلی طبیعی نخواهد بود همچنین ترشحات روده دائما وجود دارد و به بیرون تراوش میکند که گاه حالت ناراحت کننده ای برای فرد ایجاد میکند.

باید به خاطر داشت این افراد ظاهری زنانه با رفتاری زنانه، و پس از درمان هورمونی حتی با سینه ای به شکل طبیعی خواهند داشت ولی توانائی باروری نخواهند داشت.

هورمون درمانی بعد از عمل جراحی

• برخی مراکز میزان داروهای استروژنی را پس از خارج کردن بیضه ها به نصف میزان قبل از جراحی کاهش میدهند و بقیه مراکز با همان دوز ادامه میدهند.

دلیل ادامه درمان با با استروژن پس از خارج کردن بیضه ها حفظ ظاهر زنانه و بهبود کیفیت استخوانی جهت جلوگیری از کاهش دانسیته استخوانی و (osteprosis) است.

• پس از خارج کردن تخمدانها در زنان تغییر جنسیت یافته به مرد، بایستی درمان با آندروژن، جهت حفظ علائم ظاهری مردانه و جلوگیری از پوکی استخوان (osteprosis) ادامه یابد.

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی