انحراف بینی چیست؟آیا انحراف بینی تنفس را سخت می‌کند؟

مقدمه ای در مورد انحراف بینی

انحراف بینی (Septal Deviation) معمولاً کجی تیغه بینی در قسمت داخلی بینی است و تاثیری روی شکل ظاهری بینی نمی‌گذارد. انحراف بینی یکی از مشکلاتی است که بسیار شایع است و این مشکل باعث ناراحتی در تنفس میشود.با دلگرم همراه باشید تا با انحراف بینی آشنا شوید.

انحراف تیغه بینی چیست؟

انحراف بینی با توجه به شیوع خیلی زیاد در میان مردم و به دلیل اینکه تأثیرات بسیار زیادی بر نحوه زندگی و سلامت افراد می‌گذارد، بحث حائز اهمیت و مهمی به شمار می‌آید.

وقتی در مورد انحراف بینی صحبت می‌کنیم، اولین مسأله‌ای که به ذهن ما خطور می‌کند گرفتگی بینی می‌باشد که این مسأله تا حدود بسیار زیادی درست می‌باشد. اگرچه مهم‌ترین مسأله در انحراف بینی گرفتگی بینی می‌باشد ولیکن باید مد نظر داشته باشیم که انحراف تیغه بینی ممکن است باعث ایجاد مسایل دیگری از جمله سردرد و عفونت سینوس‌ها گردد. در عین حال ممکن است که کسی انحراف بینی داشته باشد ولی با مشکل خاصی هم روبه‌رو نباشد.

انحراف تیغه بینی در اکثر افراد دیده می‌شود. با این حال نمی‌توان اظهار کرد که تمامی این موارد از اهمیت کلینیکی بر خوردار هستند واگر کسی دچار انحراف تیغه بینی باشد الزاما باید تحت مراقبت و درمان قرار بگیرد.

تیغه بینی دیواره ای است که فضای داخل بینی را به دو حفره مجزای راست و چپ تقسیم می کند. قسمت پایینی این تیغه غضروفی و قسمت بالایی آن استخوانی است . تیغه بینی نیز مانند سایر اجزای دستگاه اسکلتی تا پایان بلوغ رشد می‌کند و بزرگتر می‌شود .

چندین مرکز غضروف سازی واستخوان سازی در رشد هماهنگ تیغه بینی موثرند . بدیهی است اگر به هر دلیلی یکی یا چندتا از این مراکز غضروف‌سازی یا استخوان‌سازی کمتر و یا بیشتر از حد معمول رشد کنند، تیغه بینی ممکن است از خط وسط منحرف شده و در ناحیه ای به سمت راست یا چپ کج شود . ضربه به بینی یا شکستگی تیغه میانی بینی نیز می تواند موجب انحراف بینی شود.

انحراف تیغه بینی چه نوع اختلالی است؟

انحراف تیغه بینی اختلالی است که در آن تیغه جداکننده بینی دچار خمیدگی یا شکستگی می‌شود. این تیغه در قسمت جلو از یک غضروف چهار گوش تشکیل شده است که از ناحیه پشت و کف به چند استخوان دیگر متصل می‌شود. اگر این انحراف شدید باشد، مشکلاتی را برای بیمار ایجاد می‌کند. مثلا امکان دارد یک یا هر دو سوراخ بینی دچار انسداد و گرفتگی شود. طبیعی است گرفتگی روی تنفس بیمار اثر گذاشته و گاه آن را به طور کامل مختل می‌کند. تقریبا 80 درصد افراد، درجاتی از این انحراف را دارند، اما مشکل‌شان آنقدر شدید نیست که متوجه شده و برای درمان به پزشک مراجعه کنند و فقط درصد کمی از بیماران دچار اختلال در تنفس هستند و به جراحی نیاز پیدا می‌کنند.

ضربه به بینی یا شکستگی تیغه میانی بینی نیز می تواند موجب انحراف بینی شود.
در برخی بیماران انحراف بینی باعث گرفتگی یک یا هردو مجرای بینی و در نتیجه بروز مشکل تنفسی می‌شود که به شکل انسداد تنفسی، خرخر شبانه، کاهش حس بویایی، خشکی بینی و خون دماغ بروز می‌کند والبته در دراز مدت می تواند علایم وعوارض دیگری ازجمله سینوزیت، مشکلات گوش و مشکلات ریوی را باعث شود .
تشخیص با معاینه بالینی بینی یا تصویربرداری رادیوگرافی است .

علایم‌ شایع‌ انحراف بینی

• ترشح‌ بینی‌
• كجی‌ واضح‌ بینی‌
• انسداد راه‌هوای‌ بینی‌
• بدون‌ علامت‌، در اكثر موارد

نشانه های دیگر انحراف بینی

شایع ترین علامت انحراف تیغه بینی، گرفتگی یک یا هر دو سوراخ بینی است که با اشکال در نفس کشیدن ظاهر می شود. اغلب اوقات نیز در یک سمت بیشتر از طرف مقابل احساس می شود. نکته جالب توجه این است که بیمار در طرفی که دچار تنگی است، احساس گرفتگی نمی کند و ممکن است گرفتگی را در هر دو سمت و به صورت متناوب یا حتی در طرف مقابل ذکر کند.

جراحی انحراف بینی به روش معمول صرفا نواحی ایجادکننده مانع در مسیر تنفس را اصلاح می کند و تغییری در شکل یا کجی خود بینی نمی دهد.

سایر علائم انحراف بینی عبارتند از: خون دماغ شدن، تنفس صدادار، خروپف کردن، اختلال در خواب، خشکی دهان به دلیل تنفس با دهان باز، احساس فشار و گرفتگی در مجرای تنفسی بینی، درد در ناحیه سر و صورت، ترشحات پشت حلق و عفونت مکرر سینوس.

البته عارضه دیگری نیز وجود دارد که کمتر در بین بیماران دیده می شود. این اختلال، قطع تنفس در خواب است که اگر اتفاق بیفتد ممکن است بیمار در معرض خطر اختلالات قلبی ـ عروقی قرار گیرد که حتما باید تحت درمان سریع قرار بگیرد.

آیا ممکن است سردرد در برخی از افراد ناشی از انحراف بینی باشد؟

این پرسش به طور مکرر درباره بیماران مبتلا به سینوزیت نیز پرسیده می شود. انحراف بینی در بسیاری از موارد به خودی خود عامل ایجاد سردرد نیست. بسیاری از بیمارانی که از سردرد شاکی هستند، معمولا از میگرن یا سردرد تنشی رنج می برند.

البته در مواردی انحراف بینی بخصوص انحرافات شدید که با دیواره جانبی بینی تماس دارد (اصطلاحا دارای نقاط تماسی هستند) می تواند به سردرد منجر شود. به هر حال بینی، عضو مهمی است و عصب های فراوانی دارد که می تواند در ایجاد دردهای سر و صورت نقش داشته باشد.

انحراف بینی چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص انحراف تیغه بینی معمولا معاینه توسط متخصص گوش، حلق و بینی کافی است. در برخی موارد ممکن است برای تشخیص قطعی و کامل به آندوسکوپی بینی یا سی تی اسکن نیاز باشد. آندوسکوپی روشی ساده و دقیق است که به صورت سرپایی در مطب انجام می شود.

عواقب‌ مورد انتظار

معمولاً با جراحی‌ قابل‌ علاج‌ است‌. اگر علایم‌ برای‌ بیمار مشكل‌زا نباشد معمولاً جراحی‌ ضرورتی‌ ندارد.

ـعوارض‌ احتمالی‌:
۱. خونریزی‌ مكرر بینی‌
۲. عفونت‌ مكرر بینی‌ یا سینوس‌ها

درمان انحراف تیغه بینی

به طور معمول اکثر افراد جامعه درجات خفیفی از انحراف تیغه بینی را دارند اما از آنجائیکه این انحراف خفیف است و مشکلی را برای آنها ایجاد نکرده است نیازی به عمل اصلاحی ندارند. در بچه ها بهتر است که اصلاح انحراف تیغۀ بینی تا پایان سن بلوغ به تعویق بیفتد اما در بزرگسالان اگر شدت انحراف تیغه بینی به حدی باشد كه باعث انسداد تنفسی شده باشد باید آنرا با جراحی اصلاح كنیم. اصلاح انحراف تیغه بینی می تواند به طور مجزا و یا همراه با اعمال جراحی پلاستیك بینی ، پولیپ بینی ، جراحی آندوسکوپی سینوس و یا كوچك كردن شاخكهای بینی انجام شود .

انحراف بینی درمان دارویی ندارد (البته برای رفع علائم و عوارض بیماری می توان دارو مصرف کرد) . در موارد شدید نیاز به جراحی سپتوپلاستی و اصلاح انحراف می‌باشد .
این‌ وضعیت‌ با مشاهده‌ داخل‌ بینی‌ با استفاد از یك‌ چراغ‌ واسپكولوم‌ بینی‌ تشخیص‌ داده‌ می‌شود.
جراحی‌ برای‌ اصلاح‌ انحراف‌ تیغه‌ بینی‌ (گاهی‌).

روش‌های‌ جراحی‌ عبارتند از:

۱. برداشت‌ زیرمخاطی‌ كه‌ انسداد را كاهش‌ می‌دهد.
۲. رینوپلاستی‌ كه‌ بدشكلی‌ كالبدشناختی‌ بینی‌ را اصلاح‌ می‌كند.
۳. سپتوپلاستی‌ كه‌ انسداد بینی‌ را كاهش‌ داده‌ و نمای‌ آن‌ را بهبود می‌بخشد.

راه درمان انحراف بینی چیست؟

از لحاظ درمانی اگر کسی دچار عوارض انحراف بینی شده باشد نیاز به جراحی دارد. جراحی به این صورت انجام می‌گیرد که کاملا از ناحیه داخل بینی لایه‌های مخاطی محافظ را کنار زده و قسمتی را که دچار مشکل می‌باشد برداشته و یا ترمیم می‌کنند. در بسیاری از موارد در حین برطرف کردن انحراف تیغه بینی لازم است که پزشک توربین‌های بینی را هم مرتب و درست کند.

برای مثال وقتی که انحراف بینی به سمت راست وجود دارد توربین‌های حفره سمت چپ به صورت جبرانی بزرگتر شده و می‌توانند در این طرف بینی هم انسداد ایجاد کنند.

در روش‌های قدیمی جراحی انحراف بینی هنگامی که لایه مخاطی برداشته می‌شد کل محتویات زیر آن یعنی غضروف و استخوان را تخلیه می‌کردند که باعث بروز مشکلاتی از جمله افتادگی نوک و فرورفتگی پشت بینی می‌شد که این روش‌ها امروزه منسوخ شده است.

آیا جراحی تیغه بینی خطراتی را برای بیمار در پی دارد؟

عمل جراحی انحراف بینی-معمولا در طی یک عمل جراحی مهمترین عاملی که یک بیمار را تهدید می‌کند اثرات ناشی از بیهوشی می‌باشد. در مورد این عمل می‌توان گفت که خوشبختانه در بسیاری از موارد می‌توان با بی حسی‌های موضعی و یا بیهوشی‌های ساده عمل انحراف بینی را به انجام رساند و خطر خاصی شخص بیمار را تهدید نمی‌کند.

سن مناسب برای انجام عمل جراحی بر روی تیغه بینی چه سنی است؟

نکته مهم دیگر در مورد عمل انحراف بینی، سن افرادی است که می‌خواهند مورد عمل قرار بگیرند. اگر فرد دارای مشکل حادی نباشد و به اصطلاح دچار انسداد نسبی باشد، سعی بر این است که تا اتمام سن رشد مورد عمل قرار نگیرد. اما در مواردی که مشکل حاد باشد و شخص دچار گرفتگی شدید باشد، به صلاح است که عمل زودتر انجام شود زیرا خود این گرفتگی در صورتی که شدید باشد، می‌تواند برای کودکان اشکالاتی را در شکل ظاهری صورت ایجاد کند. علاوه بر آن ممکن است که شخص دچار اختلالات ریوی بشود.

آیا بعد از عمل جراحی بر روی تیغه بینی به مراقبت‌های ویژه ای نیاز است؟

بعد از عمل انحراف بینی ممکن است که داخل بینی توسط پدهای خاصی پانسمان بشود که این پدها فقط جلوی خونریزی را می‌گیرند و برای تنفس بیمارمشکلی ایجاد نخواهند کرد. بیمار معمولا بعد از عمل انحراف بینی احتیاج به یک تا دو روز استراحت دارد و معمولا اگر چیزی درون بینی او قرار گرفته باشد بعد از دو روز خارج خواهد شد و او قادر خواهد بود که به زندگی عادی خود برگردد.

ویدئو های مربوطه به انحراف بینی

آدرس پزشکان مرتبط با جراحی بینی

دکتر محمد علی اکبری

آدرس: تهران، فرمانیه، نرسیده به چهارراه فرمانیه، جنب بیمارستان فرمانیه، ساختمان پالاتزو، پلاک 18، طبقه اول، واحد 2، مرکز پزشکی کیمیا

تلفن تماس:

22283000 – (021)

دکتر بهزاد فرخی

آدرس :تهران -بالاتر از میدان ونک ؛خیابان شهید خدامی-پلاک 3 واحد110

تلفن تماس:02122909935

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی