موارد مصرف و عوارض ویتامین B2 ( ریبوفلاوین)

معرفی ویتامین B2 یا ریبوفلاوین

طبقه بندی مارتیندل : عوامل تغذیه ای و ویتامین ها(مکمل ها)
طبقه بندی درمانی : ویتامین ها > ویتامین B Complex

ویتامین B2 اولین بار زمانی کشف شد که در حین بررسی بر روی ویتامینB1، دانشمندان متوجه شدند جزء دیگری نیز وجود دارد که در مقابل حرارت مقاوم تر ازB1 است و زمانی که آن را از شیر استخراج کردند این رنگدانه‌های زرد رنگ را B2 نامیدند . در واقع یکی از دلایل نگهداری شیردر پاکتهای چند لایه این است که، از تخریبB2 در برابر نور جلوگیری می‌کند زیرا این ویتامین در مجاورت اشعه ماوراء بنفش تخریب می‌شود. نام دیگرویتامین B2 , ریبوفلاوین است که به دلیل وجود حلقه فلاوینی موجود در ساختمان آن است.

B2 همراه غذا وارد بدن می‌شود و به کمک ناقل هایی که در دیواره روده وجود دارد به خون منتقل می‌گردد . ویتامینB2 جزء ویتامینهای محلول در آب است از اینرو در بدن ذخیره نمی‌شود پس میزان مورد نیاز آن باید روزانه مصرف گردد تا مبتلا به کمبود آن نشویم .

ویتامین B2 یا ریبوفلاوین علاوه بر تولید انرژی برای بدن، به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند که با ذرات مضر در بدن شناخته‌شده به‌عنوان رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند به سلول‌ها و DNA آسیب برسانند و ممکن است به روند پیری و همچنین گسترش برخی از مشکلات بهداشتی مانند بیماری‌های قلبی و سرطان کمک کنند. آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ریبوفلاوین می‌توانند با رادیکال‌های آزاد مبارزه کنند و ممکن است باعث کاهش آسیب یا کمک به جلوگیری از آسیب‌های آن‌ها شوند. ویتامین B2 مسئول حفظ سلول‌های خونی سالم است و برای رشد و تولید گلبول‌های قرمز خون نقشی مهم دارد. همه ویتامین‌های گروه B محلول در آب هستند و این به این معنی است که بدن آن‌ها را ذخیره نمی‌کند. پس ازآنجاکه این‌یک ویتامین محلول در آب است مانند تمام ویتامین‌های گروه B، ویتامین B2 باید از طریق یک رژیم سالم به دست آید و که اغلب در هرروز به‌طور ایده آل برای رفع کمبود ریبوفلاوین مصرف شود و کمبود ریبوفلاوین یا همان ویتامینB2 در رژیم غذایی شما می‌تواند عوارض جانبی جدی را در بدن ایجاد کند.

اشکال موجود ویتامین B2

ریبوفلاوین به‌طورکلی در مولتی‌ویتامین‌ها و ویتامین B کمپلکس وجود دارد همچنین به‌طور جداگانه در قرص‌های ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میلی‌گرم به‌ صورت جداگانه عرضه می‌گردد.

کمبود ویتامین B2 و علائم آن

کمبود ویتامین B2 یا ریبوفلاوین در کشورهای غربی و کشورهای توسعه‌ یافته خیلی شایع نیست، زیرا بسیاری از کربوهیدرات‌های تصفیه ‌شده با ریبوفلاوین تقویت می‌شوند. علاوه بر این، سایر غذاهایی که معمولاً مصرف می‌شوند مانند تخم‌مرغ و گوشت می‌تواند منبع خوبی از ویتامین B2 نیز باشد. ویتامین B2برای کمک به شرایطی که مربوط به کم‌خونی، سردرد میگرنی، اختلالات چشم، اختلال عملکرد تیروئید و برخی از مشکلات دیگر ضروری است.اکثر افراد سالم که رژیم غذایی متعادلی دارند، ویتامین B2را به‌اندازه کافی مصرف می‌کنند. بااین‌حال، افراد مسن و کسانی که الکل یا نوشیدنی‌های الکلی مصرف می‌کنند، ممکن است به علت رژیم غذایی فقیر، ریسک کمبود ویتامین B2 را داشته باشند. علائم کمبود ریبوفلاوین عبارت‌اند از:

• خستگی
• رشد کند
• مشکلات گوارشی
• وجود ترک و زخم در اطراف گوشه های دهان
• زبان قرمز رنگ متورم
• خستگی چشم
• تورم و درد گلو
• حساسیت به نور
• تغییرات خلقی، مانند افزایش اضطراب و علائم افسردگی
• کم‌خونی
• آسیب عصبی

آب مروارید(Cataracts)

ویتامین B2 همراه با سایر مواد مغذی برای داشتن قدرت بینایی طبیعی اهمیت دارد. مطالعات اولیه نشان می‌دهد که ریبوفلاوین ممکن است به جلوگیری از آب‌مروارید، آسیب رساندن به عدسی چشم کمک کند که می‌تواند به تاری دید منجر شود. در یک مطالعه کنترل‌شده مشخص شد افرادی که مکمل نیاسین و ریبوفلاوین مصرف کردند، میزان ابتلای کمتری به آب‌ مروارید نسبت به افرادی که سایر ویتامین‌ها و مواد مغذی مصرف می‌کردند , داشتند. بااین‌حال، محققان نمی‌دانند که آیا این به دلیل مصرف B2 , نیاسین یا ترکیبی از این دو است.

سردرد میگرنی

مطالعات متعدد نشان می‌دهد که افراد مبتلابه میگرن ممکن است با مصرف ویتامین B2 با کاهش میزان میگرن روبرو شوند. در مطالعه ای مشخص شد که مصرف ۴۰۰ میلی‌گرم ریبوفلاوین در روز، تعداد حملات میگرنی را به نصف کاهش می‌دهد. بااین‌حال، این مطالعه ریبوفلاوین را با داروهای معمولی که برای پیشگیری از میگرن استفاده می‌شود مقایسه نمی‌کند و البته تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.

اوتیسم

تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های ویتامین B2 همراه با ویتامین B6 و منیزیم سطح اسیدهای دیاربوکسیلیک (اسیدهای آلی غیرطبیعی) را در ادرار کودکان مبتلا به اوتیسم کاهش می‌دهد.

منابع تغذیه‌ای ویتامین B2 (ریبوفلاوین)

• مخمر آبجو
• بادام‌ها
• گوشت
• غلات کامل
• جوانه گندم
• برنج وحشی
• قارچ
• سویا
• شیر
• ماست
• تخم‌مرغ
• کلم بروکلی
• جوانه‌های بروکسل
• اسفناج
• آرد و غلات معمولاً غنی‌شده با ریبوفلاوین

توجه : ویتامین B2 در برخورد با نور نابود می‌شود؛ بنابراین غذا باید از نور محافظت شود تا از محتوای ویتامین B2 آن محافظت شود. درحالی‌که B2 توسط گرما نابود نمی‌شود، در هنگام پختن غذاها یا خیساندن آن در آب می‌تواند مقدار آن کم شود. برشته کردن و بخار دادن مقداربیشتری از ریبوفلاوین را نسبت به سرخ کردن یا بخارپز کردن حفظ می‌کند.

مقدار مجاز مصرف ویتامین B2

میزان مجاز توصیه شده در رژیم غذایی شامل موارد زیر است:

• بچه های 1 تا 3 سال: 5/0 میلی گرم در روز.
• بچه های 4 تا 8 سال: 0.6 میلی گرم در روز.
• بچه های 9 تا 13 سال: 9/0 میلی گرم در روز.
• پسران 14 سال: 3/1 میلی گرم در روز.
• دختران 14 تا 19 سال: 1 میلی گرم در روز.
• زنان حامله: 4/1 میلی گرم در روز.
• زنان شیرده: 6/1 میلی گرم در روز.

قبل از دادن ریبوفلاوین به بچه ها با پزشک مشورت کنید.
توجه : ریبوفلاوین در زمان بین وعده‌های غذایی دریافت می‌شود، بهترین درصد جذب را در بدن دارد.

هشدار مصرف ویتامین B2

با توجه به پتانسیل عوارض جانبی و تداخل با داروها، باید تنها مکمل‌های غذایی را تحت نظارت یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی معالجه مصرف کنید. مصرفB2 به‌طورکلی ایمن است حتی اگر در دوزهای بالا مصرف شود. به نظر نمی‌رسد B2عوارض جانبی جدی ایجاد کند. دوزهای بسیار بالا ممکن است باعث شود که موارد زیر ایجاد شود:

• خارش
• بی‌حسی
• سوزش پوست یا احساس خستگی
• ادرار زرد یا نارنجی‌رنگ
• حساسیت به نور

مصرف هر یک از ویتامین‌های گروه B برای مدت طولانی می‌تواند منجر به عدم تعادل سایر ویتامین‌های مهم گروه ب شود. به همین دلیل، ممکن است بخواهید یک مکمل گروه ویتامین B را که شامل تمام ویتامین‌های B می‌شود را مصرف کنید.

تداخلات احتمالی

اگر در حال حاضر با هر یک از داروهای زیر درمان می‌شوید، نباید از مکمل‌های ویتامین B2 بدون مشورت با مراقب سلامت یا پزشک خود استفاده کنید:

داروهای آنتی کولینرژیک: پزشکان از داروهای آنتی کولینرژیک برای درمان انواع بیماری‌ها، ازجمله اسپاسم های دستگاه گوارش، آسم، افسردگی و بیماری‌های حرکتی استفاده می‌کنند. این داروها ممکن است باعث شود بدن ریبوفلاوین را سخت‌تر جذب کند.
تتراسیکلین: ریبوفلاوین باعث تداخل در جذب و اثربخشی آنتی‌بیوتیک مانند تتراسایکلین می‌شود. تمام مکمل‌های ویتامین B به‌این‌ترتیب عمل می‌کنند. شما باید ریبوفلاوین را در زمان دیگری در طول روز به‌جز زمانی که تتراساکلین را استفاده می‌کنید، مصرف کنید.
داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای: داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای ممکن است سطح ریبوفلاوین را در بدن کاهش دهد. این داروها شامل موارد زیر است:

• ایمی پرامین (Tofranil)
• دسیم پرامین (نورپرمین)
• آمی تریپتیلین (الویل)
• نورتریپتیلین (پامولور)

داروهای ضد جنون (روان پریشی) : داروهای ضد روان‌پریشی به نام فنوتیازین (مانند کلرپاموزین یا تورازین) ممکن است سطوح B2را در بدن کاهش دهند.
دوکسوروبیسین : B2ممکن است جذب دوکسوروبیسین که برای درمان برخی از سرطان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین، دوکسوروبیسین ممکن است سطح B2 را در بدن کاهش دهد.
متوترکسات: این دارو برای درمان بیماری‌های سرطانی و خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید استفاده می‌شود. این دارو با جذب B2 توسط بدن تداخل داشته باشد.
فنی توئین (دیلانتین): این دارو که برای کنترل تشنج( صرع) استفاده می‌شود، ممکن است بر میزان ریبوفلاوین در بدن تأثیر بگذارد.

Probenecid : این دارو که برای درمان بیماری نقرس استفاده می‌شود، ممکن است جذب ریبوفلاوین از دستگاه گوارش را کاهش داده و همچنین میزان آن را در ادرار افزایش دهد.
دیورتیک های تیازید (قرص‌های آب): دیورتیک هایی که متعلق به یک کلاس شناخته‌شده به‌عنوان تیازید، مانند هیدروکلروتیازید هستند، ممکن است موجب از دست رفتن B2 بیشتری از طریق ادرار شوند.

• داروهای سولفا، داروهای ضد مالاریا، مسهل ها و الکل می توانند مانع از تأثیر مفید ریبوفلاوین شود.
• مصرف زیاد ریبوفلاوین از باربیتورات ها باعث کاهش اثر ریبوفلاوین می شود.
• بیماریهای مشخص کبدی می تواند برروی عمل ویتامین B2 اثر بگذارد.
• ریبوفلاوین برای فعال شدن ویتامین B6 ضروری است.

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم