دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
آزمایش(تست)کومبس Test Coombs
13
زمان مطالعه: 10 دقیقه
از این تست برای شناسایی انتی بادی های ناقص- که بر روی RBC نشسته و انها را حساس کرده است استفاده می شود . این تست به دو روش مستقیم و غیر مستقیم انجام می شود.

کومبس مستقیم و کومبس غیر مستقیم (Test Coombs)

از این تست برای شناسایی انتی بادی های ناقص- که بر روی RBC نشسته و انها را حساس کرده است استفاده می شود . این تست به دو روش مستقیم و غیر مستقیم انجام می شود . اساس این تست بر ایجاد شبکه بین آنتی بادی های ناقص در سطح گلبول های قرمز حساس شده (توسط AHG) برای ایجاد آگلوتیناسیون می باشد.با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با تست کومبس مستقیم و کومبس غیر مستقیم آشنا شوید.

کومبس مستقیم و کومبس غیر مستقیم (Test Coombs)

این تست در دو مرحله کلی انجام می شود :

  1. مرحله حساس شدن
  2. اضافه کردن معرف کومبز
  3. کومبز غیر مستقیم
  4. کومبز مستقیم

از کومبز مستقیم برای شناسایی آنتی بادی های ناقص متصل به RBC جنین استفاده می شود . تفاوتی که بین کومبز مستقیم و غیر مستقیم وجود دارد این است که ، مرحله حساس شدن گلبول های قرمز در بدن جنین اتفاق می افتد . عامل اصلی حساس شدن RBC (در 75 % موارد) ناسازگاری گروه های خونی RH میباشد هر چند که گروه های خونی ABO در 25 درصد موارد هم می توانند باعث حساس شدن RBC شوند .

ناسازگاری RH

اگر خون جنینRh+ و خون مادر Rh- باشد آنتی بادی های تولید شده از کلاس Igg در بدن مادر از جفت عبور کرده و باعث حساس شدن RBC های جنین می شود .

ناسازگاری ABO

این ناسازگاری زمانی باعث حساس شدن RBC می شود که گروه خونی مادرO و گروه خونی جنین , AB باشد در این صورت انتی بادی Igg3 انتی AB موجود در سرم مادر به جنین منتقل شده و باعث حساس شدن RBC جنین میشود .

روش انجام تست کومبس مستقیم

خون بند ناف را گرفته و از ان سوسپانسیون 5 درصد گلبول های قرمز تهیه می کنیم . چون مرحله حساس شدن RBC در بدن جنین اتفاق افتاده است بنابراین نیازی به انکوبه کردن نیست .

0.1 میلی لیتر از سوسپانسیون 5 درصد RBC را به 0.1 میلی لیتر AHG اضافه می کنیم و برای تشکیل شبکه بین RBC ، لوله های تست را به مدت 3 تا 5 دقیقه در دمای آزمایشگاه نگه می داریم . بعد از 5 دقیقه ، لوله ها را درRpm 1000و به مدت یک دقیقه سانتریفیوژ می کنیم . در اخر هم لوله ها را از نظر آگلوتیناسیون با زدن ضربه ای ضعیف به لوله ، برسی می کنیم .

کومبس مستقیم و کومبس غیر مستقیم (Test Coombs)

آشنایی با تست کومبس

تست کومبز (Coombs test )

تست کومبز برای یافتن آنتی بادی هایی که به یاخته های قرمز حمله می کنند، انجام می گردد. تولید این آنتی بادی ها می تواند در اثر انتقال خون، حساس سازی به وسیله Rh ، آلفی همولیتیک خودایمن صورت می گیرد.

------------------------------------------------------------------------------------

علت انجام کومبس

تست کومبس مستقیم، برای یافتن آنتی بادی هایی که به سلول قرمز متصل شده اند، کاربرد دارد. این تست در نوزادان Rh منفی انجام می گردد تا در صورت انتقال آنتی بادیهای مادری از راه جفت تشخیص داده شود.

تست کومبس غیر مستقیم، برای یافتن آنتی بادی هایی که می توانند به سلول قرمز حمله کنند و در سرم وجود دارند استفاده می گردد. معمولا این تست برای ارزیابی آنتی بادی در خون دهنده یا گیرنده قبل از اتنقال خون و یا زنان باردار برای تیتر آنتی بادی ضد Rh برای محافظت از جنین بعدی صورت می گیرد.

------------------------------------------------------------------------------------

روش آمادگی تست کومبس

روش انجام

این تست با خونگیری از ناحیه بازو انجام می شود.از کومبز مستقیم برای شناسایی آنتی بادی های ناقص متصل به RBC جنین استفاده می شود . تفاوتی که بین کومبز مستقیم و غیر مستقیم وجود دارد این است که ، مرحله حساس شدن گلبول های قرمز در بدن جنین اتفاق می افتد . عامل اصلی حساس شدن RBC (در ۷۵ % موارد) ناسازگاری گروه های خونی RH میباشد هر چند که گروه های خونی ABO در ۲۵ درصد موارد هم می توانند باعث حساس شدن RBC شوند .

------------------------------------------------------------------------------------

برسی نتایج کومبز

کومبس مستقیم و کومبس غیر مستقیم (Test Coombs)

اگر اگلوتیناسیون مشاهده شود ، نشان دهنده حساس بودن RBC جنین است و باید تعین تیتر شود (که در این تعین تیتر ، AHG را رقیق می کنیم نه سرم را ) چون در زایمان دوم به بعد باعث HDN در نوزادان می شود .

------------------------------------------------------------------------------------

کومبز غیر مستقیم

از کومبز غیر مستقیم برای شناسای RBC حساس شده در محیط IN VITRO استفاده می شود . مرحله حساس شدن RBC ها در این روش توسط انکوباسیون انجام می شود . مراحل بعدی تقریبا مشابه کومبز مستقیم است . در این تست انتی بادی های ناقص ، در خون مریض (مادر) وجود دارد . این انتی بادی ها به دو علت عمده ممکن است تولید شوند :

  • انتقال خون
  • زایمان اول

برای بررسی وجود و یا عدم وجود این انتی بادی ، از سوسپانسیون 5 درصد RBC ، گروه خونی O+ استفاده می شود . چون آنتی بادیهای ناقص ، شاخص های آنتی ژن RBC های گروه خونی O+ را حساس و با اضافه کردن AHG باعث ایجاد آگلوتیناسیون می شود .

علت استفاده از O+

برای اینکه ناسازگاری گروه های خونی ABO را از بین ببریم از این گروه خونی استفاده می کنیم چون اگر گروه های خونی A,B,AB استفاد شود ، در این صورت ممکن است آنتی بادی ضدAB گروه خونی Oباعث حساس شدن سوسپانسیون شود .و علت اینکه از RH+ استفاده می کنیم این است که می خواهیم آنتی بادی های ناقص بر روی آنتی ژن های RH+ بشیند و بتوانیم آگلوتیناسیون را مشاهده کنیم . اگر RH- باشد در روی RBC ، آنتی ژنی وجود نخواهد داشت تا RBC توسط آنتی بادی حساس شود .

------------------------------------------------------------------------------------

روش انجام تست کومبز غیر مستقیم

0.1 میلیمتر از سرم بیمار را با 0.1 میلیمتر از سوسپانسیون 5 درصد مخلوط می کنیم و سپس لوله آزمایش را به مدت 30 تا 40 دقیقه در انکوباتور37 درجه قرار می دهیم در این مرحله RBC در صورت وجود انتی بادی ناقص در سرم ، حساس خواهند شد . بعد از این مدت ، لوله آزمایش را به مدت یک دقیقه در دور 1000 سانتریفیوژ می کنیم . و سه بار توسط سرم فیزیولوژی شستشو می دهیم تا آنتی بادی های غیر اختصاصی حذف شوند و فقط آنتی بادی های اختصاصی که به شاخص های انتی ژنی RBCچسبیده اند ، باقی بمانند . بعداز این مراحل یک قطره AHG به لوله اضافه می کنیم و بعد از 3 تا 5 دقیقه لوله را به مدت یک دقیقه در دور 1000 سانتریفیوژ می کنیم و در آخر هم با زدن ضربه ای ضعیف اگلوتیناسیون را برسی می کینم.

------------------------------------------------------------------------------------

برسی نتایج

اگر اگلوتیناسیون مشاهده شود تست کومبز غیر مستقیم بیمار را مثبت گزارش می کنیم .

چند نکته :

قبل از انکوبه با اضافه کردن دو قطره آلبومین می تواند اگلوتیناسیون را بهتر برسی کرد .
اگر بعد از انکوبه ، آگلوتیناسیون مشاهد شود نشان دهنده این نکته است که در سرم ما آنتی بادی کامل وجود دارد و در واقع Back Type را انجام داده ایم .برای بررسی آگلوتیناسیون بهتر است از میکروسکوپ استفاده کنیم .در اخر هم روش تهیه سوسپانسیون پنج درصد را توضیح می دهیم هر چند که این روش برای همه آزمایشگاهی ها چیز بسیار پیش پا افتاده است اما برای برخی دانشجویان تازه کار دغدعه ای بس بزرگ است !!

روش تهیه سوسپاسیون 5 درصد

2 قطره خون داخل لوله آزمايش مي ريزيم. 3 میلی لیتر سرم فیزيولوژي به لوله اضافه مي كنيم و در سانتريفيوژ در دور 3000 به مدت 5 دقيقه قرار مي دهيم سپس مايع رويي را خالي كرده و اين كار را تا 3 بار تكرار مي كنيم.

------------------------------------------------------------------------------------

تعیین تیتراسیون آنتی سرم های گروههای خونی :

برای تعیین تیتراسیون آنتی سرم های گروههای خونی از سرم استفاده می کنیم که برای این منظور خون گرفته شده از بیمار را در یک لوله فاقد ماده ضد انعقاد ریخته و در دمای آزمایشگاه یا در بن ماری قرار می دهیم تا خون مورد نظر لخته شودسپس آن را سانتریفیوژ کرده و از سرم بدست آمده استفاده می کنیم.

برای انجام این آزمایش ابتدا گروه خونی فرد را به روش سل تایپ تعیین می کنیم، با تعیین گروه خونی علاوه برمشخص نمودن آنتی بادی های موجود در سرم می توانیم آنتی ژن مورد نیاز برای تعیین تیتر آنتی سرم های گروه های خونی را نیز مشخص کنیم که بر حسب نوع آنتی بادی موجود در سرم از آنتی ژن مناسب استفاده می کنیم.

------------------------------------------------------------------------------------

مراحل اجرا

تیتراسیون آنتی A :

ابتدا ۱۱ لوله آزمایش را در جا لوله قرار داده و به ترتیب از شماره ۱ تا ۱۱ آنها را شماره گذاری می کنیم .
به تمامی لوله ها به غیر از لوله شماره ۱،یک حجم از سرم فیزیولوژی نرمال سالین معادل ۱۰۰ میکرولیتراضافه می کنیم .
یک حجم از آنتی سرم A (سرم بیمار) معادل ۱۰۰ میکرولیتر در لوله های شماره ۱و۲ اضافه می کنیم .
لوله ۲ را به آرامی مخلوط کرده و یک حجم از محتوای آن را به لوله شماره ۳ انتقال می دهیم .
پس از مخلوط کردن لوله شماره ۳ به آرامی یک حجم از لوله شماره ۳ برداشته و به لوله شماره ۴ انتقال داده واین عمل را تا لوله شماره ۱۱ ادامه می دهیم، لوله شماره ۱۱ را نیز مخلوط کرده و یک حجم از آن را برداشته و دور می ریزیم .
پس از انجام مراحل فوق رقت های ۱:۱ تا ۱:۱۰۲۴ از آنتی سرم مربوطه به دست می آید .
سپس به تمامی لوله ها یک حجم از سوسپانسیون A cell اضافه می کنیم .
لوله ها را به مدت۴۵-۳۰ دقیقه در دمای اتاق قرارمی دهیم .
لوله ها را به مدت ۳۰-۱۵ ثانیه سروفیوژ می کنیم .
نتایج لوله ها را طبق نحوه قرائت و درجه بندی واکنش ها قرائت می کنیم .
آخرین لوله ای که دارای واکنش +۱ می باشد را انتخاب می کنیم .
لوله انتخاب شده را به عنوان تیتر آنتی سرم مربوطه در فرم تیتراسیون آنتی سرم گروه های خون ثبت می کنیم .

آنتی سرمB :

طبق روش آنتی سرم A عمل می کنیم فقط در بند ۳ آنتی سرم B به لوله ها اضافه می کنیم.
در بند ۷ سوسپانسیون B cell اضافه می کنیم.
بقیه مراحل مشابه آنتی A است.

آنتی سرم D :

طبق روش فوق عمل نمایید فقط در بند ۳ آنتی سرم D را به تمامی لوله ها اضافه می کنیم.
در بند ۷ سوسپانسیون O cell (مثبت) اضافه می کنیم.
در بند ۸ لوله ها را به مدت ۶۰ دقیقه در ۳۷ درجه سانتیگراد قرارمی دهیم.
بقیه مراحل مشابه است.

------------------------------------------------------------------------------------

تفسیر آزمایش

آنتی سرم هایی که مورد تایید قرار می گیرند باید دارای تیتراسیون (Potency)قابل قبول باشند.

گزارش و محدوده طبیعی نتایج برای آزمایش مورد نظر:

  1. برای انتی سرم A : تیتر ۱:۱۲۸ تا ۱:۲۵۶
  2. برای آنتی سرم B : تیتر ۱:۱۲۸ تا ۱:۲۵۶
  3. برای انتی سرم D : تیتر ۱:۳۲ تا ۱:۶۴

نکته: در صورتی که شرکت سازنده آنتی سرم بر روی آن تیتر قابل قبول را ذکر نموده باشد آن تیتر به عنوان محدوده طبیعی تیتر قابل قبول برای آنتی سرم محسوب می گردد.من این تستو برای خودم بعد از تعیین گروه خونی انجام دادم و از اون جا که گروه خونی خودم A+ است تیتر آنتی بادی برای من ۱:۲۵۶ بود که با توجه به رنج نرمال است.


خواهشمنديم اگر سوال يا نکته‌اي براي مطلب کومبس مستقیم و کومبس غیر مستقیم (Test Coombs)

در ذهن شما باقي مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و ساير کاربران به اشتراک بگذاريد.

------------------------------------------------------------------------------------

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی



این مطلب چقدر مفید بود ؟
3.9 از 5 (13 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

۲ دیدگاه

شما هم می توانید نظرات خود را ثبت کنید

زیبا | ۵ سال پیش
سلام.ایا تست کومبس برا آقایان میشه مثبت باشه؟؟؟
0
0
پاسخ ها:
Bing | ۴ سال پیش
سلام دوست من، تست کومبس ربطی به زن و مرد نداره و میتونه برای هردو نفر مثبت باشه
0
0

hits