از بطری های پلاستیکی فقط یک بار استفاده کنید!

آثار زیان بار بطری های پلاستیکی

آیا بطری های پلاستیکی مضر هستند؟

به نظر می رسد تقریبا هر چیزی که می خورید یا می نوشید به نوعی با پلاستیک احاطه شده باشد
از شانه های پلاستیکی تخم مرغ و بطری های آب گرفته تا بطری شیر نوزادان. اما آیا این پلاستیک ها برای سلامتی ما مضر هستند؟

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با مضرات بطری های پلاستیکی آشنا شوید.

مصرف بیش از یک بار از بطریهای پلاستیکی و مضراتش

شاید بطری‏های شیشه ای نوشابه برای خیلی از ما حالت نوستالوژیک داشته باشد. نوشابه‌هایی در بطری‏های شیشه ای که انواع و اقسام داستان‌ها از آلودگی‏های آنها بر سر زبان‌ها بود و گروگذاشتن پولی در ازای شیشه ای که قرار بود بعدا پس بیاوریم. بطری‏های شیشه ای در کابینت‏های خانه هم جایی ویژه به خود اختصاص می‌دادند پر از آبلیمو و آبغوره و انواع شربت‏های خانگی اما حالا همه اینها بیشتر خاطره است تا واقعیت. کم‌کم شیشه‏ های نوشابه و صندوق‏های پر از شیشه ‏های خالی در ساندویچی‌ها جای خود را به بطری‏های یک بار مصرف داده است.

حالا دیگر نوشابه را بدون ساندویچ هم می‌دهند. آبسردکن‌های کنار خیابان و فلاسک‏های بزرگ پر از یخ هم کم‌کم جمع شدند و آب هم در بطری‏های پلاستیکی فروشی شد. البته بطری‏های پلاستیکی تنها منحصر به خیابان نماند و در خانه‌هایمان هم جایی را برای بطری‏های خالی باز کردیم. فکر هم نمی‌کنیم که این بطری‌ها چه می‌کنند با سلامت خانواده‏ای که از ترس مواد نگهدارنده و هزار افزودنی دیگر برایش شربت خانگی درست کردیم و آبلیموی دست فشار.

آفتاب، آب‌های بطری شده را سرطان‌زا می‌کند

بطری‌های پلاستیکی آب معدنی که در فروشگاه‌های عرضه مواد غذایی، در معرض تابش نور آفتاب نگهداری می‌شوند، غیر قابل استفاده و سرطان‌زا هستند.برخی فروشندگان برای بازارگرمی، آب معدنی‌ها را پشت شیشه مغازه و زیر نور آفتاب می‌چینند که این کار به شدت بر کیفیت آب معدنی تأثیر منفی می‌گذارد.

وقتی بطری‌های پلاستیکی برای مدت طولانی در معرض نور خورشید می‌مانند، مشتقات نفتی پلاستیک جدا شده و وارد آب می‌شود.این مواد نفتی، افراد را دچار بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان می‌کنند. ترکیبات شیمیایی موجود در بطری‌های پلاستیکی، بیشترین تأثیر خود را بر غدد چربی و لنفاوی می‌گذارد و در برخی بافت‌های بدن، باعث بروز تومور می‌شوند.اگر این آب معدنی‌ها در معرض حرارت یا نور آفتاب نباشد، مصرف آن‌ها تا یک سال مشکلی ندارد، ولی غیر از این باشد، خیلی زود غیر قابل استفاده می‌شوند.

نگذارید بطری‌های پلاستیکی یخ بزنند

در هوای گرم تابستان، برخی افراد بطری‌های آب معدنی را در فریزر می‌گذارند تا یخ بزند. سپس هنگام بیرون رفتن از منزل آن را برمی دارند تا بتوانند آب خنک بنوشند. در حالی که این کار برای سلامتی بدن ضرر دارد.طراحی اولیه بطری‌های پلاستیکی به نحوی است که در صورت انجماد آب در آن‌ها، در اثر بروز تغییراتی در پلیمرهای این ظروف، مواد مضری وارد آن‌ها می‌شود. لذا باید از انجماد آب‌ها در این بطری‌ها خودداری کرد. این ظروف صرفاً برای نگهداری آب در درجه حرارت یخچال (0 تا 4 درجه سانتی‌گراد) طراحی شده‌اند؛ به عبارتی طراحی آن‌ها برای شرایط سرد و خنک است، نه انجماد.

بطری‌های پلاستیکی را نجوشانید

تحقیقات جدید نشان می‌دهد اگر بطری‌های پلاستیکی در معرض آب جوش قرار گیرند، مواد شیمیایی مضر آن 55 برابر حالت معمولی آزاد می‌شوند.
(BPA) یا بیسفنولA که ماده اصلی و ساختاری بطری‌های پلاستیکی آب، شیشه شیر کودکان و سایر بسته‌بندی‌های نوشیدنی و خوراکی محسوب می‌شود می‌تواند باعث اختلال در عملکرد غدد داخلی بدن شود. این ماده می‌تواند مانند هورمون زنانه یعنی استروژن عمل کند

بسیاری از دانشمندان نگرانند که مواجهه با این ماده شیمیایی ممکن است موجب تولد نوزادانی با ناتوانی‌ها و مشکلات پیشرفته شود.تنها تماس مستقیم با این ماده نیست که باعث ایجاد مشکلات می‌شود، بلکه پس از آزاد شدن این ماده شیمیایی، اگر در معرض غذا یا نوشیدنی‌های آلوده به آن قرار گیرید نیز در خطر هستید.تحقیقات قبلی نشان داده بود اگر بطری‌ها و شیشه‌های شیر کودک را به دفعات زیاد شسته، جوشانده و یا بسابید، به احتمال زیاد ماده شیمیایی BPA آزاد خواهد شد و این ماده از شیشه به داخل آب منتقل می‌شود.

ولی تحقیقات جدید نشان می‌دهد میزان ماده مضر آزاد شده ارتباطی به جدید و یا کهنه بودن شیشه پلی کربناتی ندارد و در هر صورت در مواجهه با آب جوش 55 بار بیش از گذشته آزاد می‌شود.محققان موسسه سلامت ملی امریکا معتقدند، حتی بدون جوشاندن این بطری‌های پلاستیکی، پس از مدتی مقادیر جزیی و اندک از ماده شیمیاییBPA آزاد می‌شود. پس بهتر است هنگام استفاده از بطری‌های پلاستیکی دقت بیشتری داشته باشید.

نوشیدن آب از بطری‌های پلاستیکی خطر دارد

هر چند که این بطری‌ها در شرایط مناسب نگهداری، ضرری ندارند، ولی سعی کنید در مواقعی که به شیشه آب دسترسی ندارید (مثل بیرون منزل) و در مواقع ضرورت، از این بطری‌های پلاستیکی استفاده کنید. استفاده مداوم و همیشگی از بطری‌ها توصیه نمی‌شود، زیرا متخصصان هشدار دادند نوشیدن آب از بطری‌های پلاستیکی، خطر داخل شدن مواد شیمیایی سمی به درون بدن را تا 70 درصد افزایش می‌دهد.

در یک پژوهش جدید که با تلاش محققان دانشگاه هاروارد و کارشناسان مرکز کنترل و پیشگیری امراض آمریکا صورت گرفته، معلوم شد که نوشیدن آب از بطری‌های پلاستیکی که از ماده شیمیایی و البته سمی بیسفنول A یا BPA ساخته شده‌اند، میزان مواد شیمیایی سمی موجود در ادرار را تا حدود 70 درصد افزایش می‌دهد که بدون شک تهدید مهمی برای سلامت کل بدن است.این پژوهش روی 77 دانشجوی داوطلب انجام گرفت و نشان داد که ماده شیمیایی بیسفنول، سیستم هورمونی این افراد را مختل می‌کند و در نتیجه روی اندام‌ها و توانایی‌های تولید مثلی تأثیر نامطلوب دارد. همچنین به مغز آسیب می‌رساند و سبب بروز بیماری‌های قلبی، سرطان، چاقی و دیابت می‌شود.

بطری‏های پلاستیکی سال‌هاست که بلای جان طبیعتمان هم شده است. مصرف آب بطری‌شده، 150برابر بیشتر از آب شیر باعث تولید گازهای گلخانه‏ای می‌شود. ممنوعیت استفاده از این بطری‌ها در برخی کشورها مانند کانادا و تبلیغات گسترده ‏ای که در کشورهای پیشرفته برای کنار گذاشتن آنها صورت می‌گیرد همه نشان از نگرانی‌هایی دارد که در چند سال گذشته به کشور ما نیز راه یافته است.

بطری‌ها و به‌طور کلی همه ظروف پلاستیکی حاوی مواد خاص پلیمری هستند که با انتقال آن به موادغذایی که در آنها نگهداری می‌شود، می‌تواند در درازمدت باعث بروز برخی از سرطان‌ها در بدن شود. این موضوع به‌ویژه در برابر گرما و همچنین مواد اسیدی، شکل حادتری دارد و خطرات بیشتری را متوجه بدن انسان می‌کند.

خطرات عمده این بطری‌ها هم به ماده‏ای به نام «بیسفنول آ» باز می‌گردد که در تهیه پلاستیک پلی‌کربنات، شیشه شیر، بطری آب ورزشکاران و بسیاری از وسایل حفاظتی ورزشی و پزشکی کاربرد دارد.این ماده همچنین در ساخت درپوش قوطی‏های غذا، نوشابه و کنسرو بیسفنول آ با شسته شدن و استفاده زیاد از ظرف پلاستیکی به مایعات درون آن منتقل می‌شود. بیسفنول آ می‌تواند در جذب هورمون استروژن تداخل ایجاد کند، موسسه ملی سلامت آمریکا اولین سازمان دولتی است که درباره آنها ابراز نگرانی کرده است.

برخی تحقیقات نشان می‌دهد این ماده باعث مشکلات رفتاری و عصبی در جنین، نوزاد و کودک می‌شود و همچنین در مواردی، احتمال رابطه بین قرار گرفتن در معرض بیسفنول آ و بلوغ زودرس، سرطان پروستات و سرطان پستان وجود دارد.اما با وجود خطرات اثبات‌شده بطری‏های پلاستیکی هنوز هم ظروف جزو جدایی‌ناپذیر زندگی ما هستند.

وی با بیان اینکه بطری‏های پلاستیک انواع مختلفی دارند:

«برخی از انواع بطری‏های پلاستیکی در برابر اسید و چربی حساس هستند و واکنش‏های نامطلوبی نشان می‌دهند اما در ایران استانداردهای ملی، مانع استفاده از این بطری‌ها برای نگهداری مواد اسیدی و چرب می‌شود. برای نگهداری این مواد از بطری‌هایی استفاده می‌شود که در آنها pet‏های حساس به اسید و چربی به کار نرفته است».

«بطری‏های حاوی مواد غذایی زمانی که در خانه پر می‌شوند، استریل هستند اما با باز شدن در آنها این محیط استریلیزه از بین می‌رود و میکروب‌هایی به بطری راه می‌یابد. ضمن اینکه همه مواد غذایی دارای یک تاریخ مصرف هستند که این تاریخ، شامل بسته‌بندی و ظرف حاوی آن ماده غذایی نیز می‌شود. بنابراین نمی توان پس از گذشت تاریخ مصرف یک ماده غذایی از ظرف آن نیز استفاده کرد».

بطری‏های آب : «این بطری‌ها هم تا زمانی که پلمپ هستند و آب در آنها نگهداری می‌شود، خطری برای بدن ندارند. اما باید توجه داشت که هیچ‌کدام از این بسته بندی‌ها نباید در معرض حرارت یا نور آفتاب قرار بگیرند چراکه غیرقابل استفاده و خطرناک می‌شوند».

استفاده مجدد از بطری‏های پلاستیکی را کنار بگذارید

«به طور کلی ظروف پلاستیکی اعم از بطری‌ها و سایر ظروف جای خوبی برای نگهداری مواد غذایی مانند آب، سرکه، روغن و آبلیمو نیستند و توصیه می‌شود از این ظروف تا حد امکان کمتر استفاده کنیم».
در ساخت این ظروف برخی افزودنی‌ها، مونومرها و مواد تثبیت‌کننده استفاده می‌شود که در طول زمان آزاد و وارد مواد غذایی که در آنهاست، می‌شوند».

«هم‌اکنون نگهداری بسیار از موادغذایی در این بطری‌ها و ظرف‌ها تبدیل به رویه‏ای معمول شده و مانیز ناچاریم که از آنها استفاده کنیم. اما باید توجه کنیم که شستن این ظروف و استفاده مجدد از آنها باعث افزایش خطرات آن می‌شود. این انتقال مواد خطرناک، شاید در زمانی که آب در بطری باشد و بطری در دمای محیط یا یخچال است زیاد نباشد اما با قرار دادن بطری فریزر یا ریختن مواد غذایی گرم یا اسیدی در این بطری‌ها، مواد سرطانزای بیشتری آزاد و به مواد غذایی منتقل می‌شود». «هم اکنون در برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی مجددا استفاده از بطری‏های شیشه ای برای نگهداری آب و سایر نوشیدنی‌ها و مواد غذایی رواج یافته، چراکه این ظروف بی‌ضرر هستند».

در ایران دستورالعملی برای ممنوعیت مصرف بطری‏های پلاستیکی وجود ندارد«بطری‏های پلاستیکی علاوه بر آسیب‌هایی که به بدن می‌رساند خطرهایی را نیز متوجه محیط زیست می‌کند. استفاده از مواد تجزیه‌ناپذیر برای ساخت این بطری‌ها، باعث آلودگی‏های زیست‌محیطی می‌شود و همین مشکل کشورها به کنار گذاشتن این بطری‌ها ترغیب کرده است».

توصیه:تا حد امکان از استفاده مجدد بطری‌های پلاستیکی خودداری و برای نگهداری مواد غذایی از بطری‏های شیشه ای یا ظروف آلومینیومی استفاده کنند.کهنه‌شدن این بطری‌ها باعث انتقال بیشتر مواد خطرناک به مواد غذایی موجود در آنها می‌شود، از این رو بهتر است در صورتی که از این ظروف برای نگهداری موادغذایی و مایعات استفاده می‌کنیم هر از گاهی بطری‌ها را تعویض و از بطری‏های جدید استفاده کنیم.

بطری و مواد اسیدی

یکی از بدترین رفتارهایی که می توان با بطری ها داشت ریختن مواد اسیدی در داخل آن ها است. بسیار دیده شده است که خانواده ها و حتی مغازه دارها نیز برای فروش آبغوره یا آبلیمو آن ها را در بطری های نوشابه و یکبار مصرف میریزند. این کار باعث می شود تا مواد اسیدی با ترکیبات بطری به هم بپیوندند و باعث مسمویت شما شوند. ظروف شیشه ای بهترین جایگزین برای این موارد می توانند باشند.

بطری و نوشیدنی

بطری های یکبار مصرف می توانند تا یک ماه از آب یا آبمیوه و دوغ های بدون گار محافظت کنند اما بازهم شرایطی برای آن وجود دارد که باید رعایت شود. در این مدت یکماه به هیچ عنوان نباید بطری ها تحت گرما و یا سرمای شدید باشند چرا که باعث می شود تا آلودگی هایی وارد مایع داخل آن شود.

بطری و نگهداری کوتاه مدت

گاهی اوقات برای یک حمل و نقل ساده نیز شاید بخواهید از بطری های یک بار مصرف کمک بگیرید اما باز هم اینکار در مورد برخی از مایعات بسیار اشتباه است. حمل کردن مایعات اسیدی حتی اگر برای مدت بسیار کوتاهی نیز باشد می تواند باعث بروز آلودگی هایی در مایع شود. این که تا به حال بیمار نشده ایدنشانه ای از سلامت ظروف یکبار مصرف نیست. این گونه بیماری های به مرور خود را نشان می دهند.

بطری و نوشیدنی داغ

یکی دیگر از کارهایی که باید از آن بپرهیزید ریختن نوشیدنی های داغ درون ظروف یکبار مصرف است. ریختن نوشیدنی هایی مانند چای و یا قهوه داغ می تواند باعث آزاد شدن مواد سمی و سرطان زا در مایع شود. از این کار همیشه بپرهیزید.

خواهشمنديم اگر سوال يا نکته‌اي براي مطلب مضرات بطری های پلاستیکی

در ذهن شما باقي مانده است، آن‌را در قسمتنظرات با ما و ساير کاربران به اشتراک بگذاريد

منبع:آکا

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی