دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
پروتئینوری(پروتئین در ادرار)شایع ترین بیماری کلیوی
13
زمان مطالعه: 12 دقیقه
پروتئینوری ( Proteinuria) به معنی وجود مقادیر غیرطبیعی پروتئین (بیش از یک گرم در روز) در ادرار می‌باشد. پروتئینوری یکی از علائم شایع بیماریهای کلیوی می باشد.

پروتئینوری یا دفع پروتئین در ادرار چیست؟

پروتئینوری ( Proteinuria) به معنی وجود مقادیر غیرطبیعی پروتئین (بیش از یک گرم در روز) در ادرار می‌باشد. پروتئینوری یکی از علائم شایع بیماریهای کلیوی می باشد.

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا باعارضه پروتئینوری یا دفع پروتئین در ادرار آشنا شوید.

پروتئینوری در ادرار

مقادیر غیرطبیعی پروتئین در ادرار

در علم پزشکی به وجود مقادیر غیرطبیعی پروتئین در ادرار (بیش از یک گرم در روز)، پروتئینوری گفته می‌شود. پروتئینوری یکی از علائم شایع بیماری‌های کلیوی می‌باشد. پروتئین ها جز اساسی تمام بخش‌های بدن ازجمله عضلات، استخوان ها، مو و ناخن را تشکیل می دهند. پروتئین های موجود در خون نیز عملکردهای مهمی دارند و موجب محافظت فرد در برابر عفونت، کمک به لخته شدن خون و حفظ مقدار صحیح مایع در گردش بدن می شوند. همان‌طور که می‌دانید، كلیه یكی از مهم‌ترین اندام‌های درونی بدن انسان است.

اكثر اعضای بدن برای عملكرد مطلوب وابسته به كلیه‌ها هستند، بنابراین عملكرد مناسب این عضو در بدن بسیار مهم است. از جمله وظایف کلیه در بدن می‌توان به شركت در فعالیت خون‌سازی بدن، تنظیم متابولیسم ویتامین D و دخالت در متابولیسم كلسیم و سیستم استخوانی اشاره نمود.كنترل سیستم اسید و باز بدن كه یكی از مهم‌ترین سیستم‌های بدن برای حفظ تعادل داخلی است نیز از دیگر كارهای كلیه است، اما یكی دیگر از وظایف كلیه كه تقریبا مردم عادی این عضو را با آن می‌شناسند، دفع سموم بدن است.

مکانیسم

کلیه‌ها مواد زائد حاصله از سوخت و ساز سلولی را از بدن دفع می‌کنند ولی از خروج مواد مورد نیاز همانند پروتئینها جلوگیری می‌کنند که این امر بستگی به سایز و شارژ مولکولهای پروتئین دارد. بسیاری از پروتئینها بزرگ بوده و نمی‌توانند از فیلترهای گلومرولولی عبور کنند. مگر اینکه کلیه‌ها آسیب دیده باشند و از طرفی پروتئینهای کوچکتر به راحتی از دیواره گلومرول عبور کرده اما دفع نمی‌شوند.

بلکه به خاطر نیاز بدن مجدداً در توبولهای پروگزیمال جذب می‌شوند و به خون برمی‌گردند. بنابراین پروتئینوری نشان دهنده آسیب به کلیه‌ها می‌باشد. لازم است بدانیم که افراد طبیعی کمتر از ۱۵۰ میلیگرم پروتئین و ۳۰ میلیگرم آلبومین در روز از طریق ادرار دفع می‌کنند. چون پروتئین اصلی خون آلبومین است در پروتئینوری نیز اغلب پروتئین دفع شده اصلی آلبومین است (آلبومینوری).

 پروتئینوری

چه کسانی در معرض ریسک بیماریهای کلیه قرار دارند

افراد مبتلا به ( دیابت ، فشار خون بالا، بیماریهای سیستمیک مانند لوپوس اریتماتوس و مولتیپل میلوما ( با پروتئین بنس جونز )، داروهای شیمی درمانی مانند ( استرپتوزوسین ) درمان های بیولوژیک مانند ( انترلوکین )، عفونت و التهاب در کلیه ها ( نفریت )، پره اکلامپسی ( فشار خون بالا و پروتئین اوری در حاملگی )، چاقی، سن بالای 60، سابقه خانوادگی مثبت بیماری کلیه، نژاد و قومیت ( آمریکایی های افریقایی تبار، سرخ پوستان آمریکایی، بومیان آمریکایی، اسپانیایی و جزایر اقیانوس آرام ) در معرض خطر پروتئینوری هستند. در آمریکا عامل اصلی مرحله پایانی کلیه دیابت است و با پیشرفت بیماری کلیه پروتئینوری نیز افزایش می یابد. کسانیکه فشار خونشان را کنترل نکنند می توانند به نارسایی کلیه گرفتار شوند.

 پروتئینوری

پروتئینوری انواع مختلفی دارد:

پروتئینوری گذرا در این نوع فشار خون نرمال، رسوب ادرار نرمال، عدم وجود ادم قابل توجه، ترشح پروتئین در ادرار کمتر از 1 گرم در روز است این نشان از بیماری قابل توجهی نیست و پروتئین در آزمایش های بعدی از بین می رود.

پروتئینوری ارتواستاتیک

نوجوانان با قد بلند، نازک و جوانتر از 30 سال ( ممکن است لوردوز شدید همراه آن باشد ) در این بیماران عملکرد کلیوی نرمال و پروتئینوری معمولا کمتر از 1 گرم در روز است جمع آوری ادرار شبانه پروتئین نرمال را نشان می دهد.پروتئین اوری مداوم به دلیل بیماری خارجی که عملکرد کلیوی نرمال است رسوب ادرار نیز مطلوب است فشار خون نرمال است ادم قابل توجهی وجود ندارد و دفع کم آلبومین کمتر از 500 میلیگرم در روز می باشد.پروتئینوری مداوم بیش از 500 میلی گرم در روز که بیشتر احتمال دارد ناشی از بیماری قابل توجه گلومرول باشد. در این نوع پروتئینوری کست های گلبول های قرمز و گلبول های قرمز بد شکل، لیپیداوری، هیپرلیپیدمی، فشار خون و عملکرد غیر نرمال کلیه دیده می شود.تا 150 میلی گرم پروتئین روزانه در ادرار نرمال است.

میکروآلبومینوری

سطح پایین میکروآلبومینوری در ادرار ناشی از مراحل اولیه بیماری کلیه در اثر دیابت است غلظت نرمال آلبومین در ادرار 5 میلی گرم در لیتر میزان دفع آلبومین در ادرار مردان به طور متوسط 2.6 – 12.6 میکروگرم در دقیقه است و در زنان 1.1 – 21.9 میکروگرم در دقیقه است میکروآلبومینوری یعنی دفع 30 – 300 میلی گرم آلبومین روزانه است یا 20 – 200 میکروگرم آلبومین در هر دقیقه است.

 پروتئینوری

علت پروتئینوری

حضور مقادیر غیر طبیعی پروتئین در ادرار می تواند شامل وارد زیر باشد.
بیماری های سیستمیک که سبب عدم کارکرد کلیه ها می شود تولید بیش از حد پروتئین های پلاسما که قادر به عبور از غشای پایه گلومرولی ( GBM ) و وارد توبول های پروگزیمال می شود ولی همه آن نمی تواند بازجذب شود.سد گلومرولی معیوب است که اجازه می دهد مقادیر غیر طبیعی پروتئین با وزن ملکولی متوسط وارد کپسول بومن شود.

علل بیماریهای گلومرولی می تواند به صورت اولیه ( بدون شواهدی از بیماری ) و یا ثانویه ( درگیری کلیه در یک بیماری سیستمیک ) طبقه بندی می شود. بیماری های گلومرولی اولیه دارای رسوب ادراری فعال ( گلومرولونفریت پرولیفراتیو ) که شامل ( ایمونوگلوبولین نفروپاتی (IGA)، گلومرولونفریت مامبرانوپرولیفراتیو، گلومرولونفریت پرولیفراتیو مزانژال ) می باشد. بیماری های گلومرولی اولیه در ارتباط با رسوب ادراری آرام ( گلومرولونفریت غیر پرولیفراتیو ) شامل مواردی مانند ( گلومرولونفریت غشایی، بیماری Minimal-change، گلومرولواسکلروز فوکال سگمنتال اولیه، گلومرولونفریت Fibrillary ،گلومرولونفریت Immunotactoid ،بیماری های گلومرولی متوسطه با رسوب ادرار فعال ( گلومرولونفریت پرولیفراتیو، از جمله گلومرولونفریت سریعا پیشرونده ) عبارتند از:

بیماری ضد GBM، واسکولیت کلیه از جمله بیماری های مرتبط با آنتی بادی های سیتوپلاسمی نوتروفیل ( ANCAs )، مانند گرانولوماتوز وگنر، لوپوس نفریت، گلومرولونفریت کرایوگلوبولینمی مرتبط، آندوکاردیت باکتریایی، پورپورای هنوخ شوئن، گلومرولونفریت Postinfectious، بیماری هپاتیت C ضایعه کلیوی را می توان مانند گلومرولونفریت مامبرانو پرولیفراتیو اولیه باشد یا که در بیماران مبتلا به کرایوگلوبولینمی دیده شود. بیماری های گلومرولی متوسطه در ارتباط با رسوب ادرار ملایم ( گلومرولونفریت غیر پرولیفراتیو ) عبارتند از: نفروپاتی دیابتی، آمیلوئیدوز، فشار خون بالا nephrosclerosis، مولتیپل میلوما با زنجیره سبک، گلومرولواسکلروز کانونی ثانویه

 پروتئینوری

علائم و نشانه های بیماری کلیه

ورم، تنگی نفس، نیاز به ادرار کردن زیاد، سکسکه، خستگی ( اگر کم خونی باشد و یا تحت داروی شیمی درمانی باشید )، درد استخوان ( اگر ضایعات استخوان در بیماری میلوم باشد )، گیجی و سرگیجه یا خواب الودگی بیش از حد اگر سطح کلسیم خون بالا باشد)، نوروپاتی ( اگر رسوبات پروتئینی در انگشتان دست و پا به علت بیماری باشد )، ادرار زیاد، تیره و یا قرمز اغشته به خون، مشکلات خواب، تهوع و استفراغ، خارش و خشکی پوست گیجی و تشنج می باشد. در صورتی که دیابت علت بیماری کلیه باشد علائم افزایش قند خون مانند ( تکرر ادرار، تشنگی بیش از حد و یا گرسنگی ) می باشند.

 پروتئینوری

تشخیص پروتئین اوری

در مراحله اولیه پروتئین اوری هیچ نشانه یا علائمی وجود ندارد ولی مقادیر زیاد پروتئین در ادرار سبب کف آلود شدن ادرار می شود و به علت پروتئین موجود در سمت چپ بدن خون نمی تواند مایع را به اندازه کافی جذب نماید لذا سبب ورم در دست ها، پاها، شکم و یا صورت می شود این علائم نشان دهنده پیشرفت بیماری کلیه است و نشان می دهد که میزان پروتئنوری بالا است تست های آزمایشگاهی تنها راه برای مشخص کردن میزان پروتئینوری است لذا در افراد در معرض خطر ( دیابت ) چک کردن منظم پروتئین ادرار لازم است.

 پروتئینوری

تست پروتئین ادرار 24 ساعته

جمع آوری پروتئین ادرار 24 ساعته به این صورت است که بیمار پس از دفع اولین ادرار صبح، شروع به جمع آوری ادرار در ظرفی می نماید و تا آخرین قطره ادرار صبح روز بعد را در آن ظرف می ریزد. و سپس برای انجام آزمایش به آزمایشگاه می برد.
در سال های اخیر مقدار آلبومین را با مقدار کراتینین ( که یک محصول زائد از شکسته شدن عضلات است ) مقایسه می کنند. پزشکان نسبت آلبومین ادرار را به کراتینین ادرار ( UACR ) می سنجند نمونه ادراری که بیش از 30 میلی گرم آلبومین برای هر گرم کراتینین ( 30 میلی گرم/ گرم ) باشد نشانه خطر و وجود داشتن مشکل است. اگر در بار اول این تست ( UACR ) بیشتر از 30 میلی گرم / گرم بود 1 – 2 هفته بعد تست را تکرار می کنند اگر آزمون دوم نیز سطح بالایی از پروتئین را نشان داد یعنی فرد پروتئینوری مداوم داشته و نشانه ای از کاهش عملکرد کلیه است که باید ارزیابی عملکرد کلیه با تست های اضافی انجام شود.
برای تعییین پروتئینوری گذرا، آزمایش ادرار و ازمایش میکروسکوپی برای حداقل 3 نوبت جداگانه و بدست اوردن نسبت آلبومین/کراتینین و پروتئین /کراتینین در یک نمونه تصادفی ادرار انجام شود.

 پروتئینوری

نمونه ادرار صبح زود قبل از اینکه بیماران درگیر کار روزانه شوند

برای مشخص کردن پروتئینوری ارتواستاتیک از میکروسکوپی ادرار نمونه 7 صبح الی 11 بعد از ظهر و نمونه 11 تا 7 صبح انجام می شود.
برای مشخص کردن پروتین گلومرولی از میکروسکوپی ادرار 24 ساعته برای اندازه گیری پروتئین و کلیرانس کراتینین، کراتینین سرم البومین، کلسترول، و تعیین قند خون استفاده می شود.
تعیین اتوآنتی بادی ها مانند ( ANA ) سطوح کمپلمان، کرایوگلوبولین، سرولوژی هپاتیت B و C و HIV
الکتروفورز پروتئین های پلاسما و ادرار

 پروتئینوری

تست های تشخیصی کامل تر برای بیماری کلیه

تست کراتینین خون نشان می دهد که آیا کلیه های شخص در حال از بین بردن مواد زائد هستند و یا اینکه آیا فرد دارای آسیب کلیه شده است برای بررسی عملکرد کلیه ها از این تست استفاده می شود که EDFR نامیده می شود وقتی بیماری مزمن کلیه ( CKD ) وجود دارد EGFr کمتر از 60 میلی لیتر / دقیقه است.
در تست ته نشین ادرار ( بدشکلی گلبول های قرمز، کست های گلبول قرمز ) ممکن است دیده شود.
ممکن است عملکرد غیر طبیعی کلیه، چربی ادرار بالا، ورم، چربی خون بالا و فشار خون نیز وجود داشته باشد.پزشک شما ممکن است از روش های تشخیصی مانند ( رادیوگرافی قفسه سینه، KUB، در صورت بیماری گلومرولی اسکن اولتراسونوگرافی کلیه، سونوگرافی کلیه ، حالب و مثانه ) استفاده کند.

 پروتئینوری

یک فرد مبتلا به پروتئینوری چه کاری باید انجام دهد

اگر یک فرد دارای دیابت، فشار خون بالا و یا هردو باشد باید هدف اول درمان بیماری باشد افراد مبتلا به دیابت باید مرتب قند خون خود را چک کنند و دنبال گرفتن یک برنامه غذایی سالم باشند و مقدار ورزش و داروهای توصیه شده توسط پزشک را انجام دهند در افرادی که دیابت و فشار خون دارند داروهای مهار کننده های تبدیل آنژیوتانسین ( ACE ) و یک کلاس شبیه به آنها به نام مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین ( ARBs ) نیاز دارند زیرا این دارو ها برای محافظت از عملکرد کلیه ها بیشتر از داروهای دیگر فشار خون که در همان سطح روی فشار خون موثرند در محافظت اژ کلیه ها عمل می کنند.

بسیاری از بیماران مبتلا به پروتئینوری اما بدون فشار خون بالا نیز از مهار کننده های ACE و ARBs بهرمند می شوند انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند افراد مبتلا به فشار خون و دیابت فشار خون خود را زیر 130/80.3 نگه دارند. و افراد مبتلا به بیماریهای کلیوی و فشار خون باید فشار خون خود را زیر 130/80.4 نگه دارند برای رسیدن به این هدف یک فرد ممکن است به ترکیبی از دو یا چند داروی فشار خون نیاز داشته باشد پزشک ممکن است یک داروی داروی دیورتیک همراه با یک مهار کننده ACE یا ARB تجویز کند داروی دیورتیک قرص های آب نامیده می شوند زیرا ادرار فرد را زیاد و به خلاص شدن او از مایع بیش از حد کمک می کند. علاوه بر کنترل قند و فشار خون توصیه می شود مصرف نمک و پروتئین محدود شود. بهتر است بیمار تحت نظر یک متخصص تغذیه باشد.

 پروتئینوری

باور غلط درباره درمان پروتئین در ادرار

گاهی مردم به اشتباه تصور می كنند که به دلیل دفع پروتئین باید با مصرف پروتئین این مشكل را رفع كرد اما این تئوری غلط است. پروتئینی كه در ادرار دفع می شود می تواند در بافت های گلومرول ایجاد تغییرات برگشت ناپذیر كند و موجب از بین رفتن عملكرد كلیه ها شود. بنابراین خوردن پروتئین كاری اشتباه بوده و باید برای درمان به دستورات پزشك متخصص عمل شود.

درمان پروتئین در ادرار

همان طور که گفته شد، كلیه یكی از مهم ترین اندام های درونی بدن انسان است و اكثر اعضای بدن برای عملكرد مطلوب وابسته به كلیه ها هستند. برای دفع سموم بدن، خون از گلومرول کلیه ها که نقش صافی را دارند، عبور می کند. این صافی باعث می شود مواد ضروری برای اعضای مختلف بدن، بازجذب شده و در عین حال، سموم و مواد زائد دفع شوند.

طول درمان پروتئینوری۱۲۰ روز است. برای درمان این مشکل بهتر است موارد زیر را رعایت کنید

دوسین (۱ واحد سیاه دانه نیم کوب + ۳ واحدعسل) از این ترکیب روزی۲ قاشق مرباخوری هر ۱۲ ساعت میل شود. سرکه انگبین(یک واحد سرکه انگور طبیعی+۲ واحد عرق نعنا + دو واحد عسل از این ترکیب ۳/۱ لیوان ریخته الباقی آب ریخته هر ۱۲ساعت میل شود.افزایش تحرک و پیاده روی روزانه نیم ساعت کاهش سرخ کردنیها و روغن جامد و تعویض روغن به روغن زیتون و کنجد. آب سرد بین غذا نخوردن و آب یخ نخوردنبادکش روی کلیه ها یک شب در میان ۲۱ مرحله حجامت عام دو مرحله هر ۴۰ روز یکبار.برای درمان پروتئنوری، باید بیماری زمینه ای ایجادکننده آن( مثل دیابت یا فشارخون بالا) را درمان نمود. همچنین محدود کردن مقدار نمک طعام و پروتئین مصرفی ضرورت دارد.

خواهشمنديم اگر سوال يا نکته‌اي براي مطلب پروتئینوری یا دفع پروتئین در ادرار

در ذهن شما باقي مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و ساير کاربران به اشتراک بگذاريد.

منبع:ویکی پدیا

 پروتئینوری

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی



این مطلب چقدر مفید بود ؟
3.3 از 5 (13 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

۱ دیدگاه

شما هم می توانید نظرات خود را ثبت کنید

جلال | ۴ سال پیش
ایا مصرف سولفاسالازین باعث پروتین اوری میشود ممنونم
0
0

hits