اسپلنومگالی(بزرگ طحالی) چیست؟

دلایل بزرگ شدن طحال چیست؟

به بزرگ شدن طحال که معمولاً در ربع فوقانی چپ شکم انسان قرار دارد، گفته میشود. تعریف بزرگ طحالی شدید عبارت است از گسترش کامل طحال به ربع تحتانی چپ یا لگن یا رد شدن آن از خطر وسط شکم.

چرا طحال بزرگ می شود؟با این بخش از دلگرم همراه باشید تا در این باره بیشتر بدانید.

چراطحال بزرگ می شود؟/عوارض وعلایم بزرگی طحال

مهم ترین عواملی که باعث بزرگ شدن طحال می شود: طحال، عضوی ۲۵۰ گرمی و به اندازه مشت بسته انسان است که از دستگاه لنفاوی محسوب می شود و زیر قفسه سینه و سمت چپ بدن قرار گرفته است.این عضو کوچک و نرم در دوران جنینی، وظیفه خون سازی را به عهده دارد، اما پیش از تولد نوزاد این وظیفه مهم را به مغز استخوان واگذار می کند و پس از آن تصفیه خون و نیز تقویت سیستم ایمنی را با نگهداری از گلبول های سالم قرمز و سفید و پلاکت خون به عهده می گیرد، اما این عضو تحت تاثیر عوامل میکروبی و ویروسی یا برخی نارسایی های کبدی، بزرگ و دچار بیماری می شود.

بزرگ شدن طحال به خودی خود قابل پیشگیری نیست، بلکه درمان و کنترل آن به درمان بیماری های زمینه ای عامل بروز این بیماری بازمی گردد.بزرگی طحال در برخی موارد از طریق معاینه کلینیکی از سوی متخصص به علت قابل لمس بودن یک برجستگی در زیر دنده های سمت چپ بدن قابل تشخیص است، اما گاهی اوقات پزشک فقط با گرفتن شرح حال و انجام معاینه به این عارضه مشکوک می شود.گرچه تشخیص این بیماری از طریق آزمایش خون و شمارش تعداد گلبول های قرمز و سفید و پلاکت ها ممکن است، اما هیچ روشی برای تشخیص بزرگ شدن طحال از سونوگرافی دقیق تر نیست.

فراموش نکنید علائمی چون بروز سریع خونریزی در شخص، احساس درد در قسمت بالا و سمت چپ شکم، احساس سیری بدون صرف غذا، کم خونی، احساس خستگی، عفونت های مکرر، سکسکه های مکرر و بی دلیل، بی اشتهایی، تنگی نفس، احساس سردی و تعریق پوست می تواند ناشی از بزرگ شدن طحال باشد.افرادی که عادت به ورزش ندارند وقتی تمرینات ورزشی می کنند یا بسرعت می دوند در طرف چپ بدنشان در ناحیه زیر شکم احساس درد می کنند که می تواند خبر از وارد آمدن فشار به طحال بدهد که البته مورد جدی نیست و رفع می شود.

علل بزرگطحالی یافتهای شایع در طیف وسیعی از بیماریها به شمار میرود. البته اسپلنومگالی شدید همیشه نشانگر یک پاتولوژی زمینهای است. طحالهای بسیار بزرگ (massive) حداقل ۱۰۰۰-۵۰۰ گرم وزن دارند. شایعترین اختلالات همراه با اسپلنومگالی، اختلالات خونی، عفونی، کبدی، احتقانی و التهابی، هستند.

---------------------------------------------------------------

چرا طحال بزرگ می شود؟

وقتی صحبت از درمان بزرگی طحال می شود ذهن متخصصان معطوف به درمان بیماری ها و علل ثانویه ای می شود که به بزرگی طحال منجر شده است. بزرگ شدن طحال بیشتر علل عفونی، ویروسی و باکتریایی دارد و در درجه دوم به اشکالات جریان خون و نارسایی های کبدی مربوط می شود. یعنی اگر کبد دچار مشکل و التهاب بشود به طحال فشار می آورد. در برخی موارد، بیماری هایی چون روماتیسم و برخی از انواع تالاسمی و حتی در مواردی تومورهای طحال نیز به بزرگ شدن آن منجر می شود.

خوب است بدانید که از عفونت هایی که می تواند به بزرگی طحال منجر شود عفونت های ویروسی مانند مونونوکلئوز (یکی از بیماری های مسری ویروسی در دستگاه تنفس، کبد و دستگاه لنفاوی است که بیشتر نوجوانان را درگیر می کند)، عفونت های باکتریایی مانند سیفلیس یا عفونت لایه داخلی قلب و عفونت های انگلی مانند مالاریاست. همچنین بیماری هایی چون سیروز و سایر بیماری های کبدی، برخی انواع کم خونی و سرطان های خون و نیز بروز فشار خون در رگ طحال یا کبد نیز می تواند بزرگی طحال را به دنبال داشته باشد.

---------------------------------------------------------------

بزرگی شدید طحال: وزن بیش از 1000 گرم

1- اختلالات میلوپرولیفراتیو مزمن ( مثل لوسمی میلوئید مزمن , متاپلازی میلوئید همراه با میلوفیبروز)
2- لوسمی لنفوسیتیک مزمن ( با شدت کمتر )
3- لوسمی سلول موئی
4- لنفوم ها
5- مالاریا
6- بیماری گوشه
7- تومور های اولیه طحال ( نادر )

بزرگی متوسط طحال : بین 500 تا 1000 گرم

1- بزرگی طحال ناشی از احتقان مزمن ( افزایش فشار خون باب یا انسداد ورید طحالی )
2- لوسمی های حاد ( نه همیشه )
3- اسفروسیتوز ارثی
4- تالاسمی ماژور
5- کم خونی همولیزی خود ایمن
6-آمیلوئیدوز
7- بیماری نیمن پیک
8- هیستوسیتوز لانگر هانس
9- التهاب مزمن طحال( بویژه در آندوکاردیت عفونی )
10- سل , سارکوئیدوز , حصبه
11-کارسینوم یا سارکوم کاپوزی

بزرگی خفیف طحال: وزن کمتر از 500 گرم

1- التهاب حاد طحال
2- احتقان حاد طحال
3- منو نوکلئوز عفونی
4- اختلالات تب دار حاد متفرقه , از جمله سپتی سمی , لوپوس اریتماتوی سیستمیک و عفونت های داخل شکمی

---------------------------------------------------------------

زندگی بدون طحال

نکته مهم در درمان بزرگی طحال آن است که بسیاری از افراد می توانند فقط با درمان علل و بیماری های ثانویه ای که به بزرگی طحال منجر شده است، اصلاح الگوی فعالیت شان و نیز مراقبت از ابتلا به بیماری های عفونی به درمان موثر این مشکل دست یابند و برخی دیگر نیز باید تن به جراحی بدهند و این عضو از بدنشان را خارج کنند.افرادی که دچار بزرگ شدن طحال شده اند، باید از ورزش حرفه ای و شدید اجتناب کنند، اگر بزرگ شدن طحال تشخیص داده شود، ابتدا پزشک به درمان بیماری های مرتبط با این عارضه و در مرحله آخر، روش جراحی فکر می کند.

البته هر فردی می تواند بدون طحال به زندگی خود ادامه دهد، اما از آنجا که این گونه افراد بیشتر در معرض ابتلا به انواع عفونت ها قرار دارند باید پیش از عمل جراحی به آنها واکسن ذات الریه چند ظرفیتی طبق دستورالعمل خاصی تزریق شود. این واکسن ها از بروز عفونت خون، استخوان و مفاصل در این افراد جلوگیری می کند. همچنین این افراد نه تنها باید از سفر به مناطقی که احتمال ابتلا به بیماری مالاریا در آنجا وجود دارد اجتناب کنند، بلکه باید بهداشت فردی خود را با دقت و حساسیت بیشتری حفظ و سعی کنند تا از مواجهه با افراد مبتلا به بیماری های عفونی دوری کنند.

خواهشمنديم اگر سوال يا نکته‌اي براي مطلب طحال چیست؟ در ذهن شما باقي

مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و ساير کاربران به اشتراک بگذاريد.

منبع:سلامتیسم

---------------------------------------------------------------

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی