دلایل سرد شدن بدن به طور ناگهانی چیست؟

کاهش خطرناک دمای بدن

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با علت سردی بدن بطور ناگهانی آشنا شوید.

علت افت دمای بدن چیست؟

دمای بدن یک فرد سالم در حالت طبیعی 37 درجه سانتی گراد است، اما در هیپوترمی دمای بدن فرد به 35 درجه سانتی گراد می رسد. البته هیپوترمی نیز مانند سایر شرایط بالینی، درجه بندی شدید تا ضعیف دارد.
در هیپوترمی خفیف دمای بدن بین 33 تا 35 درجه سانتیگراد خواهد بود. در هیپوترمی متوسط، دمای بدن 32 تا 28 درجه سانتی گراد و در هیپوترمی شدید این دما به 27 درجه و کمتر خواهد رسید.بدن ما همواره در تلاش است تا با محیط بیرون خود به تعادل برسد. زمانی که تعادل بین گرمای تولیدشده در داخل بدن و گرمای دفع شده از بدن برای مدت طولانی از بین برود، هیپوترمی عارضه قطعی خواهد بود.

هیپوترمی معمولا بعد از مواجهه طولانی مدت با هوای سرد و یا پوشیدن لباس های خیس اتفاق می افتد.اگرچه مواجهه با هوای سرد باعث هیپوترمی می شود، اما شدت این وضعیت را سن فرد، توده بدنی و حجم چربی بدن، وضعیت سلامتی قلب و عروق، توده عضلانی و مواجهه با هوای سرد تعیین خواهد کرد؛ مثلا در افراد بالاتر از 60 سال معمولا هیپوترمی عارضه رایجی است که معمولا شب ها در حال خواب اتفاق می افتد. کودکان نیز در هنگام خواب معمولا در معرض افت دمای بدن قرار می گیرند که در کودکان پیش دبستانی و نوزادان این وضعیت شایع تر و البته خطرناک تر خواهد بود.

علل هیپوترمی چیست؟

تماس با سرما

• وقتی تعادل بین گرمای تولید شده در بدن و گرمای خارج شده از آن به هم بخورد و برای مدت زمان طولانی، گرمای بیشتری از دست برود، هیپوترمی رخ می دهد.
• معمولا بعد از تماس با هوای سرد بدون پوشیدن لباس کافی و گرم، هیپوترمی به طور ناگهانی اتفاق می افتد.
• کوهنوردان با پوشیدن لباس های مخصوص که برای آب و هوای سرد و بادی طراحی شده اند، از بروز هیپوترمی جلوگیری می کنند.
• اما آب و هوای معتدل نیز بر اساس سن فرد، توده بدنی او، میزان چربی بدن، سلامت کلی بدن و مدت زمان تماس با هوای سرد می تواند باعث هیپوترمی شود.
• نوزادان و کودکانی که در اتاق سرد می خوابند، در معرض خطر ابتلا به هیپوترمی قرار دارند.

سایر علل

برخی بیماری ها مثل دیابت، بیماری های غده تیروئید، برخی داروها، آسیب شدید و یا مصرف مواد مخدر و الکل، خطر ابتلا به هیپوترمی را افزایش می دهند.

• نشانگان رینود

این اختلال یکی از علل شایع سرد بودن انگشتان است و به شرایطی اطلاق می شود که در آن تنگی عروق خونی در انگشتان دست، و گاهی اوقات پا، گوش و بینی ایجاد ی شود. این شرایط پاسخ به سرما و یا احساسات است. مبتلایان به نشانگان رینود اغلب دارای انگشتان سرد و بی حس هستند. تغییر در شیوه زندگی از قبیل پوشیدن دستکش در هنگام سرما و اجتناب از استرس برای مدیریت این اختلال کافی هستند.

• بیماری های خود ایمنی

گاهی اوقات یک بیماری زمینه ای می تواند باعث ایجاد پدیده رینود شود. لوپوس و سایر بیماری های خود ایمنی را می توان مثال زد. در این بیماران نیز سرد شدن انگشتان دست شایع است.

• کم کاری تیروئید

غده تیروئید در حقیقت ترموستات بدن است و وقتی این غده کم کار می شود، علاوه بر نشانه هایی از قبیل خستگی، یبوست، افزایش وزن، احساس سرد بودن نیز ایجاد می شود. شیوع هایپوتیروئیدی بیشتر در زنان و افراد بالای ۵۰ سال است.

• مشکلات گردش خون

گردش خون ضعیف باعث می شود مواد مغذی و غنی از اکسیژن در جریان خون کاهش یابد و پمپاژ قلب ضعیف شود. وقتی قلب نتواند خون کافی به سراسر بدن بفرستد، دست و پا احساس سردی، بی حسی، سوزن سوزن شدن و ... می کند.

• کم خونی

این عارضه زمانی رخ می دهد که بدن به اندازه کافی گلبولهای قرمز خون ندارد و میزان هموگلوبین نیز در خون پایین است. در نتیجه کم خونی و کاهش سطح اکسیژن، ممکن است سردی دستها اتفاق بیفتد. دریافت ناکافی آهن از رژیم غذایی، قائدگی، برخی سرطان ها و اختلالات گوارشی مانند سلیاک و بیماری کرون، از علل دیگر کم خونی هستند. علاوه بر سرد شدن دستها، علائم دیگر کم خونی شامل خستگی، سردرد، سرگیجه، تنگی نفس، و پریده رنگ شدن پوست است.

• کمبود ویتامین ب ۱۲

این ویتامین در گوشت، مرغ، تخم مرغ، شیر و دیگر مواد لبنی وجود دارد و در تشکیل سلول های قرمز خون موثر است. کمبود این ویتامین می تواند منجر به کاهش تولید سلول های قرمز خون و کم خونی پس از آن شود. کمبود ویتامین ب ۱۲ در گیاه خواران، مبتلایان به کرون و بیماری سلیاک شایع است. یک آزمایش خون ساده می تواند تعیین کند که دچار این کمبود هستید یا نه. در صورت کمبود ویتامین ب ۱۲ یکی از علائم شایع سرد شدن انگشتان دست است.

• فشار خون پایین

افت فشار خون و فشار خون پایین می تواند بنا به طیف وسیعی از دلایل از جمله کم آبی بدن، از دست دادن خون، برخی از داروها، اختلالات غدد درون ریز و ... رخ دهد. سرد شدن انگشتان دست، سرگیجه، تاری دید، خستگی، تهوع، ضعف، و احساس سردرگمی از علائم این اختلال است.

• استرس و اضطراب

در نتیجه استرس مزمن و اضطراب، عروق خونی دچار انقباض شده و در نتیجه انگشتان دست و یا پا دچار سردی می شود.

• داروها

داروهای بسیاری می تواند منجر به تنگ شدن عروق خونی شود. بتابلاکرها (تجویز شده برای تنظیم فشار خون)، برخی داروهای ضد سرطان، داروهای میگرن، داروهای ضد احتقان بدون نسخه، و ... منجر به بروز سردی در انگشتان دست می شود.

• سیگار کشیدن

نیکوتین موجود در سیگار باعث تنگ شدن عروق خونی و ایجاد پلاک در شریان ها می شود. کاهش جریان خون در اندام ها نیز در نتیجه سیگار کشیدن منجر به سرد شدن انگشتان می گردد.

عوامل خطر هیپوترمیا کدامند؟

افراد زیر بیشتر دچار هیپوترمی می شوند:

1- افراد پیر، نوزادان و کودکان بدون گرم کردن بدن و یا لباس یا غذای کافی

2- افرادی که بیماری روانی دارند.

3- افرادی که مدت زمان طولانی بیرون (در هوای آزاد) هستند.

4- افرادی که در آب و هوای سرد هستند و قدرت تعقل آنها، با مصرف الکل یا مواد مخدر مختل شده است.

علائم هیپوترمی چیست؟

علائم هیپوترمی در بزرگسالان عبارتند از:

1- لرزیدن بدن که می تواند پیشرفت هیپوترمی را متوقف کند. لرزیدن، علامت خوبی است که نشان می دهد سیستم تنظیم گرمای بدن هنوز کار می کند.

2- نفس کشیدن آهسته و سطحی

3- گیج شدن و کاهش حافظه

4- خواب آلودگی و خستگی

5- بریده بریده حرف زدن یا زیر لب سخن گفتن

6- به هم خوردن تعادل بدن و تلوتلو خوردن

7- نبض ضعیف و آهسته

8- در هیپوترمی شدید، فرد بدون اینکه در نفس کشیدن یا نبض دچار مشکل شود، بیهوش می گردد.

علائم هیپوترمی در نوزادان عبارتند از:

• پوست با رنگ قرمز روشن و سرد
• کم انرژی بودن غیرعادی

تشخیص هیپوترمی

شناخت علائم هیپوترمی نخستین گام برای تشخیص هیپوترمی است. یک نوع دماسنج مخصوص که در قسمت اورژانس بیشتر بیمارستان ها وجود دارد، می تواند دمای خیلی کم مرکز بدن را مشخص کرده و تشخیص بیماری را تأیید کند.

درمان هیپوترمی

• هیپوترمی یک مشکل کشنده است و بایستی سریعا تحت درمان قرار بگیرد.
• اگر فرد بیهوش شده است یا دچار مشکل تنفسی است، فورا به اورژانس زنگ بزنید، زیرا باید عمل احیای قلبی ریوی انجام شود (توسط متخصصین اورژانس)
• اگر مراقبت پزشکی فوری در دسترس نیست، بایستی:
• هر نوع لباس، کلاه، جوراب، کفش و دستکش خیس را از بدنتان در آورید.
• با پوشاندن لباس گرم و خشک به فرد و انداختن پتو روی او، نگذارید بیشتر سردش شود و در برابر باد یا خیس شدن از او محافظت کنید.
• هر چه زودتر و به آرامی فرد را به مکانی خشک و گرم منتقل کنید.
• با پوشاندن لباس گرم و کلفت، فرد را گرم کنید. پتوی کلفت روی او بیندازید. همچنین می توانید از تشک برقی برای گرم کردن بالاتنه او استفاده کنید. گذاشتن کیسه آب گرم در زیر بغل، بالاتنه، گردن و ران پا نیز مفید است. فقط مراقب باشید هنگام استفاده از این وسایل، پوست فرد نسوزد. اگر هیچ وسیله ای برای گرم کردن خود نداشتید، خودتان بدنتان را گرم کنید.
• اگر دماسنج دارید، دمای بدن فرد را اندازه بگیرید.
• نوشیدنی گرم به فرد بدهید، ولی قهوه و نوشیدنی کافئین دار ندهید، زیرا باعث می شوند گرمای بیشتری از بدن خارج شود. اگر فرد بیهوش شده است، نوشیدنی در دهانش نریزید، زیرا ممکن است باعث خفگی او شود.
• اگر فرد بیهوش شده است یا دچار مشکل تنفسی است، فورا به اورژانس زنگ بزنید، زیرا باید عمل احیای قلبی ریوی انجام شود (توسط متخصصین اورژانس).
• عمل احیای قلبی ریوی را فقط فرد آموزش دیده می تواند انجام دهد و هر کسی قادر به انجام آن نیست.
• بعد از انجام کمک های اولیه توسط پرسنل اورژانس، فرد بایستی به بیمارستان منتقل شود تا درمان های لازم انجام بگیرد.

عوارض در طی برطرف کردن هیپوترمی عبارتند از: پنومونی (ذات الریه)، بی نظمی ضربان قلب، ایست ناگهانی ضربان قلب و مرگ.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی