بیماری های جنسی خطرناک به همراه راهکارهای پیشگیری و درمان

حجب و حیای معمول در جامعه ما سبب شده که سطح اطلاعات عمومی درباره بیماری‌های جنسی پایین باشد. این آگاهی های اندک بخصوص در میان جوانان ممکن است سبب خطرات بیشتر شود و از همین رو مناسب است که برخی از این موارد برای عموم آنان توضیح داده شود تا با پیشگیری از انجام رفتارهای پرخطر سلامت جامعه تهدید نشود. دانستن چنین هشدارهای ضروری‌ای، برای والدین و حتی همسران نیز مفید است.

بیماری های جنسی

باکتری‌هایی که منجر به نازایی می‌شوند

انواع و اقسام ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل‌ها می‌توانند از طریق تماس جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. متاسفانه برای انواع بیماری‌های مقاربتی ویروسی مثل هپاتیت، هرپس، HPV و ... درمان‌های ضدویروسی خیلی مشخص و موثری وجود ندارد، اما عفونت‌های باکتریایی درمان‌شان آسان‌تر است البته به شرطی که به موقع تشخیص داده شوند.

درکل شایع‌ترین بیماری‌های آمیزشی انواع باکتریال آن هستند. از شایع‌ترین بیماری‌های باکتریال نیز می‌توان به گنوکوک (عامل سوزاک) و کلامیدیا اشاره کرد. این بیماری‌ها علائم زیادی ایجاد نمی‌کنند. درنتیجه فرد ممکن است مبتلا شود اما متوجه آن نشود.

علائم آنها معمولا به صورت ترشح خفیف، سوزش ناحیه تناسلی و دردهای لگنی است که اگر زود تشخیص داده شوند به راحتی با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های معمولی قابل درمان هستند.

موضوع مهم در مورد این دو بیماری ایجاد عفونت رحمی است که در خانم‌های جوان باعث نازایی می‌شود. در واقع چون علامت‌های پر سر و صدایی ندارند ممکن است اصلا فرد متوجه آن نشود و برای درمان مراجعه نکند. درنتیجه این میکروب‌ها می‌توانند به تدریج از نواحی پایین‌تر به نواحی بالا یعنی به رحم و لوله‌های رحمی انتقال پیدا کنند و منجر به چسبندگی و نازایی شوند. پس تشخیص به موقع این دو بیماری اهمیت زیادی دارد.

سیفلیس هنوز شایع است!

بیماری سیفلیس که نامی نسبتا آشنا دارد از دیگر عفونت‌های باکتریال جدی دیگر است که می‌تواند از راه ارتباط جنسی منتقل شود. در واقع سیفلیس برخلاف تصور بعضی‌ها اصلا ریشه کن نشده و هنوز خیلی شایع است. بیشتر افراد تعجب می‌کنند وقتی به آنها می‌گوییم خطر ابتلا به سیفلیس زیاد است چراکه فکر می‌کنند این بیماری دیگر وجود ندارد.

در گذشته که آنتی‌بیوتیک‌ها محدودتر بودند سیفلیس هم خیلی شایع‌تر بود. خوشبختانه میکروب سیفلیس نسبت به آنتی‌بیوتیک خیلی حساس است و درمان اصلی آن پنی‌سیلین است. سیفلیس کاملا قابل درمان است اما اگر فرد مبتلا، متوجه آن نشود می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

این بیماری ممکن است خود را در مراحل اولیه نشان ندهد و فقط به صورت یک جوش کوچک دیده شود اما مراحل دوم و سوم آن بسیار خطرناکند و مرحله سوم می‌تواند کشنده باشد. طوری که در سیستم عصبی مرکزی، مغز، مفاصل و... عوارض شدید ایجاد می‌کند.

از سایر بیماری‌های مقاربتی باکتریال می‌توان به شانکروئید اشاره کرد که باعث ایجاد زخم‌های مزمن ناحیه تناسلی می‌شود. خوشبختانه این بیماری اگر تشخیص داده شود با آنتی‌بیوتیک‌های مختلف قابل درمان است.

ویروس سرطان‌زا، در مردان و زنان، هر دو!

یکی از ویروس‌های جدی و شایع به خصوص در افرادی که تعداد دفعات تماس و تعداد شریک‌های جنسی‌شان زیاد است، ویروس زگیل تناسلی یا HPV است. افراد زیادی به این ویروس مبتلا هستند اما ممکن است علائم کلینیکی یا ضایعه پوستی مشخصی نداشته باشند. در نتیجه این ویروس خیلی راحت از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود.

ممکن است این بیماری به صورت یک زگیل تناسلی معمولی تظاهر کند که از طرق مختلف از جمله سوزاندن، فریز کردن و... قابل درمان است اما متاسفانه در درازمدت می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

بعضی از انواع این ویروس در خانم‌ها خطر ابتلا به سرطان‌های گردن رحم را به شدت بالا می‌برد، طوری که تا به حال به عنوان شایع‌ترین و مهم‌ترین علت سرطان گردن رحم شناخته شده است. این ویروس نه تنها در خانم‌ها بلکه در آقایان نیز می‌تواند منجر به انواع سرطان‌های دستگاه تناسلی شود. برای همین باید در مورد درمان و اقدامات پیشگیری اقدامات لازم را انجام داد.

تبخال تناسلی درمان قطعی ندارد

ویروس مهم و شایع دیگری که می‌تواند از طریق تماس جنسی منتقل شود «هرپس» یا همان ویروس تبخال است که باعث بیماری تبخال تناسلی می‌شود. علائم آن نیز مانند تبخال روی سایر اعضای بدن است. به این صورت که در ناحیه تناسلی یک جوش دردناک ایجاد می‌شود و معمولا یک هفته تا ۱۰ روز طول می‌کشد تا خود به خود بهبود یابد.

این بیماری مانند تبخال لب درمان قطعی ندارد و اگر فرد یک بار به آن مبتلا شود بیماری هرچند وقت یک‌بار عود می‌کند.

نکته مهم اینکه حتی وقتی فرد مبتلا تبخال ندارد هم می‌تواند ویروس را از طریق ترشحات تناسلی به فرد دیگر انتقال دهد. همچنین اگر خانمی مبتلا باشد و باردار شود این ویروس خیلی راحت به جنین منتقل می‌شود و عوارضی را در نوزاد ایجاد می‌کند.

بیماری‌های تناسلی غیر از اینکه روی دستگاه تناسلی تاثیر می‌گذارند، سیستم تولید مثل و باروری انسان را نیز مختل می‌کنند. لازم به ذکر است که ویروس ایدز و هپاتیت B نیز می‌توانند از مادر به جنین منتقل شوند.

واکسن هپاتیت B فراموش نشود!

از خانواده ویروس‌ها بعد از HIV که در صدر است، ویروس هپاتیت B هم می‌تواند از طریق تماس جنسی منتقل شود، البته اگر فرد واکسن هپاتیت B نزده باشد. حتی اگر فرد مبتلا، علائم مربوطه از جمله زردی یا یرقان هم نداشته باشد می‌تواند ناقل این بیماری باشد.

واکسن هپاتیت B در حال حاضر در ایران به صورت معمول برای همه کودکان زده می‌شود اما کسانی که بیشتر از ۲۲ سال دارند ممکن است در کودکی این واکسن را دریافت نکرده باشند بنابراین می‌توانند به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنند و این واکسن را تزریق کنند. دیده شده که هپاتیت C و A نیز از طریق تماس جنسی می‌توانند منتقل شوند اما احتمالش خیلی کمتر از هپاتیت B است و خیلی به ندرت اتفاق می‌افتد.

انگل‌ها هم می‌توانند باعث نازایی شوند

«تریکوموناس واژینالیس» یا «تریکومونیازیس» نوعی انگل تک‌یاخته است که از طریق ترشحات تناسلی منتقل می‌شود. این انگل معمولا در آقایان علامتی ایجاد نمی‌کند اما در خانم‌ها می‌تواند باعث ترشحات شدید، دردهای لگنی و ناراحتی‌های دیگر شود و اگر درمان نشود می‌تواند منجر به عوارض درازمدت روی سیستم تولید مثل و نازایی شود.

شپش عانه از دیگر انگل‌هایی است که می‌تواند از طریق ارتباط جنسی منتقل شود. به این صورت که اگر فرد روی موهای ناحیه تناسلی مبتلا به شپش باشد به راحتی می‌تواند آن را به فرد دیگر منتقل کند.
گال یا جرب نیز نوعی عامل انگلی است و اگر فرد به این بیماری پوستی مبتلا شود می‌تواند با تماس جنسی آن را به فرد دیگر منتقل کند.

بیماری جنسی که به راحتی قابل درمان است!

گاهی بیماران از بیان بیماریهای مقاربتی خویش احساس شرمساری می‌کنند اما این مطلب را باید بدانند که تمامی‌این بیماریها براحتی قابل پیشگیری است وآموزش در این زمینه اولین قدم در پیشگیری می‌باشد.
سوزاك‌ عبارت‌ است‌ از یك‌ بیماری‌ عفونی‌ در دستگاه‌ تناسلی‌ كه‌ از راه‌ آمیزشی‌ منتقل‌ می‌شود. در مردان‌، این‌ عفونت‌ در پیشابراه‌ رخ‌ می‌دهد، در زنان‌، در پیشابراه‌ (مجرایی‌ كه‌ ادرار را از مثانه‌ به‌ بیرون‌ هدایت‌ می‌كند) و نیز دستگاه‌ تولید مثل‌، و در هر دو جنس‌ ممكن‌ است‌ راست‌روده‌، گلو، مفاصل‌، یا چشم‌ها نیز درگیر شوند. این‌ عفونت‌ در تمام‌ سنین‌ رخ‌ دهد (حتی‌ كودكان‌ كم‌ سن‌ و سن‌ سال‌ كه‌ مورد تجاوز قرار می‌گیرند). حداكثر شیوع‌ این‌ عفونت‌ بین‌ 20تا30 سالگی‌ است‌. دوره‌ كمون‌ بیماری‌ (از زمان‌ ورود میكرب‌ تا بروز علایم‌) 2 تا10 روز است‌.
همانطور که در بالا ذکر شد این بیماری از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود و عامل آن گنوکوک می‌باشد . در مردان ۷-۲ روز پس از تماس جنسی با فرد آلوده ترشحات چرکی از مجرای ادرار خارج شده و میزان دفع ادرار نیز کاهش و با سوزش می‌باشد. . درصد کمی‌از مردان بدون نشانه بالینی هستند .
در خانمها پس از آلودگی ، التهاب دهانه رحم به وجود آمده که در بیشتر موارد بدون نشانه است ولی در برخی از خانمها پس از نزدیکی ترشحات غیرعادی یا خونریزی وجود دارد .

در بیست درصد از موارد ، عفونت در مراحل عادات ماهانه به رحم رسیده و باعث التهاب رحم ، ‌لوله های زهدان و برخی نواحی لگن می‌شود که گاهی چنین حالتی منجر به عقیم شدن و یا حاملگی خارج از رحم می‌شود .
دختران در سنین قبل از بلوغ ممکن است در اثر تماس جنسی مستقیم با ترشحات بالغین آلوده ، دچار التهاب گنوکوکی واژن و رحم شوند . نوزادان و ندرتاً بالغین ممکن است مبتلا به عفونت کنوکوکی ملتحمه چشم شوند که اگر به سرعت و به مقدار کافی درمان نشوند ممکن است منجر به کوری گردد . در صورتیکه آلودگی به صورت سیستمیک در بدن پخش شود منجر به درگیری مفاصل و پوست و گاهی بندرت قلب و پرده های مغزی می‌شود . در صورتیکه درمان آلودگی و التهاب مفصلی به تأخیر افتد منجر به ضایعات دائمی‌مفصلی میشود .
التهابهای غیرگنوکوکی مجاری ادراری - تناسلی و التهاب چرکی مخاطی رحم که ممکن است با عوامل دیگر غیر از گنوکوک ایجاد شده باشند ، در اغلب موارد با عفونت گنوکوکی همراه بوده و تشخیص بالینی سوزاک را دچار اشکال می‌کند .
تشخیص بیماری از طریق آزمایش میکروسکوپی گسترش ترشحات دستگاه تناسلی رنگ آمیزی شده با روش گرم یا کشت این ترشحات در محیطهای اختصاصی کشت ... صورت می‌گیرد.
حداکثر شیوع این بیماری در طبقات اقتصادی پائین جامعه وجود دارد.در حال حاضر موارد مقاوم به داروهای قدیمی‌افزایش یافته است و داروهای جدید تنها کاربرد درمانی دارند .

مخزن :

انسان تنها مخزن شناخته شده این عامل عفونی است .

دوره واگیری :

این زمان نزد موارد درمان نشده(در حالیکه با مراجعه سریع و به موقع چند ساعت بعد از شروع درمان مؤثر ، واگیری بیماری خاتمه می‌یابد) ممکن است برای ماهها ادامه داشته باشد.

علایم‌ شایع‌

زنان‌ معمولاً علایم‌ كمی‌ دارند یا اصلاً علامتی‌ ندارند. اما علایم‌ در مردان‌ معمولاً برجسته‌تر هستند.

* سوزش‌ به‌ هنگام‌ ادرار

* ترشحات‌ غلیظ‌ به‌ رنگ‌ سبز ـ زرد از آلت‌ تناسلی‌ مردان‌ یا مجرای‌
* تب‌ خفیف و یا لرز بدون‌ تب
* گاهی‌ درد به‌ هنگام‌ مقاربت
* ‌درد مفاصل به خصوص در ناحیه مچ دست و مچ پا‌
* ورم مفاصل به همراه بثورات
* بثورات‌ (نقاط قرمز وصورتی خصوصاً روی‌ كف‌ دست‌)
* گاهی‌ گلو درد خفیف

‌علل‌

عفونت‌ ناشی‌ از باكتری‌های‌ گنوكك‌ كه‌ در بافت‌ نرم‌ و مرطوب‌ به‌ خوبی‌ رشد می‌كنند. باكتری‌ها معمولاً از راه‌ آمیزشی‌ انتقال‌ می‌یابند،اما در بعضی‌ از موارد منشأ عفونت‌ مشخص‌ نیست‌. در صورت‌ مقاربت‌های‌ غیرطبیعی‌، ممكن‌ است‌ راست‌روده‌ یا دهان‌ نیز دچار عفونت‌ شوند.

عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر
* داشتن‌ شركای‌ جنسی‌ متعدد
* خودفروشی‌
* سوءاستفاده‌ جنسی‌ از كودكان‌
* عبور نوزاد از كانال‌ زایمانی‌ مادری‌ كه‌ دچار عفونت‌ است‌.

پیشگیری :

اولین اصل مبتنی بر رابطه جنسی سالم می‌باشد . پس بهتر است از بی‌بند و باری‌ جنسی‌ خودداری‌ كنید و به ارتباط با یک نفر اکتفاء کنید.
جهت جلوگیری از ابتلا در اشخاصی که مشکوک به آلودگی به این بیماری می‌باشند حتماً بایستی از کاندوم استفاده شود .

اقدامات دیگری که خاص پیشگیری از ابتلا به سوزاک است مثل پیشگیری داروئی در چشم نوزادان و توجه به تماسهای بیماران مبتلا به سایر بیماریهای عفونی نیز اجرا می‌گردد .
ترشحات بیمار و اشیایی که به آنها آلوده شده اند بایستی گندزدایی شود
موارد این‌ عفونت‌ باید گزارش‌ شود تا از گسترش‌ آن‌ جلوگیری‌ شود. این‌ عفونت‌ گاهی‌ همزمان‌ با سیفلیس‌ و عفونت‌ كلامیدیایی‌ رخ‌ می‌دهد. توجه‌ داشته‌ باشید كه‌ همكاری‌ مناسب‌ اهمیت‌ زیادی‌ دارد و مطمئن‌ باشید كه‌ هویت‌ شما نزد پزشک شما محرمانه‌ خواهد ماند.