دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
حاجی فیروز و فلسفه حاجی فیروز در نوروز
13
زمان مطالعه: 3 دقیقه
حاجی فیروز و فلسفه حاجی فیروز در نوروز-کوسه برنشاندن در نوروز-چرا حاجی فیروز-تفاوت حاجی فیروز با بابانوئل-عید نوروز-فسفه حاجی فیروز چیست-نوروز-عید-مهرداد بهار

حاجی فیروز یکی از نشاط انگیزترین پیام آوران نوروز می باشد. او با خواندن شعر(ابراب خودم، سامبولی ولیکم-ابراب خودم سرتو بالا کن-ابراب خودم بزبز قتدی-ابراب خودم چرا نمی خندی) و اینکه (حاجی فیروزه، سالی یه روزه) نشاط و خنده را برای مردم به ارمغان می آورد.

لباس حاجی فیروز رنگین(قرمز)، کلاه قالبی کله قندی با دایره زنگی و صورتی سیاه کرده برای مردم بخصوص بچه ها و نوجوانان، بسیار جذاب و نشاطافزاست. مدتی این پیام آوران نوروز، کمتر ظاهر می شدند که خوشبختانه در چندین سال اخیر باز به تعدادشان افزوده شده است و در گوشه و کنارشهر در ایام سال نو مشاهده می شوند.اما فلسفه وجودی حاجی فیروز چیست؟

حاجی فیروز و فلسفه حاجی فیروز در نوروز


حاجی فیروز

نکته ای که مهرداد بهار در مورد حاجی فیروز اشاره فرمودند، می تواند راهگشای ما در پاسخ به این سوال باشد. استاد متذکر می شوند که به احتمال زیاد حاجی فیروز که فقط در چند روز اول و آخر سال پیدایش می شود و شادی و سرور را به ارمغان می آورد ، نمادی از بازگشت سیاوش به جهان پر جنب و جوش مادی است. به این ترتیب صورت سیاهش نشانه توقف او در جهان تیره و تار مردگان است و جامه قرمزش نیز علامت خون و زندگی مجدد است.


آیین های میرنوروزی، سیاوشی،کوسه برنشاندن،حاجی فیروز همگی با کمی تفاوت یک مفهوم و فلسفه وجودی دارند و آن همان بازگشت خدای نباتی در بهار است.

حاجی فیروز
کوسه برنشاندن
ابوریحان بیرونی در التفهیم می نویسد: (مردی بیامد کوسه، بر نشسته بر خری و به دست کلاغی گرفته و به بادبیزن خویش بادهمی زدی و زمستان را وداع همی کردی و ز مردان بدان چیزی یافتی...) از دیدگاه اسطوره ای همه این مراسم با گرم شدن خورشید و تشویق او به گرمی و دور کردن زمستان و سرما مربوط می شود؛

کوسه را می توان نمادی از خشکی و عدم باروری به حساب آورد. در سرما نیز تظاهر به گرما و عرق ریختن می کند تا به قول معروف خورشید را سر غیرت بیاورد و آسمان را تشویق به باریدن کند و این خود نوعی جادوی باران است و ناگفته نماند که از دیرباز رسم آب پاشی در نوروز نیز رایج بود.

مراسم کوسه برنشاندن و آیین های مشابه آن معمولا در چند روز آخر سال یرگزار می گشته و در آن به مردم نوید رفتن زمستان و درآمدن بهار را می دادند. این مراسم در نقاط مختلف ایران برگزار می شد و در هر منطقه ای با نام خاص معرفی می شده است.

sep12

در کتاب انجوی شیرازی به نمونه هایی از این مراسم در مناطق مختلف اشاره شده است. به عنوان نمونه مراسم رشکی و ماسی در شهرستان اراک که در دهم بهمن ماه(پنجاه روز به نوروز) برگزار می گردید. رشکی و ماسی همانند حاجی فیروز لباس می پوشند و مثل او عمل می کنند و با شادی خبر پایان زمستان را می دهند و مردم اراک از آنها به گرمی استقبال می کنند. مراسم دیگر به نام جشن ناقالی است که 5 نفر در زمان چله کوچک(دهم بهمن) همراه می شوند و با ساز و دهل مراسمی شبیه کوسه برنشاندن یا حاجی فیروز را اجرا می کنند.

گرداوری توسط مجله دلگرم



این مطلب چقدر مفید بود ؟
3.1 از 5 (13 رای)  

۱ دیدگاه

شما هم می توانید نظرات خود را ثبت کنید

مهدي | ۹ سال پیش
ممنون خيلي جالب بود
0
0

hits