دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
نوروز در عهد گذشته/هفت سین و تقدس عدد هفت
2
زمان مطالعه: 6 دقیقه
نوروز در عهد گذشته-نوروز باستانی-فلسفه هفت سین-تقدس عدد هفت-عید نوروز در ایران باستان-چرا نوروز را جشن می گیریم-عید نوروز و بهار-همه چیز در مورد نوروز

در تخت جمشید در آغاز سال نو بهاری، مراسم عظیمی برگزار می شد. در این مراسم، شاه، نمایندگان هر قوم و ملت را به حضور می پذیرفت و هدایایی از سوی آنان دریافت می کرد. حجاری های باقیمانده در تخت جمشید حاکی از برگزاری جشن است.

نوروز در عهد گذشته/هفت سین و تقدس عدد هفت

نوروز در عهد گذشته/هفت سین و تقدس عدد هفت


جشن نوروز در زمان ساسانیان بیش از همه زمان ها از رونق و شکوه بهره مند بود به طوری که هدایایی که شاهان ساسانی در مدت جشن دریافت می کردند، در آمد بسیار مهمی بود و برای یک ماه فروردین ادامه داشته است.


ابوریحان بیرونی می گوید:

(گویند کسی که دو نوروز را (نوروز عامه و خاصه) بهم متصل نمود هرمز پور شاپور پهلوان است که او هم ایامی را که میان این دو عید بود عید گرفت و آتش رابرای تیمن به آن بر جاهای بلند قرار داد که حرارت آن جو را تصفیه کند و چیزهای پلید را بسوزاند و آلودگی های مولد فساد را این حرارت نابود نماید.)


این توجه حتی در موسیقی آن زمان نیز منعکس بود، در میان نام آهنگ های زمان ساسانیان که شاعران ایرانی دوران های متاخرتر(منوچهری و نظامی) آنها را ضبط کرده اند، نام های نوروزبزرگ، نوروز قباد، گلزار، سبز بهار، گل، آرایش خورشید و ماه، ابوکوهان، روشن چراغ، پالیزیان، دل انگیزان به چشم می خورد که در آنها مناظر زیبای طبیعت بهاری و نشاط زندگی توصیف می شده است. بیشتر این آهنگ ها در زمان خسرو پرویز و به دست موسیقی دان بزرگ عصر ساسانی (باربد) ساخته شده است.

نوروز در عهد گذشته/هفت سین و تقدس عدد هفت
ابوریحان در مورد آیین نوروز در عهد ساسانیان می نویسد:

(آیین ساسانیان در این ایام چنین بود که پادشاه به روز نوروز شروع می کرد و مردم را اعلام می نمود که برای ایشان جلوس کرده که به ایشان نیکی کند و روز دوم را برای دهقانان که قدری مقامشان بالاتر از توده بود جلوس می کرد، خانواده ها نیز در این قسمت داخل بودند و روز سوم را برای سپاهیان و بزرگان موبدان جلوس می کرد و روز چهارم را برای اهل بیت و نزدیکان و خاصان خود جلوس می نمود و در روز پنجم برای خانواده و خدم خود و به هرکدام آنچه را مستحق رتبه و اکرام بودند ایصال می کرد و آنچه مستوجب و سزاوار انعام بودند می رساند و چون روز ششم می شد ار قضای حقوق و مردمان فارغ و آسوده شده بود و برای خود نوروز می گرفت و جز اهل انس و اشخاص که سزاوار و خلوت اند کسی دیگر را نمی پذیرفت و در این روز آنچه را که روزهای گذشته برای شاه هدیه آورده بودند امر به احضار می کرد و آنچه می خواست تفریق می کرد و می بخشید و هر چه که قابل خزانه و تودیع بود نگه می داشت).

sep12
از کارهایی که مردم در نوروز انجام می دادند آب پاشیدن به یکدیگر بود که ابوریحان علت آن را مربوط به نباریدن ناگهانی باران و خشکسالی می داند که پس از برطرف شدن خشکسالی و بارش باران، مردم به این تبرک جستند و از این آب به یکدیگر پاشیدند و این کار از آن زمان باقی مانده است و یا علت دیگری را بیان می کند و می نویسد سبب اینکه ایرانیان در این روز آب بهم می پاشند این است که چون در زمستان تن انسانی بکثافات بهم می ریزند و دیگر اینکه هوا را لطیف و تازه می کند و نمی گذارد که در هوا تولید وبا و بیماری شود.)

نوروز در عهد گذشته/هفت سین و تقدس عدد هفت
تقدس عدد هف، هفت امشاسپندان، هفت سین

در بابل عدد هفت دارای اهمیت زیادی بود. یهودهی ها نیز هفت فرشتگان را از روی هفت سیاره بابل ترتیب داده، فرمانفرمایی هریک از روزهای هفته را به یکی از آنها واگذار کرده اند. در نزد یونانیان قدیم، عدد هفت مخصوص آپولون که خداوند طبابت و شعر و صنعت است بوده است. هفت روز مانده به ماه نو برای او قربانی می کرده اند. عدد هفت نزد اقوام هند و اروپایی نیز از ارزش خاصی برخوردار بوده است. در اوستا غالبا از هفت کشور سخن رفته است. هرودوت می نویسد که قلعه همدان در دوره مادها دارای هفت دیوار بوده است.

خاقانی شیروانی چنین می گوید:
گویی اندر کشور ما بر نمی خیزد وفا یا خود اندر هفت کشور هیچ جایی برنخواست


سعدی می گوید:
هفت اقلیم اربگیرد پادشاه همچنان در فکر اقلیمی دگر

sep12


هرودت می نویسد که داریوش بزرگ با شش نفر دیگر از بزرگان ایران که با خودش هفت تن بودند دست بهم داده تا گئومات را از تخت براندارند. به قول هرودت در عهد هخامنشیان هفت قبیله در فارس بودند. اشک اول را هفت تن از بزرگان بالای تخت نشاندند.


حافظ می گوید( در جشن نوروز و مهرگان در دربار پادشاه ساسانی در خوانچه ای هفت شاخه از درختهایی که مقدس می شمردند، مثل زیتون و بید و انار و.... می گذاشتند. و هفت پیاله سکه سفید و نو می نهادند.).


هفت سین سفره عید، مجلس هفتم متوفی و یا هفت امشاسبدان همه نشان از تقدس این عدد نزد ملل باستان دارد.

هندوان به هفت بار بودن جای انسان، یعنی هفت جان داشتن معتقدند. هفت طبقه بودن آسمان نیز در باورهای فرهنگ باستان بوده است.

نوروز در عهد گذشته/هفت سین و تقدس عدد هفت

فردوسی می گوید:

زسم ستوران در آن پهن دشت زمین شد شش و آسمان گشت هفت


تقسیم هفتگانه ماه به هفته که از اقوام سامی به ما رسیده است از دیگر نشانه های تقدس عدد هفت است.

مهرداد بهار در مورد تقدس هفت و ارتباط آن با هفت سین این احتمال را می دادند که هفت سین در ارتباط با هفت سیاره می باشد که سرنوشت بشر به دست آنان شمرده می شد و مسلما هفت سیاره در امر تقدس عدد هفت موثر بوده است و گمان بر این بود که اگر کسی هر هفت را در اختیار داشته باشد و نظر لطف هر هفت سیاره را به خود جلب کند خوشبخت خواهد شد و شاید دلیل انتخاب هفت سین و عدد هفت و دیگر مراسماتی که به طریقی به هفت ارتباط دارد تحت تاثیر این باور بوده باشد.


گرداوری توسط بخش خواندنیهای مجله دلگرم



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (2 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits