دلگرم
امروز: سه شنبه, ۱۳ آذر ۱۴۰۳ برابر با ۳۰ جمادى الأول ۱۴۴۶ قمری و ۰۳ دسامبر ۲۰۲۴ میلادی
آیا دل همان قلب است و چه فرقی با هم دارند ؟
27
زمان مطالعه: 9 دقیقه
خیلی از کلمات معنای شبیه بهم دارند و با هم اشتباه گرفته می شوند. دل و قلب نیز یکی از این موارد است. با ما در دلگرم همراه شوید تا پیرامون این دو واژه بیشتر بدانیم .

آیا دل و قلب هر دو یکی هستند یا اینکه با هم فرق می کنند ؟

همانطور که می دانیم دو واژه دل و قلب بسیار نزدیک به هم می باشند و گاه این دو را بجای یکدیگر بکار می برند. با ما در مجله دلگرم همراه باشید تا در اینباره بیشتر بدانیم.

قلب خیلی کوچیکه و کارش مشخصه و تکراریه ، اما دل خیلی بزرگه چون همه کار رو می تونه انجام بده و همه چیز رو می تونه تو خودش جا بده مثلا یه دنیا خوبی یه دنیا مهر و محبت و صفا و دوستی و عشق و . . .. و در مقابلش می تونه یه دنیا خشم و کینه و بدی و زشتی ها رو توی خودش جا بده و این بستگی داره به صاحب اون دل .

وظیفه قلب راه انداختن جریان خون توی بدنه یا به عبارت دیگه دستگاه گردش خون . ولی وظیفه دل جریان سرنوشت در زندگی انسانهاست دستگاه سرنوشت ساز اما در خیلی از موارد عقل بر دل برتری پیدا می کنه و تصمیم گیری رو خودش برعهده می گیره و از دل کاری بر نمی یاد اما دل در هر صورت میتونه تاثیر گذار باشه .

قلب همه آدما پر از خونه ولی دل همه آدما خون نیست ، دل بعضی ها سرشار از شور و نشاط و دل بعضی ها پر از غصه و غم . دل بعضی ها مثل آئینه پاک و شفاف و دل عده ای تیره و تار و آلوده .

قلب همه آدما می تپه و براحتی میشه صداش رو شنید ولی دل همیشه در حال تپیدن نیست . بعضی وقت ها به خاطر یه چیزای خاص می تپه و براحتی نمی شه صدای دل انسان ها رو شنید ، خیلی سخته شنیدن ندای دل بعضی ها .

قلب همه از گوشت درست شده ولی دلها از جنس های مختلف هستن مثل : دریا ، سنگ ، کوه ، رنگها ، گلها ، ستاره ، خورشید ، ماه و . . .

قلب ما آدما با دستای خودمون بیمار می شن یا خودمون باعث مریض شدنش می شیم ولی دل ما از دست این و اون به تنگ میاد و بیمار می شه هرچند بازم خودمون مقصریم .

قلب اگه وایسه دیگه حرکت کردنش با خداست ولی اگه دل وایسه باز امیدی به برگشتنش هست باز میشه با چیزای خوب اون رو به زندگی برگردونیم .

خلاصه دل با قلب یکی نیستند شاید بهم ربط داشته باشند ولی با هم خیلی فرق می کنند .

حالا با همه این حرفها بیائیم دلامون رو از خوبی ها پر کنیم مثل عشق به خدا ، همنوع ، عشق به حیوانات و طبیعت . عدم شناخت و دل بستن به چیزهای باطل و بیهوده انسان را از خوبی ها دور می کند و به منجلاب گناه می کشاند .

separator line

قلب چیست و معنای آن کدام است؟

قلب به یکی از دو معنای زیر به کار می رود:

  • قطعه گوشت مخصوص صنوبری شکل است که در قسمت چپ سینه به ودیعت نهاده شده و میانش تهی است و در آن خون سیاهی جریان دارد که منبع روح و مرکز روان است. این معنای قلب، در همه حیوانات حتّی مردگان موجود است و هرگز مورد بحث ما نیست.
  • یک موجود لطیف روحانی و ربانی است، که نوعی ارتباط با قلب جسمانی انسان دارد. این موجود لطیف به نام های: قلب، نفس، روح و انسان نامیده می شود و هرگونه درک و شناحت به وسیله آن انجام می شود و خطاب های الهی به سوی آن متوجّه است و عتاب و خطاب نیز بر آن متعلق است.

فرق قلب و دل

معنای قلب در قرآن چیست؟

در قرآن و اخبار هر جا واژه قلب به کار رفته، منظور از آن، قلب به معنای دوم است و گاهی از آن به دلی که در سینه جای دارد تعبیر می شود.

چنان که در قرآن می خوانیم:
«فَإِنَّها لا تَعْمَى الْأَبْصارُ وَ لکِنْ تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتی فِی الصُّدُورِ» (که دیدگان کور نمی باشند، بلکه دل هایی که در سینه ها جای دارند کور می باشند؛ حج: ۴۶)

این تعبیر از دل به دلیل علاقه و ارتباط خاص آن به قلب جسمانی است. اگرچه قلب به معنای دوم با همه اندام های بدن ارتباط دارد و آن ها را به کار می اندازد، ولی اولین ارتباط آن با قلب جسمانی است که آنجا جایگاه و مملکت آن است و به واسطه آن با دیگر اندام ها ارتباط برقرار می کند.

قلب به دلیل صفا و جلایی که دارد همانند یک آیینه صاف و شفاف می تواند انوار و تجلیّات الهی را به سوی خود جذب کند، ولی در اثر عوامل خارجی که بر خلاف روحانیّت و نورانیّت ذاتی اش می تواند بر آن عارض شود، استعداد پذیرش تجلیّات ربّانی را از دست می دهد و قابلیت پذیرش آلودگی ها و تباهی ها و محرومیت ها در آن پدید می آید.

استعداد پذیرش انوار الهی در قلب به حدی است که می تواند در اثر تابش انوار الهی به جایی برسد که حقایق بسیاری برای او کشف شود و دقایق بی شماری برای او منکشف گردد.

رسول گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) به چنین قلبی اشاره می کند و می فرماید:
إِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِعَبْدٍ خَیْراً جَعَلَ لَهُ وَاعِظاً مِنْ قَلْبِه (هنگامی که خداوند برای بنده ای نیکی بخواهد، برای او واعظی از قلب او قرار می دهد؛ بحار الأنوار، ج ۷۰ : ۳۲۷)

دلها چند گونه اند؟

امام باقر (علیه السلام) می فرماید:
الْقُلُوبُ ثَلَاثَةٌ: قَلْبٌ مَنْکُوسٌ لَا یَعِی شَیْئاً مِنَ الْخَیْرِ وَ هُوَ قَلْبُ الْکَافِرِ وَ قَلْبٌ فِیهِ نُکْتَةٌ سَوْدَاءُ فَالْخَیْرُ وَ الشَّرُّ فِیهِ یختلجان فَأَیُّهُمَا کَانَتْ مِنْهُ غَلَبَ عَلَیْهِ وَ قَلْبٌ مَفْتُوحٌ فِیهِ مَصَابِیحُ تَزْهَرُ وَ لَا یُطْفَأُ نُورُهُ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ هُوَ قَلْبُ الْمُؤْمِن

دلها بر سه گونه است:

  • دلی که برگشته و واژگونه است و چیزی از خیر در آن داخل نمی شود و آن قلب کافر است.
  • دلی که نقطه سیاهی در آن است و خیر و شر در آن وارد می شود تا یکی از آن ها بر دیگری غلبه کند.
  • دلی که باز است و چراغ فروزانی در آن است که تا قیامت خاموش نمی شود؛ الکافی، ج ۲ : ۴۲۳)

در این روایت تعبیر تا روز قیامت خاموش نمی شود بسیار جالب است و ویژگی قلب به معنای دوم را بیان می کند که با روز قیامت نور آن خاموش نمی شود و بعد از پوسیدن بدن نیز نورانیت این قلب ادامه دارد، ولی قلب به معنای اول (قلب صنوبری) همزمان با بدن انسان می پوسد و از بین می رود.

زراره از امام باقر (علیه السلام) روایت می کند که فرمود:
مَا مِنْ عَبْدٍ إِلَّا وَ فِی قَلْبِهِ نُکْتَةٌ بَیْضَاءُ فَإِذَا أَذْنَبَ ذَنْباً خَرَجَ فِی تلک النُّکْتَةِ نُکْتَةٌ سَوْدَاءُ فَإِنْ تَابَ ذَهَبَ ذَلِکَ السَّوَادُ وَ إِنْ تَمَادَى فِی الذُّنُوبِ زَادَ ذَلِکَ السَّوَادُ حَتَّى یُغَطِّیَ الْبَیَاضَ فَإِذَا غَطَّى الْبَیَاضَ لَمْ یَرْجِعْ صَاحِبُهُ إِلَى خَیْرٍ أَبَداً وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «کَلَّا بَلْ رانَ عَلى قُلُوبِهِمْ ما کانُوا یَکْسِبُون»
هیچ بنده ای نیست جز این که در دل او نقطه سفیدی هست. هنگامی که گناهی از او سر بزند در میان نقطه سفید، نقطه سیاهی پدید می آید. اگر توبه کند آن نقطه سیاه از بین می رود و اگر در گناهان غوطه ور شود با هر گناهی بر نقطه سیاه افزوده می شود تا همه نقطه سفید را بپوشاند. هنگامی که نقطه سیاه بر نقطه سفید غلبه کند هرگز صاحب آن قلب به سوی خیر باز نمی گردد.

این است معنای آیه شریفه که می فرماید: آنچه انجام دادند بر دل هایشان زنگ زد ؛ الکافی، ج ۲ : ۲۷۳)
در جای دیگر می فرماید:
«إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ» ( آنان که تقوا پیشه کردند هنگامی که وسوسه ای از جانب شیطان به آن ها رسد، متذکر شوند، پس آنگاه بینا شوند؛ الأعراف: ۲۰۱ )
در این آیه بیان شده است که جلا و نورانیّت قلب، با یاد خدا حاصل می شود و پرهیزگاران یاد خدا کنندگانند و تقوا دری است به سوی یاد خدا و یاد خدا دری است به سوی کشف حقایق و کشف حقایق دری است به سوی رستگاری اکبر.

separator line



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.4 از 5 (27 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits