قوانین مجازات تصادف سواری با عابر پیاده + وظایف عابران پیاده

قوانین تصادف با عابر پیاده را می‌دانید؟

ابتدا بهتر است مقاله را با ساده‌ترینِ تعریف‌ها آغاز کنیم. به همین علت پیش از هر چیز خدمت‌تان عرض می‌کنیم: «عابر پیاده کیست؟» به شخصی که بدون استفاده از هیچ‌گونه وسیله نقلیه موتوری در حال عبور از هر نوع مسیر است، عابر پیاده می‌گویند. فارغ از این‌که آن فرد در پیاده‌رو و مسیرهای اختصاص داده‌شده به پیاده‌ها در حال حرکت است یا نه.

پس می‌توان نتیجه گرفت عابر پیاده در برابر خودروها و موتورسیکلت‌ها پشتیبانی جز قوانین ندارد. حال قانون‌گذار در مواردی با وضع قوانین راهنمایی‌ و رانندگی و در مواردی دیگر با در نظر گرفتن مسیرهای ویژه فیزیکی به‌همراه علائم و نشانه‌ها کوشیده از عابران پیاده محافظت کند. اما آیا این تلاش برای حفظ جان آنها کافی است؟

معمولا وقتی صحبت از قوانین تصادف با عابر پیاده به میان می‌آید، همه تصور می‌کنند تحت هر شرایطی حق با عابر و راننده مقصر است. این تصور از همان‌جایی نشات می‌گیرد که در ابتدا عنوان کردیم. یعنی بی‌دفاع بودن عابر پیاده در برابر وسایل نقلیه موتوری.
اما موضوع اصلی این است که یک اتومبیل به خودی‌خود هویت قانونی ندارد و در اصل راننده و مالک این وسیله هستند که به آن شخصیت قابل‌شناسایی می‌بخشند.

حال اگر در تصادف با عابر راننده گواهینامه معتبر داشته باشد، با سرعت مجاز رانده باشد، اصول رانندگی شهری از جمله احترام به چراغ‌ها را رعایت کرده باشد، خودرویش فاقد نقص فنی و ایمنی باشد و همه تلاش خود را برای پیشگیری از تصادف به‌کار بسته باشد، در عوض عابر پیاده مثلا در یک اتوبان از عرض معبر گذشته یا وقتی چراغ راهنمایی اصلی سبز و چراغ مخصوص عابر قرمز بوده جلوی خودرو پدیدار شده باشد؛ در این شرایط آیا بازهم مقصر راننده است؟

براساس ماده ۲۶ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی بی‌تردید نه. پاسخ منفی است.در تصادف با عابر الزاما راننده مقصر حادثه نیست و این تقصیر می‌تواند کاملا بر عهده عابر پیاده یا راننده باشد. اما در موارد بسیاری تقصیر با درصدی که توسط کارشناسان راهنمایی‌ورانندگی و قضایی تعیین می‌شود، میان راننده و عابر تقسیم خواهد شد.

قانون چه توقعی از عابر پیاده دارد؟

قوانین تصادف با عابر پیاده همگی علیه راننده و در حمایت از عابر نوشته نشده‌اند. از نگاه قانون، عابر پیاده نیز وظایفی بر عهده دارد. حتی پلیس راهور تهران اعلام کرده جریمه‌هایی برای عابران پیاده متخلف در نظر گرفته که تاکنون اجرایی نشده است. از جمله موارد مورد انتظار قانون از عابر پیاده می‌توان به قوانین زیر اشاره کرد:

عبور از پیاده‌رو

قوانین تصادف با عابر پیاده از او می‌خواهند در مسیرهایی که پیاده‌رو وجود دارد از آن مسیر بگذرد و به یک‌باره وسط خیابان پدیدار نشود. اما در خیابان‌هایی که پیاده‌رو وجود ندارد یا این مسیر مسدود است نیز گذر عابر از کنار خیابان باید طبق اصول ویژه‌ای صورت بگیرد. بر این اساس عابر پیاده باید در مسیر خلاف جهت حرکت خودروها و از منتهی‌الیه چپ خود از مسیر گذر کند.

حتماً بخوانید:

بعد از تصادف با عابر پیاده چه کار باید کرد ؟

رانندگان و عابرین پیاده با انجام یک سری از تخلفات مانند بی توجهی به چراغ قرمز ، باعث تصادفات رانندگی می‌شوند که متاسفانه می تواند منجر به صدمات جبران…

عبور از مسیرهای خط‌کشی و غیرهم‌سطح

قوانین تصادف با عابر پیاده صراحتا اعلام کرده‌اند گذر از عرض خیابان‌ها، بزرگراه‌ها، آزادراه‌ها و هرگونه مسیری که برای عبور وسایل نقلیه موتوری در نظر گرفته شده برای عابران پیاده ممنوع است و آنها باید از خط‌کشی ویژه عابر و زیرگذرها یا پل‌های هوایی فاصله میان ۲ طرف مسیر را طی کنند.
حال بخش وسط مسیر می‌تواند گاردریل، حفاظ و حصار و پوشش گیاهی داشته یا نداشته باشد. عابران از نظر قانون فقط‌وفقط باید از طریق خط‌کشی، زیرگذر، رفوژ یا جزیره میانی و پل‌ها عرض هر نوع مسیر را طی کنند.

پیش‌تر مسیرهای عبور عابر پیاده به تعداد کافی موجود نبود اما اکنون تعداد این بخش‌ها به حد قابل‌قبولی رسیده است. ماده ۱۴۱ آیین‌نامه راهور می‌گوید در مسیرهایی که چراغ مخصوص عابر وجود ندارد اما خط‌کشی موجود است، حق تقدم با عابر پیاده‌ای است که قصد دارد از خط‌کشی گذر کند.

عدم توقف در مسیر سواره‌رو

حتما همه ما عابران پیاده بسیاری را دیده‌ایم که کنار خیابان، بلوار یا بزرگراه‌ها و آزادراه‌ها در انتظار تاکسی و اتوبوس ایستاده و تا وسط مسیر جلو آمده‌اند. قوانین تصادف با عابر پیاده، آنها را موظف می‌داند به هر دلیل از جمله صحبت با تلفن‌همراه یا سوار شدن به تاکسی و اتوبوس وارد مسیر عبور خودروها و موتورسیکلت‌ها نشوند.
براساس قوانین تصادف با عابر پیاده و ماده ۳۳۱ قانون مجازات اسلامی، توقف عابر در مسیر سواره‌رو یا استقرار مانع و حیوانی از سوی او در مسیر که موجب بروز حادثه شود، نیز مسئولیت تصادف را متوجه عابر خواهد کرد. همچنین است ریختن ماده‌ای که سبب لغزندگی مسیر و از میان رفتن تعادل وسایل نقلیه موتوری زمینی شود.

احترام به قوانین راهنمایی و رانندگی

قوانین تصادف با عابر پیاده می‌گویند عابر باید مانند راننده‌ها از قوانین راهنمایی‌ورانندگی مربوط به خود مطلع باشد و آنها را رعایت کند. از جمله این موارد احترام به چراغ مربوط به عابران پیاده است.
بر این اساس، قانون انتظار دارد عابران تنها وقتی می‌توانند از خط‌کشی‌های مخصوص خود در تقاطع‌ها بگذرند که چراغ مربوط به خودشان سبز یا قرمز چشمک‌زن و چراغ راهنمایی مختص وسایل نقلیه موتوری قرمز ثابت یا چشمک‌زن باشد.

قوانین تصادف با عابر پیاده از راننده چه انتظاراتی دارند؟

بدیهی است راننده و مالک خودرو می‌توانند یکسان یا متفاوت باشند. اما طبق قوانین تصادف با عابر پیاده، اگر راننده گواهینامه داشته و در صحت و سلامت باشد، مسئولیت تصادف متوجه مالک نیست. رانندگان خودرو از نظر قوانین تصادف با عابر پیاده موظف به رعایت موارد زیر هستند:

رانندگان باید در هر مسیر سقف سرعت مجاز را رعایت کنند.
راننده وظیفه دارد پیش از حرکت سلامت خودرو را به‌صورت اولیه بررسی و اگر مشکلی مشاهده کرد آن‌را برطرف کند.
راننده خودرو وقتی چراغ راهنمایی قرمز و چراغ عابر سبز است، باید پشت خط تعیین‌شده پیش از خط‌کشی عابر پیاده توقف کند و به عابر پیاده اجازه عبور راحت و بی‌دغدغه بدهد.
طبق بند پ ماده ۱۶۱ آیین‌نامه راهور راننده موظف است وقتی به گذرگاه عابر پیاده نزدیک می‌شود و پیادگان را مشاهده می‌کند، از سرعت وسیله نقلیه بکاهد. همچنین است در نزدیکی مناطق مسکونی حتی بدون وجود گذرگاه عابر پیاده.
وقتی کسی در وضعیت مستی یا عدم هوشیاری با عابر پیاده تصادف کند مجرم شناخته خواهد شد و حتی اگر عابر کاملا مقصر باشد، مسئولیت از او سلب نمی‌شود.
براساس ماده ۷۱۷ قانون مجازات اسلامی، بی‌احتیاطی و عدم رعایت قوانین در شرایط تصادف با عابر پیاده می‌تواند برای راننده بین ۲ تا ۶ ماه حبس در پی داشته باشد. باید توجه داشت که در گذرگاه‌های عابر پیاده بدون چراغ راهنمایی، حق با پیاده‌هاست و راننده در هر مسیر حتی اگر تابلوی ایست و چراغ راهنمایی وجود ندارد، بازهم طبق ماده‌های ۱۲۹ و ۱۳۰ آیین‌نامه پلیس راهور باید حقوق عابر پیاده را در نظر بگیرد.
در صورت تصادف با عابر، قانون و اخلاق هر ۲ حکم می‌کنند که راننده نباید صحنه را ترک و فرار کند.
پس از وقوع تصادف جرحی، راننده در صورت هوشیاری باید نسبت به تماس با اورژانس و پلیس اقدامات لازم را صورت بدهد و رساندن عابر پیاده مجروح را به بیمارستان تسهیل و پیگیری کند.

در نهایت مقصر کیست؟

در خاتمه باید بگوییم قوانین تصادف با عابر پیاده حد و حدودی را مشخص کرده‌اند که با استفاده از آنها می‌توان درصد تقصیر راننده و عابر را کارشناسی و تفکیک کرد.
اگر در تصادف با عابر پیاده همه یا بخشی از تقصیر بر گردن عابر باشد، میزان دیه عابر پیاده بر پایه درصد تقصیر راننده تعیین و از او- یا بیمه‌گر‌ شخص ثالث‌اش- اخذ می‌شود. چنان‌چه خودرو آسیب دیده باشد نیز عابر باید به اندازه تقصیر خود به راننده خسارت بپردازد.
البته وقتی تمام تقصیر بر گردن عابر است بازهم بیمه شخص ثالث خودرو موظف به پرداخت دیه مصدومیت یا فوت او به خود یا وراث قانونی عابر براساس تعهدات‌اش است. هرچند سهم بیمه از سوی مراجع ذیصلاح تعیین می‌شود.

اما اگر تمام تقصیر بر عهده عابر و خودرو بیمه شخص ثالث معتبر و تاریخ‌دار نداشته باشد، تکلیف چیست؟ قوانین تصادف با عابر پیاده چه می‌گویند؟
در این شرایط بازهم دیه عابر از محل صندوق موضوع قانون بیمه‌ اجباری مسئولیت مدنی مالکان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب ۲۳ دی سال ۱۳۴۷ قابل‌پرداخت خواهد بود.

وظایف عابران پیاده

همانگونه که رانندگان اتومبیل طبق آیین نامه راهنمایی و رانندگی وظایفی دارند عابرین پیاده نیز به سهم خود از این آیین نامه مستثنی نیستند و وظایف مخصوص خودشان را دارند.

1_عابران پیاده وظیفه دارند طبق آیین‌نامه‌ راهنمایی و رانندگی در صورت موجود بودن پیاده‌رو ،حتما از آن عبور کنند و در محل‌هایی که پیاده‌رو موجود نبوده و یا به هر دلیلی غیرقابل تردد باشد از انتهایی‌ترین بخش در سمت چپ وسایل نقلیه و جهت مخالف حرکت وسایل نقلیه عبور نمایند .

2_باید حتما از گذرگاه‌های پیاده و پل‌های هوایی عبور کنند .

3_از دویدن، پریدن و ورود ناگهانی به سمت خودرو‌ها پرهیز کنید .

4_در صورت وجود حصار در آزادراه‌ از آن عبور نکرده و در خیابان‌ها از میان درختان و گل‌بوته‌های حاشیه عبور نکنند .

5_تنها با سبز شدن چراغ چراغ عابر حرکت نمایند .

6_به هیچ عنوان از خط‌کشی خطوط ویژه، موانع و میدان‌ها عبور نکنند.

7_در خیابان نباید جهت سوار شدن به خودرو یا صحبت کردن با سرنشینان خودرو متوقف شوند .