برای خوشبو کردن دهان و دندان‌ها چه باید کرد؟

بوی بد دهان، حدود یک پنجم مردم جهان را درگیر کرده و باعث ناراحتی و مشکلاتی برای آنها شده است. دلایل متعددی می‌توان برای بوی بد دهان در نظر گرفت که از جمله عمده‌ترین و متداول‌ترین این دلایل، می‌توان به بهداشت دهان و دندان اشاره کرد. با اینکه بوی بد دهان، باعث ناراحتی فرد و بروز خجالت در او می‌شود، اما این روزها راه‌هایی برای درمان آن وجود دارد.

در این مقاله به منشأ بالقوه بوی بد دهان، تشخیص و نحوه درمان آن خواهیم پرداخت تا بتوانیم به شما کمک کنیم تا به این مشکل غلبه کنید.

بوی بد دهان یا هالیتوز چیست؟

بوی بد دهان یک مشکل رایج است که می‌تواند به‌صورت مستقیم روی روح و روان افراد تاثیر بگذارد. اما با این وجود، دلایل و درمان‌هایی برای این مشکل وجود دارد که تا حدودی از ناراحتی ناشی از این مشکل می‌کاهد.

طبق بررسی‌ها مشخص شده که از هر 4 نفر 1 نفر از بوی بد دهان رنج می‌برد. این مشکل یکی از مهم‌ترین و متداول‌ترین بیماری‌های ناشی از عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است و بعد از پوسیدگی دندان و بیماری لثه، سومین دلیل شایعی است که افراد به دلیل رعایت نکردن بهداشت دندان‌ها با آن سروکله می‌زنند.

تغییر در سبک زندگی، پرداختن به درمان‌های خانگی، بهبود بهداشت دهان و دندان و ترک سیگار، اغلب می‌توانند این مشکل را برطرف کنند. اما با این حال، اگر بوی بد دهان ادامه پیدا کرد، توصیه ما به شما این است که برای بررسی علل زمینه‌ای به پزشک مراجعه کنید.

درمان بوی بد دهان

بهترین روش برای کاهش بوی بد دهان، رعایت بهداشت دهان و دندان است. با انجام این کار، از بروز پوسیدگی دندان و احتمال بیماری‌های لثه پیشگیری خواهید کرد و در پی آن بوی بد دهان نیز از بین خواهد رفت. در کنار مراقبت‌های خانگی، توصیه می‌کنیم که حتما سالی دو بار برای معاینه و تمیز کردن دندان‌های خود به دندان‌پزشک مراجعه کنید. در صورتی که نیاز باشد، دندان‌پزشک می‌تواند به شما خمیر دندانی را معرفی کند که حاوی یک عامل ضد باکتری یا دهانشویه ضد باکتری باشد.

از طرف دیگر، اگر بیماری لثه داشته باشید، باید به دندان‌پزشک برای پاکسازی دندان‌های خود مراجعه کنید تا بتوانید تجمع باکتری‌ها و پلاک روی دندان را از بین ببرید.

اما دیگر درمان‌ها که به درمان‌های خانگی معروف هستند شامل موارد زیر می‌شوند:

• مسواک زدن دندان‌ها: حتما حداقل دو بار در روز و ترجیحا بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید.
• نخ دندان: نخ دندان باعث کاهش تجمع ذرات غذا و پلاک بین دندان‌ها می‌شود. مسواک زدن فقط حدود 60 درصد از سطح دندان را تمیز می‌کند.
• تمیز کردن دندان مصنوعی: هر چیزی که وارد دهان شما می‌شود، از جمله دندان مصنوعی، اورتودنسی، یا محافظ دهان، باید طبق توصیه روزانه تمیز شود. تمیز کردن این موارد، از تجمع باکتری‌ها و انتقال مجدد آنها به دهان جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، تعویض مسواک هر ۲ تا ۳ ماه یکبار نیز می‌تواند به کاهش بوی بد دهان کمک کند.
• مسواک زدن زبان: باکتری‌ها، غذا و سلول‌های مرده معمولا روی زبان جمع می‌شوند، به‌ویژه در افراد سیگاری یا کسانی که دهانشان خشک است. در صورتی که با مسواک خود روی زبان را نیز تمیز کنید، به از بین بردن بوی بد دهان کمک خواهید کرد.
• اجتناب از خشکی دهان: مقدار زیادی آب بنوشید. از مصرف الکل و تنباکو پرهیز کنید که هر دوی آنها دهان را خشک می‌کنند. جویدن آدامس یا مکیدن آب‌نبات، ترجیحا بدون قند، می‌تواند به تحریک تولید بزاق کمک کند. اگر خشکی دهان در شما مزمن است، می‌توانید با تجویز پزشک دارویی برای افزایش میزان بزاق مصرف کنید.
• رژیم غذایی: از خوردن پیاز، سیر و غذاهای تند پرهیز کنید. غذاهای شیرین نیز می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند. مصرف قهوه و الکل را نیز کاهش دهید.

اگر با انجام این کارها و تغییر سبک زندگی، باز هم با بوی بد دهان مواجه شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید دلیل اصلی این مشکل را پیدا کنید.

اما یکی دیگر از کارهایی که می‌توانید برای رفع این مشکل انجام دهید، این است که از خوشبوکننده دهان و دندان استفاده کنید. امروزه در بازار اسپری‌ها و خوشبوکننده‌های مختلفی وجود دارد که برخی از بهترین آنها را در زیر نام خواهیم برد:

• اسپری خوشبو کننده دهان اکالیپتوس میسویک: این اسپری از برند میسویک، به طور خاص برای کاهش بوی بد دهان طراحی شده و علاوه بر این کار، از دندان‌ها نیز در برابر برخی عوامل محافظت می‌کند. استفاده از این محصول که دارای عصاره اکالیپتوس است، می‌تواند دهان را برای طولانی‌مدت خنک، خوشبو و تازه نگه دارد و از برخی مشکلات مانند بیماری لثه را پیشگیری کند. همچنین به منظور از بین بردن بوی نامطبوع دهان ناشی از مصرف دخانیات، کاربرد دارد. از دیگر مزایای اسپری خوشبو کننده دهان اکالیپتوس میسویک می‌توان به خاصیت ضد عفونی کنندگی، محافظت کننده کامل دهان، لثه و دندان در برابر باکتری، کاهش پلاک دندان و جلوگیری از تشکیل جرم و بیماری‌های لثه اشاره کرد.
• اسپری خوشبو کننده دهان فروستی مدل Extra Strong Mint: اسپری خوشبوکننده دهان فروستی با عصاره نعناع، از بوی بد دهان و تاثیر بد آن در ارتباط با دیگر افراد جلوگیری می‌کند و علاوه بر این، حاوی زایلاتول است که از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند. از آنجایی که زایلاتول یک شیرین‌کننده‌ی طبیعی است، افراد دیابتی و کودکان نیز می‌توانند از این اسپری و بدون نگرانی استفاده کنند. بلافاصله پس از استفاده از این اسپری، متوجه خنک شدن دهان و همچنین بوی خوش آن می‌شوید. از این محصول می‌توان به صورت روزانه و در هر زمانی استفاده کرد.
• قرص‌های خوشبوکننده Sim Sim: یکی دیگر از محصولاتی که می‌توان برای خوشبو کردن دهان استفاده کرد، قرص‌های خوشبوکننده هستند. قرص‌های خوشبو کننده دهان سیم سیم با طعم‌های مختلف در بازار موجود هستند و علاوه بر خوشبو کردن دهان، باعث خوشبو کردن مجاری تنفسی می‌شوند. علاوه بر این، این قرص‌ها حاوی ویتامین‌های مختلفی هستند. به عنوان مثال، مدل پرتقالی آن حاوی ویتامین C است که به رفع عوارض ناشی از سرماخوردگی نظیر گرفتگی بینی و مجاری تنفسی و التهاب گلو کمک می‌کند.
• خوشبوکننده‌های دهان کامپس: خوشبوکننده‌های کامپس (compass) نیز مدل‌های قرصی خوشبوکننده‌های دهان هستند، که در طعم‌های متفاوتی از جمله انبه، توت وحشی، لیمو نعناع، نعناع، نعناع یخ و نعناع تند تولید می‌شوند. استفاده از این قرص‌ها برای خوشبو کردن دهان، یکی از ساده‌ترین راه‌ها و البته راه‌حل موقتی برای رفع بوی بد دهان است. قرص‌های کامپس، در بسته‌بندی‌های شیک و فلزی در بازار وجود دارند که قرص‌ها را از آسیب ناشی از نور و آسیب‌های فیزیی دور نگه می‌دارد.

علل بوی بد دهان

برای اینکه به شما کمک کنیم تا برای رفع این مشکل قدم بردارید، دلایل بروز بوی بد دهان را نام خواهیم برد:

• تنباکو: محصولات ساخته شده از تنباکو در انواع مختلف، باعث بروز بوی بد در دهان می‌شوند. علاوه بر این، آنها شانس ابتلا به بیماری لثه را افزایش می‌دهند که خود دلیلی برای بروز بوی بد در دهان است.

• غذا: تجربه ثابت کرده که گیر کردن ذرات غذا در میان دندان‌ها، باعث بوی بد در دهان می‌شود. برخی از غذاها مانند پیاز و سیر نیز می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند. پس از هضم آنها، این خوراکی‌ها تجزیه و از طریق خون به ریه‌ها منتقل می‌شوند و می‌توانند بر تنفس تأثیر بگذارند.
• خشکی دهان: بزاق به طور طبیعی دهان را تمیز می‌کند. اگر به دلیل بیماری خاصی مانند خشکی دهان بزاق دهان شما کم شود، این می‌تواند باعث بروز بوی بد در دهان شود.
• بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن و نخ دندان کشیدن باعث حذف ذرات کوچک غذا از میان دندان‌ها می‌شوند که در صورت پاک نشدن، تجزیه می‌شوند و بوی بد ایجاد می‌کنند. اگر مسواک زدن منظم نباشد، لایه‌ای از باکتری به نام پلاک روی دندان‌ها ایجاد می‌شود. این پلاک می‌تواند لثه‌ها را تحریک کند و باعث التهاب بین دندان‌ها و لثه‌ها به نام پریودنتیت شود. پروتزهایی که به طور منظم یا به درستی تمیز نمی‌شوند نیز، می‌توانند حاوی باکتری‌هایی باشند که باعث بوی بد دهان می‌شوند.
• رژیم‌های غذایی نادرست: رژیم‌های غذایی نادرست و کم کربوهیدرات می‌تواند باعث ایجاد بوی بد دهان شوند. بوی بد دهان در این حالت، به دلیل تجزیه چربی‌های تولیدکننده مواد شیمیایی به نام کتون است. این کتون‌ها بوی قوی‌ای دارند.
• داروها: برخی از داروها می‌توانند روی بزاق دهان اثر بگذارند و آن را کاهش دهند و در نتیجه باعث افزایش بوی بد دهان می‌شوند. سایر داروها نیز در اثر تجزیه در دهان، بوی بد ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال میتوان به نیترات‌های مورد استفاده برای درمان آنژین، برخی از مواد شیمیایی شیمی درمانی و برخی آرام‌بخش‌ها مانند فنوتیازین‌ها اشاره کرد. افرادی که مکمل‌های ویتامین را در دوزهای زیاد مصرف می‌کنند نیز، مستعد بوی بد دهان هستند.
• بیماری‌های دهان، بینی و گلو: گاهی اوقات، تکه‌های کوچکی پوشیده از باکتری روی لوزه‌های پشت گلو ایجاد می‌شوند و همان تکه‌ها باعث ایجاد بوی بد می‌شوند. همچنین، عفونت یا التهاب در بینی، گلو یا سینوس‌ها نیز می‌تواند دلیل بوی بد در دهان باشند.
• جسم خارجی: بوی بد دهان، می‌تواند در اثر وجود جسم خارجی در حفره بینی به‌ویژه در کودکان باشد.
• بیماری‌ها: برخی سرطان‌ها، نارسایی کبد و سایر بیماری‌های متابولیک به دلیل ترکیبات خاصی از مواد شیمیایی که تولید می‌کنند، می‌توانند باعث ایجاد بوی بد دهان شوند. بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)، به دلیل ریفلاکس منظم اسیدهای معده نیز با بوی بد دهان همراه است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

منشا اصلی بوی بد دهان، خود دهان است و با بهبود بهداشت دندان قابل درمان است. اما با این حال، در برخی موارد، بوی بد دهان نشانه یک بیماری جدی‌تر مانند کتواسیدوز دیابتی، نارسایی کلیه یا عفونت است. اگر بوی بد دهان شما با درمان‌های خانگی بهبود نیافت، با پزشک یا دندان‌پزشک خود مشورت کنید.