درس بیستم تفکر و سواد رسانهای کلاس دهم | مراقب اضافه بار باشید!
فعّالیت گروهی (صفحهٔ ۱۵۴ کتاب درسی)
میزان «مصرف رسانهای» خود در طول هفته را در گروه ارائه، و با دیگر اعضا مقایسه کنید.
- چه تفاوت و شباهتی بین مصرف رسانهای اعضای گروه وجود دارد؟
- بیشترین و کمترین میزان استفاده متعلق به کدام رسانه است؟
- جمع کل ستون آخر برای هر نفر چند ساعت و دقیقه است؟
- میانگین مصرف رسانهای اعضای گروه در یک هفته چند ساعت و دقیقه است؟
گفتوگوی کلاسی (صفحهٔ ۱۵۵ کتاب درسی)
نتیجۀ بررسیهای گروه خود را روی مقوا یا تابلو بنویسید. نتایج را با دیگر گروهها مقایسه کنید.
- در مجموع، بیشترین و کمترین میزان استفاده متعلق به کدام رسانه است؟
- میانگین مصرف رسانهای کلاس در یک هفته چند ساعت و دقیقه است؟
- در کلاس دربارۀ هدف خود از کاربرد پرمصرفترین رسانهها گفتوگو کنید. هدف شما با کدام موارد زیر همخوانی دارد؟
* دریافت و انتشار خبر و اطّلاعات / * تفریح و سرگرمی
* دریافت و ارائۀ راهنمایی / * آموزش و انتقال فرهنگ
رژیم مصرف
همۀ ما برای زنده ماندن و داشتن جسمی سالم، نیازمند خوردن و آشامیدن هستیم؛ اما هر چیز را برای تغذیه انتخاب نمیکنیم. میدانیم که مواد غذایی ارزشهای غذایی مختلف دارند و همه به یک اندازه برای سلامت مفید نیستند. بسته به جنسیت، سن، وزن، قد، وضعیت جسمانی و با مشورت و راهنمایی بزرگترها و متخصصان باید از یک دستو رالعمل صحیح در انتخاب و مصرف مواد غذایی استفاده کنیم. رعایت این دستورالعمل یا «رژیم مصرف» غذایی به ما قدرت انتخاب در رویارویی با انواع خوردنیها را میدهد و میتواند تا حدّی زیاد سلامت ما را تضمین کند.
- آیا در رژیم غذایی، برای خوردن و آشامیدن برخی مواد ممنوعیت مطلق وجود دارد؟
- آیا میتوانیم خوراکیهای سالم و مفید را به هر میزان و در هر زمانی استفاده کنیم؟
پیامهای رسانهای را نیز میتوان همانند غذای روح در نظر گرفت با این تفاوت که حجم و گوناگونی پیامهای رسانهای، که در طول روز به ما میرسد، گاهی اوقات خیلی بیشتر از خوراکیهای در دسترس ماست! به همین دلیل ضروری است که در برابر جریان سیلآسای پیامها، رژیمی انتخاب کنیم تا ضمن درجهبندی رسانههای دور و اطرافمان از میان اطّلاعات و پیامهای پیرامونی، آنچه را موردنیازمان هست، دریافت کنیم. همچنین تشخیص دهیم که کدامیک از پیامهای رسانهای را نادیده بگیریم و از رویارویی با آنها پرهیز کنیم تا در برابر حجم انبوه اطّلاعات و پیامهای درست و نادرست، ضمن مدیریت هوشمندانۀ بهرهمندی از پیامهای رسانهای، قدرت تحلیل، نقد و پردازش ذهنیمان را از دست ندهیم. چلوکباب حتّی اگر با بهترین گوشت و بهترین شکل هم پخته شود، زیاد خوردنش دل درد میآورد! یعنی در رژیم مصرف مواد غذایی هم باید مشروط و محدود عمل کرد؛ مشروط به سالم بودن و محدود به میزان مورد نیاز. همین دستور را برای رسانهها نیز به کار میبندیم. بسیاری از ما از رسانهها برای پر کردن اوقات فراغت یا تنهایی خود استفاده میکنیم و وقتی به خود میآییم که ساعتها مشغول تماشای تلویزیون، بازیهای ویدئویی، وبگردی و فعّالیت در شبکههای اجتماعی هستیم و دیگر وقت، توان و حوصلهای برای تکالیف درسی یا گفتوگو با اعضای خانواده نمانده است. برای اینکه رسانهها وسیله رشد و اعتلای ما - و نه مانع شکوفایی استعدادها - باشند، باید با اولویتبندی به سراغ استفاده از رسانهها برویم و مشروط و محدود از آنها استفاده کنیم.
گفتوگوی کلاسی (صفحهٔ ۱۵۶ کتاب درسی)
- آیا با دیدگاه استفادۀ مشروط و محدود از رسانهها موافق هستید؟ چرا آری، چرا خیر؟
- در صورت موافقت با استفادۀ مشروط و محدود به کمک هم کلاسیهای خود چند اولویت مهم را در استفادۀ روزانه از زمان و رسانهها نام ببرید و جدول زیر را تکمیل کنید.
- به نظر شما در استفاده از رسانهها چه محدودیتها و شروطی را باید در نظر گرفت؟
اولویتهای مهم در استفادۀ روزانه از زمان و رسانهها | محدودیتها و شروط مهم در استفاده از رسانهها |
- تکالیف درسی | - قیمت |
- حضور در جمع خانواده و گفتوگو با آنها | - زمان |
- دید و بازدید از خویشاوندان و آشنایان | - ارزشها و باورها |
- ورزش و فعّالیت روزانهٔ بدنی | ....................................................................... |
- تفریحات واقعی و گشت و گذار در طبیعت | ....................................................................... |
....................................................................... | ....................................................................... |
....................................................................... | ....................................................................... |
....................................................................... | ....................................................................... |
....................................................................... | ....................................................................... |
....................................................................... | ....................................................................... |
....................................................................... | ....................................................................... |
....................................................................... | ....................................................................... |
فعّالیت گروهی (صفحهٔ ۱۵۸ کتاب درسی)
فرض کنید در ورود به صفحۀ یک خبرگزاری برخط (آنلاین) با ۲۵ عنوان خبری زیر رو به رو میشوید:
- کدام یک از عنوانها (تیترها) شما را به دنبال کردن مطلب، بیشتر ترغیب میکند؟ به چهار مورد از جذابترین عنوانها نمرۀ پنج و به چهار مورد از غیر جذابها نمره صفر بدهید؛ سپس نمرههای اعطایی خود را با همگروهیها و گروههای ردیف دیگر مقایسه کنید.
ردیف | عنوان (تیتر) خبر | جذابیت | ارزشمندی |
۱ | مصدومیت مهاجم تیم سپاهان اصفهان در تمرینات |
|
|
۲ | ساخت آسپیرین جدید با کمک سم مار! |
|
|
۳ | حمایت شرم آور نمایندهٔ کنگرهٔ آمریکا از حملات داعش در تهران |
|
|
۴ | شوهر رئیس جمهوری کرواسی در سفر به تهران کجا بود؟ |
|
|
۵ | کشف یک خمپاره در یک پروژهٔ ساختمانی تهران |
|
|
۶ | نجات حیوانات از تلههای تکاملی |
|
|
۷ | بانک مرکزی: ارز امسال تک نرخی میشود. |
|
|
۸ | فعالیت 18 هزار جاسوس سیا در عراق و افغانستان |
|
|
۹ | افزایش نرخ 10 درصدی کرایهٔ حمل و نقل |
|
|
۱۰ | شایعهٔ استعفای وزیر بهداشت تکذیب شد. |
|
|
۱۱ | دلایل مجرد ماندن خانم بازیگر کشف شد! |
|
|
۱۲ | کاهش قیمت طلای سیاه و زرد |
|
|
۱۳ | افزایش تولید آبزیان در کرمان |
|
|
۱۴ | بازیگر سرشناس مربی فوتبال شد. |
|
|
۱۵ | افشای داستان واقعی کودک سوری |
|
|
۱۶ | عکس: مرکز سرویس مازراتی در تهران |
|
|
۱۷ | پردرآمدترین بازیگر جهان معرفی شد. |
|
|
۱۸ | بلعیدن بچّه توسط مار در مقابل چشمان مادر + عکس |
|
|
۱۹ | عکس: شلوار عجیب این بازیگر سوژه شد! |
|
|
۲۰ | ایران میزبان هفتهٔ دوم لیگ جهانی والیبال |
|
|
۲۱ | «کویر لوت» به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. |
|
|
۲۲ | ۱۰ زو ج ثروتمند جهان + تصاویر |
|
|
۲۳ | بازیگر مشهور زن درجشن دامادی بازیکن پرسپولیس + عکس |
|
|
۲۴ | فرزند گم شدهٔ خانواده انگلیسی در اسپانیا پیدا شد! +تصاویر |
|
|
۲۵ | پرداخت سود سهام عدالت |
|
همانطور که میبینید، برخی عنوانها به گونهای جنجالی انتخاب شده است تا مخاطب را تحریک کند و احساسات و علایقش را برانگیزد تا روی عنوان کلیک، و ادامۀ خبر را دنبال کند؛ اما سؤال اینجاست که این اخبار و اطّلاعات به ظاهر جالب و جنجالی، چقدر ارزشمند و کاربردی است. یک بار دیگر عنوانها را بخوانید و این بار به کاربردیترین و ارزشمندترین اخبار و اطّلاعات نمره پنج، و به بیارزشترین و غیرکاربردی ترین، صفر بدهید؛ سپس نمرههای خود را با همگروهیها و گروههای دیگر مقایسه کنید.
گفتوگوی کلاسی (صفحهٔ ۱۶۰ کتاب درسی)
- از نظر بیشتر افراد کلاس کدام عنوانها بیارزش و بیفایده و کدام عنوانها کاربردی و ارزشمند است؟
- در مورد کدام عنوانها توافق وجود ندارد؟ چرا؟
خیلی وقتها اخبار و اطّلاعات به همراه رنگ و لعاب زیاد و با استفاده از کلمات فریبنده و به صورت جذاب ارائه میشود و ممکن است ما را ساعتها به خود مشغول کند؛ اما با کمی دقّت در این گونه پیامها، متوجّه میشویم که بر خلاف ظاهر فریبنده و جذابشان، محتوایی سطحی و توخالی دارند و علی رغم سرگرم کنندگی و جالب بودن، ارزش چندانی ندارند و اطّلاعاتی ارزشمند به ما اضافه نمیکنند. به این نوع اخبار و اطّلاعات، اخبار و اطّلاعات زرد گفته میشود. به نظر شما اخبار و اطّلاعات زرد بیشتر در کدام رسانهها ارائه میشود؟ چرا؟
فعّالیت در خانه (صفحهٔ ۱۶۰ کتاب درسی)
چند نشریه (مجله و … ) را بررسی کنید. عنوانها و اخبار زرد آن را مشخّص، و نتایج کار خود را جلسۀ بعد به کلاس ارائه کنید.
درس نوزدهم تفکر و سواد رسانهای کلاس دهم | پنجگانۀ سواد رسانهای (2)
- برچسبها
- درس بیستم تفکر
- تفکر دهم
دیدگاه ها