پیشگیری از سیاهی دندان ناشی از قطره آهن در کودکان
سیاهی دندان ناشی از قطره آهن
کمبود آهن در کودکان نگرانی اصلی میباشد زیرا مطالعات نشان میدهد حدود شش تا پانزده درصد نوپاها کمبود آهن دارند. جلوگیری از کمبود آهن باعث میشود از مشکلاتی مانند مشکلات فیزیکی و روحی جلوگیری کرد.
دلیل کمبود این ویتامین رشد سریع یا ناتوانی در جذب آهن میباشد. اما رژیم غذایی فقیر از آهن دلیل اصلی میباشد به همین دلیل مصرف مکمل توصیه میشود. اما متاسفانه مکمل آهن عوارض جانبی مانند سیاهی دندان دارد.
مکمل آهن و سیاهی دندان
مکمل آهن معمولا در کودکان نوپا به شکل قطره میباشد. مکمل مایع باعث ایجاد رنگ سیاه و قهوه ای بر روی دندان میشود. این سیاهی ممکن است به مرور زمان ایجاد شود یا بلافاصله خود را نشان دهد. همچنین در صورتی که کودک این قطره را مصرف کند، سیاهی پس از پاک شدن دوباره ایجاد میشود.
اقدامات پیشگیرانه برای رفع سیاهی دندان ناشی از قطره آهن
رقیق کردن قطره همراه با آب میوه یا آب از سیاهی دندان جلوگیری میکند. اگر قطره را به آب پرتقال بیفزایید به خاطر مصرف ویتامین ث، جذب آهن راحتتر میشود. قطره آهن را بهشیر اضافه نکنید زیرا جذب آهن اتفاق نمیافتد.
سعی کنید تماس قطره با دندانهای جلو حداقل باشد. اما مطمئن شوید تمام قطره را کودک مصرف کرده است. کاهش مصرف مکمل باعث کاهش سیاهی دندان میشود. بنابراین سعی کنید از غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز، سبزیجات و میوه های غنی از آهن و ویتامین ث برای جذب بهتر آهن استفاده کنید.
درمان سیاهی دندان ناشی از قطره آهن
روزی دوبار پس از مصرف مکمل آهن مسواک بزنید. از جوش شیرین نیز می توانید استفاده کنید. مطالعات نشان میدهد جوش شیرین برای از بین بردن هر گونه سیاهی مناسب است. اگر کودک شما نوپا است سعی کنید خمیر جوش شیرین را بر روی پارچه قرار دهید سپس بر روی دندان بمالید.
ملاحظات برای رفع سیاهی دندان ناشی از قطره آهن
سیاهی دندان به دلایل مختلف میباشد. آب میوه ها، قرص ها، ویتامین ها و حتی برخی مواد طبیعی نیز می توانند باعث سیاهی لثه و دندان شوند. خوشبختانه اگر سیاهی به خاطر مصرف آهن باشد، دندانهای کودک با دندانهای دائمی جایگزین میشود.
دادن قطره آهن به شیرخواران و نوزادان
یکی از مکمل های غذایی برای نوزادان و شیرخواران قطره آهن است که باید از سن 4 تا 6 ماهگی روزانه 1 الی 2 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، قطره آهن به کودک داده شود.
بیشتر قطره های مخصوص نوزادان طعم دار هستند و نوزادان مشکلی با خوردن آن ندارند و به راحتی در خوردن آن با شما همکاری میکنند پس از این بابت نگران نباشید.هر زمانی که خودتان و نوزادان راحت تر هستید قطره را به او بدهید.میتوانید قطره را در شیشه شیر و کمی آب پرتقال بچکانید.
بیشتر نوزادانی که از طریق شیر مادر تغذیه می کنند به آب، ویتامین ها و آهن اضافه تا 4 یا 6 ماه اول نیاز ندارند.تمام این مایعات و مواد مغذی از طریق شیرمادر برای نوزادان فراهم میشود .
در صورتی که نوزاد نارس باشد، مصرف قطره آهن باید از یک ماهگی آغاز شود تا کودک از رشد هوشی لازم برخوردار باشد.
در سن 6 ماهگی شما باید تغذیه غذاهای مخصوص نوزاد که شامل آهن است را آغاز کنید. متخصص مخصوص نوزادان ممکن است در صورت نیاز مصرف ویتامین دی و مکمل های آهن را برای نوزاد تجویز کند.
تغذیه زودتر از موعد نوزادان با مواد غذایی جامد ممکن است حجم آهن و هموگلوبین خون را در نوزادان به تعویق بیاندازد این مسئله بیشتر اوقات مربوط به نوزادانی می شود که از شیر مادر تغذیه می کنند. اگر نوزاد از شیر مادر تغذیه می کند، تا سن 6 ماهگی تمام آهن مورد نیاز بدن او تامین می شود.
نوزادانی که به موقع به دنیا آمده باشند و سلامتی کامل داشته باشند و منبع تغذیه آنها شیرخشک است کمتر در معرض خطر مبتلا شدن به فقر آهن و کم خونی قرار میگیرند. زیرا در شیرخشک مقدار کافی آهن یافت میشود.
قطره آهن باید روزانه بین 20 تا 25 قطره برای نوزادان مصرف شود والدین میتوانند به همراه غذا یا در چند وعده این میزان را به کودک خود بخورانند.
آهن در رشد و نمو و افزایش میزان هوش افراد بسیار ارزشمندست و حبوبات، زرده تخممرغ و جگر از منابع غنی آهن هستند.
فقر آهن بیشتر در کودکان نارس یا کم وزن یا دوقلو یا نوزادانی که از شیر گاو شیرخشک یا از شیرمادر تغذیه میکنند اما آهن تکمیلی استفاده نمیکنند بیشتر است.
علائم فقر آهن در نوزادان و شیرخواران :
- رنگ پریدگی صورت و کف دستها
- کوتاهی قد نسبت به منحنی قد
- کم اشتهایی
- بی حوصلگی
- خونریزی آشکار یا پنهان دستگاه گوارش
مادران نباید هیچگاه به دلیل سیاه شدن دندان های کودک از دادن قطره آهن به آنها پرهیز کنند. برای جلوگیری از سیاه شدن دندانهای کودک بهتر است قبل از دادن قطره آهن به او مایعات به ویژه آب داده شود و بعد از دادن قطره به او با دستمالی تمیز دندان های او را پاک کرده تا اثر منفی قطره آهن برروی دندانها پاک شود.
وقتی از کمبود آهن صحبت می شود، احتمالاً به یاد کم خونی می افتید. با وجود این، کمبود آهن در نوزادان ممکن است رشد مغز را کُند نماید.
چرا آهن برای مغز مهم است؟
اگر نوزاد آهن کافی دریافت نکند، پیوندهای عصبیِ کمی شکل می گیرند. آهن برای تولید میلین ضروری است. کاهش تولید میلین باعث اختلال های ذهنی و حرکتی می شود.
آهن برای تولید و کارکرد دوپامین ضروری است. دوپامین یک انتقال دهندۀ عصبی است که در سلامت روانی و جسمی نقش مهمی دارد. کمبود آهن ممکن است در فعالیت دوپامین تاثیر بگذارد و در نتیجه، در یادگیری، حافظه و توجه اختلال ایجاد کند.
حتی کمبود این مادۀ معدنی مهم ممکن است در هوش و رفتار تاثیر منفی بگذارد. برطرف کردن کمبود خفیف آهن با استفاده از مکمل های آهن بسیار مفید است. کودک را آزمایش کنید تا مطمئن شوید کمبود آهن ندارد، زیرا کمبود آهن در کودکان شایع است.
نتایج یک پژوهش معتبر نشان داد که 9 درصد از کودکان 1 تا 3 ساله کمبود آهن دارند و 3 درصد نیز کم خونی ناشی از فقر دارند.
کمبود آهن دلایل زیادی دارد. نخست اینکه تعداد کمی از کودکان با شیر مادر تغذیه می شوند. شیر مادر سرشار از آهن است و حتی از مکمل ها نیز مفیدتر است. به طور طبیعی بدن شما به سختی می تواند آهن را از رژیم غذایی بگیرد اما شیر مادر حاوی نوعی مخصوص آهن است که نوزاد به طور کامل می تواند آن را جذب کند.
دوم اینکه شیر گاوکه مقدار کمی آهن دارد غذای اصلی بسیاری از کودکان است. کودکی که با شیر گاو تغذیه می شود و مکمل آهن مصرف نمی کند در خطر کمبود آهن قرار دارد. توصیه می کنیم به کودکان زیر یک سال شیر گاو داده نشود.
اگر کودک با شیر خشک تغذیه می شود فقط از شیرخشک هایی استفاده کنید که حاوی آهن باشند. همۀ شیرخشک ها حاوی آهن نیستند و اگر کودک با شیرخشک های حاوی آهن تغذیه نمی شود در خطر کمبود آهن قرار دارد.
کودکانی که با شیر خشک تغذیه می شوند باید از 4 تا 6 ماهگی به بعد مکمل های آهن مصرف کنند. آهن در غذاهایی مثل گوشت، مرغ و ماهی وجود دارد. گیاهان نیز حاوی آهن هستند که این نوع آهن به سادگی جذب نمی شود.
مواد غذایی که شامل ویتامین C هستند (مثل مرکبات، میوه ها، توت، سبزیجاتِ خانوادۀ کلم) میزان جذب آهن را افزایش می دهند و باید در رژیم غذایی کودکان وجود داشته باشند.
نکتۀ مهم :
چگونه می توان فهمید که کودک، آهن مورد نیاز خود را دریافت می کند؟ آزمایش خون که در نه ماهگی انجام می شود میزان هموگلوبین (پروتئینی که آهن را حمل می کند و در سلول های قرمز خون وجود دارد) را می سنجد تا کم خونی را تشخیص دهد.
آزمایش خون کم خونی شدید را تشخیص می دهد اما ممکن است نتواند کمبود آهن را در کودکان نشان دهد. از پزشک اطفال بخواهید تا آزمایش فریتین را انجام دهد. فریتین پروتئینی است که آهن را در بدن ذخیره می کند و با آزمایش فریتین می توان مقدار آهن ذخیره شده در بدن را مشخص کرد.
هرچه سطح فریتین پایین تر باشد، بیشتر احتمال دارد که کودک به کمبود آهن مبتلا باشد. اگر کودک در خطر کمبود آهن قرار دارد، مطمئن شوید که رژیم غذایی او به مقدار کافی از آهن غنی شده است و ویتامین C نیز در رژیم غذایی او وجود دارد تا بتواند آهن موجود در غذاها را جذب کند.
علت سیاهی دندان در کودکان چیست؟
کودکی که با شیر مادر تغذیه شده است باید پس از 6 ماهگی مکمل آهن مصرف کند. بهتر است از سولفات آهن یا قطرۀ آهن استفاده شود و مقدار آن نیز باید 8 – 6 میلی گرم در روز باشد که به صورت خوراکی مصرف می شود.
نوزادان کم وزن و زودرس ممکن است در ماه اول زندگی به آهن بیشتری نیاز داشته باشند. آهن مانند سایر داروها و مکمل های غذایی، باید دور از دسترس کودکان نگهداری شود. کودکان 1 تا 3 ساله روزانه به 8 تا 10 میلی گرم مکمل آهن نیاز دارند.
در 4 تا 6 ماهگی می توان غلات غنی شده با آهن را به رژیم غذایی کودک اضافه کرد. در سال اول زندگی، غلات غنی شده با آهن می توانند از کمبود آهن پیشگیری کنند.
مقدار بهینۀ مصرف آهن
مادران شیرده: هر روز 40 تا 50 میلی گرم مکمل آهن
کودکان بالاتر از 6 ماه که با شیر مادر تغذیه می شوند: به کودکان شش ماهه و بالاتر باید قطرۀ ویتامین که آهن نیز دارد داده شود. مقدار مصرف باید روزانه 6 تا 8 میلی گرم باشد. سولفات آهن مفیدتر است زیرا بهتر جذب می شود.
کودکانی که با شیر خشک تغذیه می شوند: باید به این کودکان فقط شیرخشک های غنی شده با آهن داده شود که در هر 150 گرم 1.8 میلی گرم آهن دارند.
کودکان یک ساله و بالاتر: کودکان 1 تا 3 ساله روزانه به 8 تا 10 میلی گرم آهن نیاز دارند.
دیدگاه ها