دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۱۵ آذر ۱۴۰۳ برابر با ۰۲ جمادى الآخر ۱۴۴۶ قمری و ۰۵ دسامبر ۲۰۲۴ میلادی
علت کاهش شنوایی اطفال
2
زمان مطالعه: 14 دقیقه
کم شنوایی کودکان : علل، نشانه ها و درمان کم شنوایی کودکان | بررسی‌ها نشان می‌دهند از هر 1000 کودک یک نفر با کاهش شنوایی حسی عصبی متولد می‌شود ولی کاهش شنوایی بیشتر در سنین بالا رخ می‌دهد به نحوی که حدود 4 درصد افراد زیر 45 سال دچار درجات متفاوتی از...

راه تشخیص و درمان اختلالات شنوایی کودکان

مهم ترین دلایل کم شنوایی در کودکان چیست؟

کاهش شنوایی حسی- عصبی در اطفال، کری ارثی ، عفونت ها و کری مادرزادی اشاره ای خواهیم داشت. امیدواریم این موضوعات مفید و موثر واقع شود.

انسداد مجرای گوش

سرومن (جرم)، جسم خارجی، یا تورم پوست مجراست که در اطفال بیشتر مربوط به جسم خارجی می شود. در صورتی که پرده گوش و گوش میانی سالم باشد، با رفع انسداد شنوایی به حالت اول بر می گردد.

کاهش شنوایی حسی- عصبی در اطفال

این بیماری نادرتر از نوع انتقالی است و به دوران حاملگی، وضعیت زایمان و بیماری های دوران نوزادی ارتباط دارد. معمولا دو طرفه است و تشخیص زودهنگام بیماری از نظر مشکلات گفتاری حائز اهمیت بسیاری است.

علل کاهش شنوایی حسی- عصبی در اطفال عبارتند از:

1- کری ارثی به تنهایی یا همراه با ناهنجاری دیگر

2- کری مادرزادی

3- کری ناشی از ضربه (صدمات هنگام تولد)

4- عفونت ها

5- کم کاری غده تیروئیدشنوایی

عوامل کاهش شنوایی در کودکان

کری ارثی به تنهایی

در این نوع کری، نقص در تکامل حلزون شنوایی ثانویه به علت اختلال وراثتی رخ می دهد.ابتلای سایر اعضای خانواده رکن مهم تشخیص است و انجام مشاوره ژنتیک پیش از ازدواج در شرایطی که هر دو مبتلا به ناشنوایی ارثی باشند، ضروری است اکثر موارد کاهش شنوایی ارثی از نوع حسی - عصبی است.

این گروه شامل انواع کری هایی هستند که به وسیله ژن غالب و گاهی ژن مغلوب منتقل می شوند.کری ارثی همراه با ناهنجاری دیگر: ناهنجاری های همراه ممکن است ناهنجاری پوستی، چشمی، اسکلتی، گواتر و التهاب کلیه باشند.

کری مادرزادی:

به علت صدمات وارده به جنین هنگام تولد یا بعضی بیماری ها و مسمومیت های دوران حاملگی عارض می شود. بیماری های مادر در سه تا چهار ماه اول حملگی باعث اختلال شنوایی در جنین می گردد؛ زیرا بعد از این زمان است که حلزون گوش داخلی تکامل می یابد. اگر در سه ماهه اول حاملگی مادر مبتلا به سرخچه شود، کودک وی به احتمال 5-10 درصد اختلال شنوایی جدی خواهد داشت.

ولی اگر کودکی مبتلا به سندروم سرخجه باشد، در 70 درصد موارد اختلال شنوایی به علت آسیب عضو کرتی خواهد بود. سیفلیس مادرزادی می تواند منجر به کاهش شنوایی حسی- عصبی یکطرفه یا دوطرفه شود. استفاده از داروهایی مانند کینین و استریتومایسین می تواند موجب آسیب گوش داخلی گردد. یکسان نبودن Rh خون مادر و جنین نیز از علل دیگر است (نوزاد Rh مثبت و مادر Rh منفی)

صدمات هنگام تولد

آنوکسی یا کم رسیدن اکسیژن به نوزاد هنگام تولد، باعث آسیب حلزون و کاهش شنوایی حسی عصبی در فرکانس های زیر می شود. صدمات مکانیکی هنگام تولد با فورسیس و غیره ممکن است باعث خونریزی داخل جمجمه یا شکستگی استخوان های جمجمه، به خصوص استخوان گیجگاهی شود و به حلزون یا عصب شنوایی آسیب برساند.

عفونت ها

شایع ترین علت کری شدید حسی -عصبی یکطرفه در اطفال، اوریون است. مننژیت باکتریال دومین علت شناخته شده کری حسی- عصبی در کودکان بوده و تجویز دگزامتازون در این بیماران به میزان زیادی کاهش شنوایی، مخملک نیز می تواند ضایعاتی در گوش درونی ایجاد کند.

کم کاری تیروئید

هیپوتیروئیدی مادرزادی باعث کری حسی- عصبی می شود که غالبا شدید است و حتی با معالجه قابل برگشت نیست.
در کم کاری تیروئید اکتسابی، کم شنوایی از نوع حسی - عصبی است، ولی شدت آن کمتر و قابل برگشت است. به نظر می رسد کم کاری تیروئید باعث تغییراتی در عضو کرتی حلزون گوش و در نهایت ناشنوایی می شود.

علائم بالینی کری های ارثی

علائم بالینی کری های ارثی و مادرزادی را به دو نوع تقسیم می کنند. در نوع شدید کری اگر بیمار آموزش نبیند، کودک کر و لال خواهد شد و اگر یک گوش مبتلا شود تا 5 الی 10 سالگی مشخص نمی گردد. در نوع خفیف، با تاخیر شروع به صحبت کردن می کند و در مدرسه پیشرفت درسی ندارد؛ ولی تشخیص سریع آن مشکل است. انواع شدید، حدود یک الی دو سالگی و انواع خفیف در زمان مدرسه تشخیص داده می شود.

تکامل شنوایی از دوران داخل رحمی با تشکیل ساختمان های آناتومیک شنوایی آغاز می شود و در دوران بلوغ رشد آن ادامه می یابد. نوزاد سالم و طبیعی در زمان تولد به صداها پاسخ می دهد و علائم پیشرفت شنوایی، شناخت صدای مادر و تشخیص شدت اصوات است. با افزایش سن، تغییرات ساختاری در ساختمان گوش رخ می دهد.

تغییرات اولیه بعد از نوزادی در گوش میانی به صورت تغییر وضعیتی پرده صماخ است. حلزون تقریبا به اندازه دوران بلوغ می باشد و توانایی پاسخ به صدا را در هفته 24 حاملگی دارد. سیستم شنوایی عصبی مرکزی نیز شروع به رشد می کند و تا 10 سالگی کامل می شود. این تغییرات و تکامل تدریجی، عامل اصلی تعیین آزمایش های شنوایی و روش های ناتوانی شنوایی در بیماران است.

عوامل خطر

سابقه کری خانوادگی عفونت های مادرزادی مثل سرخجه، ناهنجاری های جمجمه ای صورت، وزن زمان تولد کمتر از 1500 گرم، ابتلا به زردی که منجر به تعویض خون شود، مصرف داروهای سمی برای گوش ابتلا به مننژیت باکتریال، آپکار دقیقه پنجم 0-3 اشکال در شروع تنفس خود به خود به مدت 10 دقیقه، تنفس مصنوعی با دستگاه به مدت 10 روز یا بیشتر، تاخیر در تکلم، سابقه ضربه به سر و شکستگی استخوان گیجگاهی، ابتلا به اوریون و سرخک از عوامل خطر هستند.

در صورتی که مطابق جدول زیر فعالیت های کودک شما با سن او هماهنگی نداشته یا جزء یکی از گروه های زیر باشد، برای ارزیابی شنوایی باید به پزشک مراجعه کنید:

  • سن کودک: فعالیت هایی که قادر به انجام آنهاست.
  • دو ماهگی: به صدا گوش می دهد و خنده اجتماعی می کند.
  • چهار ماهگی: به صدای خشن و آرام پاسخ متفاوت می دهد، به تحریکات مختلف با صدا پاسخ می دهد و از جیغ کشیدن لذت می برد.
  • هشت ماهگی: با صدا کردن اسمش فعالیت خود را متوقف کرده، همچنین صداها را تقلید می کند.
  • ده ماهگی: با دقت حرکات مختلف را تقلید می کند. اولین کلمات را ادا می کند.
  • دوازده ماهگی: با حرکات به تقاضاهای مختلف پاسخ می دهد و افراد خانواده را نیز با نام می شناسد.
  • سه سالگی: اگر سه سالگی تکلم نامفهوم دارد یا قادر به بیان جملات ساده نمی باشد.
  • پنج سالگی: قادر به ساختن جملات صحیح نیست یا روان صحبت نمی کند، هنگام صحبت کردن دستپاچه و مضطرب می شود، بسیار آهسته و یا خیلی بلند صحبت می کند.

بیماریابی شنوایی

ارزیابی شنوایی از هنگام تولد باید آغاز شود. تمام اطفالی که در معرض خطر هستند، باید ارزیابی شوند؛ زیرا در برخی اطفال کاهش شنوایی یا تاخیر آغاز می شود. ارزیابی دوره ای تا سه ماهگی هر شش ماه یکبار باید انجام شود، زیرا این زمان دوره ای حساس برای تکامل زبان است. برای تشخیص بیماری اقدامات زیر را می توان انجام داد:

1- تست OAE و ABR 2- برنامه هایی به منظور درک شنوایی

2 _ ادامه ارزیابی ها به منظور درک شنوایی.

3 - گرفتن شرح حال از فردی که مراقب کودک است. به منظور تشخیص علائمی از کاهش شنوایی در دوران مهد کودک، آمادگی، پیش دبستانی، دبستان و حتی تا 16 سالگی، ارزیابی شنوایی مفید می باشد. در این سن با استفاده از تست PTA می توان بیماریابی کرد. نکته دیگر اینکه برای ارزیابی های بیشتر و تشخیص دقیق تر، ارزیابی تکلم و بررسی نقایص احتمالی نیز مفید است.

پیشگیری از کم شنوایی کودکان

موارد پیشگیری عبارتند از:

1- جلوگیری از ازدواج های فامیلی در افراد کرمادرزاد.

2- دقت در تجویز داروهای سمی برای گوش

3- ابتلا به سرخجه در سه ماهه اوایل حاملگی که گاهی اگر محرز باشد، سقط جنین ضرورت دارد.

4- در زن و شوهری که عدم تجانس خون دارند، باید قبل از زایمان انتظار موضوع را داشت و در صورت لزوم بلافاصله خون را تعویض کرد.

5- تست های شنوایی در تمام اطفال 7 الی 9 ماهه و تا سن مدرسه برای تشخیص هر چه سریع تر بیماری و درمان لازم و توان بخشی بایستی انجام گیرد.

درمان اختلالات شنوایی کودک

کاشت حلزون

در صورت ضعف شنوایی شدید در هر دو گوش و پس از عدم موفقیت در کاربرد روش های دیگر، پروتز کاشت حلزونی تجویز می شود. پروتز کاشت حلزونی، ابزاری الکترونیکی است که از طریق جراحی در گوش داخلی قرار می گیرد و به طور مستقیم حلزون گوش را تحریک می کند. در این باره متخصص گوش و حلق و بینی تصمیم مناسب را خواهدگرفت.

تکنیک های ارتباطی

راهکارهای مختلف ارتباطی وجود دارد که می تواند به تسهیل امور روزمره کودک کم شنوا یا ناشنوا کمک کند. این توصیه ها همچنین برای والدین این کودکان نیز مفید است و به تقویت ارتباطات آنها کمک خواهدکرد.

برخی از مهم ترین آنها عبارتند از:

  • عادت دادن کودک به نگاه کردن همیشگی مخاطب هنگام صحبت کردن
  • آموزش به او برای درخواست تکرار در صورت عدم فهم کلمات
  • هم راستا قرار گرفتن پدر و مادر با کودک برای صحبت کردن با او
  • کاهش صداهای محیط با دوری از صداهای زمینه ساز عدم درک مکالمات

ترفندهایی که می تواند به پیشرفت زبانی کودک کمک کند

• واکنش نشان دادن نسبت به غان و غون و صداهای تولیدی کودک
• تقلید صداهای کودک و سرگرم شدن با او به کمک ایجاد صداهای مختلف و حرکات لب ها
• زمزمه شعرها و ترانه ها برای کودک یا هم آوایی با او
• صحبت کردن با کودک به طور طبیعی در مورد آنچه انجام می دهید، می بینید و آنچه کودک می بیند و انجام می دهد.
• خرید اسباب بازی های آوایی البته بدون ایجاد سر و صدای زیاد
• خطاب قرار دادن کودک با نام خودش
• بردن کودک به مکان های جدید و معرفی شرایط جدید
• بازی با فرزند
• پخش فیلم ها و موسیقی های کودکانه
• آموزش نام اشیای منزل و افرادی که معمولا می بیند.
• خواندن کتاب داستان جذاب و تعریف کردن داستان
• اختصاص زمانی به کودک هنگامی که شما را مخاطب قرار می دهد.
• ترغیب او به تعریف کردن داستان ها و ماجراهای مختلف
• تشویق کودک در صورت تلاش برای برقراری ارتباط

نوزادان و کودکان همیشه باید در برابر صداهای شدید محافظت شوند. گوش بچه ها بسیار حساس تر از گوش بزرگسالان است، به خصوص هنوز نمی توانند مفهوم و لحن بلند را تشخیص دهند. این در حالی است که بزرگ ترها می توانند در شرایط سر و صدا از گوش خود محافظت کنند، اما کودکان چنین توانایی ای ندارند.

همچنین باید در انتخاب اسباب بازی ها دقت کافی داشت. بعضی از جغجغه ها، تفنگ های اسباب بازی یا دیگر وسایل سرگرم کننده معمولا صداهای آزاردهنده ای دارند که برای گوش حساس کودکان بسیار بلند است.

لازم است آموزش های لازم برای محافظت از گوش ها به کودکان یادآوری شود. به عنوان مثال هدفون یکی از بدترین مخرب ترین وسایل است که امروزه، در دسترس بچه هاست و به تدریج مشکلات شنوایی در پی خواهد داشت. سرماخوردگی و عفونت های مکرر گوش نیز می تواند به طور موقت شنوایی را تحلیل دهد.

در این صورت هوا به خوبی در گوش جریان نخواهدداشت و منجر به جمع شدن مایعات در گوش می شود که نیاز به اقدام درمانی مناسب برای پیشگیری از مزمن شدن مشکل خواهدبود. اگر کودک از درد گوش شکایت داشته باشد یا والدین احساس کنند به خوبی نمی تواند صداها را تشخیص دهد، لازم است به پزشک متخصص مراجعه شود.

مواد غذایی و اختلالات شنوایی کودک

مهم ترین مواد غذایی موثر در شنوایی از این قرارند:

ویتامین D: این ویتامین جذب کلسیم را که ماده ای ضروری برای استخوان های محکم است، آسان می کند. کمبود ویتامین D در بزرگسالان زمینه ساز پوکی استخوان می شود که سخت شدن و تخلخل استخوان های گوش را در پی دارد.توصیه می شود ماهی، به خصوص ماهی های آزاد، قزل آلا و ساردین 2 بار در هفته میل شود. روغن ماهی، جگر و زرده تخم مرغ از دیگر منابع این ویتامین هستند.

ویتامین های A, C, E و منیزیم: این ریزمغذی ها خواص آنتی اکسیدانی عالی دارند و می توانند نقش محافظ در برابر تحلیل شنوایی ناشی از سر و صدا داشته باشند. همچنین مانع از عملکرد رادیکال های آزاد می شوند که در شرایط آلودگی صوتی ایجاد می شوند. ویتامین C همچنین به کاهش عفونت های گوش کمک می کند و قدرت دفاعی بدن را افزایش می دهد.

کلم بروکلی، کدو، اسفناج، شلغم، هویج، طالبی، سیب زمینی شیرین، زردآلو، جگر، شیر، کره، پنیر و تخم مرغ منابع غنی ویتامین A هستند. ویتامین C نیز در کلم بروکلی، انواع فلفل، گل کلم، کلم قمری، کلم برگ، آناناس، توت فرنگی و مرکبات وجود دارد. برای تامین ویتامین E مورد نیاز بدن نیز می توان جوانه گندم، سبزیجات برگ دار، مارگارین و روغن های گیاهی را مصرف کرد. لبنیات، گوشت، ماهی، مرغ و سبزیجات نیز سرشار از منیزیم هستند.

ویتامین B12: این ویتامین با تنظیم تشکیل گلبول های قرمز که در متابولیسم هوموسیستئین و پیشگیری از وزوز گوش نقش دارد، قدرت شنوایی را بهبود می بخشد.
هوموسیستئین نوعی اسیدآمینه سازنده پروتیین است که مقدار زیاد آن در خون به دیواره عروق آسیب می زند و علت بعضی ناشنوایی ها شناخته می شود. لبنیات، تخم مرغ، گوشت گاو بدون چربی و فراورده های دریایی منابع سرشار ویتامین B12 هستند.

اسید فولیک: اسید فولیک نیز علاوه بر کاهش تولید هوموسیستئین، جریان خون را به ساختارهای داخلی گوش آسان می کند.
مصرف جگر، اسفناج، مارچوبه، نخود، کلم بروکلی، آووکادو، کاهو، بادام زمینی، گوجه فرنگی، تخم مرغ، توت فرنگی، طالبی و موز نیاز بدن را به اسید فولیک تامین می کند.

منگنز: منگنز با تسهیل در شکل گیری بافت های همبند و استخوان ها قدرت شنوایی را بهبود می دهد. همچنین برای عملکرد مطلوب مغز و اعصاب نیز ضروری است.
کمبود این ماده می تواند خطر وزوز گوش را افزایش دهد. سیب، زردآلو، آووکادو، لوبیا، آناناس، انواع توت ها، کشمش، تخم مرغ، کرفس، سبزیجات و دانه های کاج را می توان خوراکی های سرشار از منگنز دانست.

غربالگری مشکلات شنوایی

از سال 200 میلادی که کمیته مشترک شنوایی نوزادان آمریکا (شامل انجمن های پزشکی تخصصی گوش و حلق و بینی، اطفال، شنوایی و گفتار آمریکا و مراکز مرتبط) منشور مطرح جامع بیماریابی جهانی شنوایی نوزادان یا UNHS (Universal Newborn Hearing- Screening…) را تصویب کردند.

(و تاکنون چند بار ویرایش و تکمیل شده است)، بر غربالگری شنوایی تمامی نوزادان و شیرخواران بلافاصله پس از تولد تاکید شده است. در آخرین ویرایش این منشور، روش غربالگری استفاده توام از دو دستگاه AABR و TEOAE تعیین شده و در حال حاضر تمام نوزادان و شیرخواران در آمریکا بلافاصله پس از تولد در زایشگاه با روش های ذکرشده آزمایش می شوند.

در روش TEOAEیک پروب کوچک داخل مجرای گوش نوزاد قرار می گیرد و دستگاه به صورت یک اسکن شنوایی به طور اتوماتیک صدایی را وارد گوش نوزاد کرده و بازتاب آن را پردازش می کند. در صورت سلامت مسیر انتقال صدا به گوش میانی و وجود نداشتن هرگونه عفونت در گوش میانی و نیز سلامت سیستم حلزون شنوایی، نتیجه تست TEOAE (گذر) خواهدبود و در صورت وجود مشکل در هر یک از قسمت های فوق نتیجه REFER (ارجاع) گزارش می شود.حین آزمایش هیچ گونه درد یا احساس ناخوشایندی برای نوزاد ایجاد نمی شود و در صورت خواب بودن نوزاد آزمایش برای هر گوش فقط 2 دقیقه طول می کشد.

در آزمایش AABR چند الکترود سطحی کوچک روی سر و پشت گوش ها چسبانده می شود و این بار مسیر عصب شنوایی از حلزون تا ساقه مغز مورد بررسی قرار می گیرد. این آزمایش نیز ساده، بدون ناراحتی برای نوزاد و سریع (حدود 15 دقیقه برای هر دو گوش) است.

مجددا در صورت سلامت مسیر عصب شنوایی به طور اتوماتیک عبارت (گذر) و در غیر آن صورت بیمار ارجاع می شود. نوزادی سالم است که نتیجه در هر دو آزمایش Pass (گذر) باشد و در صورت نتایج ارجاع (Refer) آزمایش های تخصصی تشخیص محل ضایعه و سنجش آستانه شنوایی انجام و نوزاد برای معالجه یا توانبخشی ارجاع می شود.

شنوایی نوزاد از چه زمانی آغاز میشود ؟

هرگز گوش بچها را نبوسید!

پاره شدن پرده گوش/عوارض و درمان پارگی پرده گوش



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (2 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits