۲۲ قدم طلایی برای برخورد با دانش آموز گستاخ و لجباز

نحوه برخورد با دانش آموز گستاخ

معلمان اغلب رفتارهای ناسازگارانه دانش‌آموزان خود را با صفاتی مانند لجباز، پرخاشگر، گستاخ، حاضرجواب، قانون‌شکن، بهانه‌گیر، دروغ‌گو، شلخته، بی‌اعتنا، عصبی و… بیان می‌کنند.

اغلب، مربیانی ‌که برای دانش‌آموزپروری آموزش‌ندیده باشند، برای برخورد درست و سازنده با رفتارهای ناسازگارانه آنان آمادگی و مهارت لازم را ندارند.

عده‌ای از مربیان با محکوم کردن خطاها و ناسازگاری‌های دانش‌آموزان، به زور و تهدید متوسل می‌شوند.

برخی با طبیعی پنداشتن رفتارهای ناسازگارانه دانش‌آموزان، پرچم تسلیم را بالا می‌آورند. عده‌ای نیز با آزمایش و خطا تلاش می‌کنند تا روش بهتری را برای کنترل آنان پیدا کنند.

طبیعی‌است که به دلیل وجود تفاوت‌های فردی و ویژگی‌های منحصر به فرد هرکدام از آنان، شیوه ثابتی برای تربیت همه شاگردان وجود ندارد ولی با تکیه بر نقاط مشترک تمام کودکان و نوجوانان می‌توان از شیوه‌های تربیتی و برخورد صحیح با ناسازگاری‌های دانش‌آموزان که از سوی متخصصان ارایه شده ‌است، بهره گرفت تا شرایط پرورش آرام و لذت‌بخش آنان بیش از پیش مهیا شود.

راههای برخورد با دانش آموز لجباز

1. اگر خود را تحت‌ فشارهای روانی ناشی از زندگی و کار قرار داریم و نمی‌توانیم رفتار و گفتار خود را کنترل کنیم، بهتراست پیش از انجام هرکاری درباره دانش‌آموز، به فکر روشی برای کنترل فشارهای خود باشیم. تحقیقات نشان داده ‌است اگر مربیان بتوانند برخی رفتارهای خود را تغییر دهند، فرمانبری دانش آموز بیشتر خواهد شد.
2. نباید افکار غلط و انحرافی درباره دانش‌آموز خود نداشته باشیم. به طور مثال: «شاگردم این کار را می‌کند تا حرص مرا دربیاورد یا او موجب تمام مشکلات در کلاس است.» چنین افکاری زمینه به‌وجود آمدن احساس بسیار بد را نسبت به آن دانش‌آموز مهیا می‌کند و به طور یقین بر رفتار ما و او اثر منفی می‌گذارد.
3. باید از ارایه دستورات مبهم، کلی و تکراری اجتناب کنیم. برای مثال، به جای این که بگوییم: «منظم باش»، شفاف و مشخص بگوییم که از او چه می‌خواهیم.
4. به جای سخنرانی و بحث و جدل، باید کوتاه و موثر با لحنی محکم ولی در کمال آرامش به او گوشزد کنیم که رفتارش در ما چه تأثیری گذاشته و اگر از این رفتار خود دست برندارد، چه عاقبتی در انتظار اوست.
5. بهتر است به یاد داشته باشیم که عاقبتی را برای او مشخص کنیم که شدنی و کوتاه ‌مدت باشد. برای مثال نگوییم: «برای همیشه از این کلاس خواهم رفت».
6. نباید انجام دادن خواسته‌هایمان را وظیفه او بدانیم بلکه پس از انجام دادن دستوراتمان باید او را با کلام و هدایای مورد علاقه تشویق کنیم.
7. می‌توانیم با مشارکت دانش‌آموزان فهرستی از مهم‌ترین قوانین در کلاس و مدرسه به ‌ترتیب اهمیت و همراه با روش انجام دقیق آن تهیه کرده و پس از مشخص کردن نوع محرومیت برای انجام ندادن‌شان، آن را با قاطعیت اجرا کنیم.
8. باید عوامل مشکل‌ساز را شناسایی و برای رفع آن ها اقدام کنیم.
9. به نیازهای جسمی، عاطفی، روانی، اجتماعی، اقتصادی و… دانش‌آموزان باید بیشتر توجه کنیم.
10. باید سعی کنیم فرصتی را ایجاد کنیم تا دانش‌آموزان بتوانند نسبت به رفتارهای نامناسب خود فکر کنند.
11. بهتر است که ارتباط مربیان و مسوولان مدرسه را با والدین بیش از پیش تقویت کنیم.
12. راهنمایی و مشاوره با دانش آموز در خصوص عواقب خشونت و آثار اجتماعی آن و همچنین مشاوره با خانواده دانش آموز درباره کاهش رفتارهایی که منجر به خشونت نوجوان می شود، بسیار موثر خواهد بود.
13. ایجاد زمینه ی فعالیت های موثر در خانه و مدرسه برای اشتغال بیشتر نوجوان و تخلیه انرژی های جسمی و روانی او در کاهش خشونت و رفتارهای پرخاشگرانه بسیار تأثیرگذار است.
14. خودداری مدرسه از به کاربردن روش های انضباطی غلط و ایجاد فضای صمیمی تر میان معلمان و دانش آموزانِ نوجوانِ خشونت گرا، به کاهش رفتارهای خشونت آمیز و پرخاشگرانه می انجامد.
15. باید از تنبیه بدنی به طور جدی خودداری کرده و درصورت نیاز از محروم سازی های کوتاه مدت استفاده کنیم.
16. خوب است که برای شنیدن مسایل و مشکلات دانش آموزان وقت بگذاریم.
17. بهتر است از سرزنش و تحقیر کردن و مقایسه دانش آموزان به طور جدی خودداری کنیم.
18. باید ضمن تقویت ابعاد معنوی در دانش آموزان، روش های آرام شده ی دینی را به آن ها آموزش دهیم.
19. باید علایم هشداردهنده خشم را به دانش آموزان آموزش دهیم تا بتوانند خشم خود را بهتر کنترل کنند.
20. بهتر است روش های «آرام شدنی » را به آن ها آموزش دهیم، ازجمله تنفس عمیق، حرف زدن های مثبت با خود و...
21. یکی از دلایل عصبانیت و ناراحتی دانش آموزان این است که نمی توانند احساسات خود را به درستی بیان کنند. می توانیم با کمک عکس و فیلم و نقاشی انواع احساسات مانند خشم، ترس، شادی، غم و... را به آن ها آموزش دهیم.
22. چون بسیاری ازناسازگاری های دانش آموزان به دلیل ناآشنایی مربیان و والدین با مهارت های زندگی است، توصیه می شود مهارت های ارتباطی مانند گوش دادن، ابراز وجود، حل مسأله و تصمیم گیری و دیگر مهارت های زندگی را خود بیاموزیم و به دانش آموزان نیز آموزش دهیم.

بیشتر بخوانبد :

14 قدم نهایی برای آمادگی دانش آموز برای ورود به مدرسه

راهکارهای جادویی علاقه مند کردن کودک به مدرسه