علل اختلالات یادگیری در کودکان چیست؟
با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان اختلالات یادگیری بچها آشنا شوید.
مقدمه اختلالات یادگیری
بسیارند کودکانی که ظاهری طبیعی دارند، رشد جسمی و قد و وزنشان حاکی از بهنجار بودن آنان است. هوششان کمابیش عادی است، به خوبی صحبت میکنند، مانند سایر کودکان بازی میکنند و مثل همسالان خود با سایرین ارتباط برقرار میکنند، در خانه نیز خود یاریهای لازم را دارند و کارهایی را که والدین به آنان واگذار میکنند به خوبی انجام میدهند و از رفتار و اخلاق عادی برخوردارند.
لیکن وقتی به مدرسه میروند و میخواهند خواندن و نوشتن و حساب یاد بگیرند دچار مشکلات جدی میشوند. بیش از یک قرن است که متخصان علوم تربیتی و روانشناسی و گفتار درمانی در پی تشخیص و درمان مشکلات این قبیل کودکان بودهاند.
بیش از شصت تعریف برای اختلالات یادگیری وجود دارد که معروفترین آنها عبارتست از:
اختلال در یک یا چند فرآیند روانی پایه به درک یا استفاده از زبان شفاهی یا کتبی مربوط میشود و میتواند به شکل عدم توانایی کامل در گوش کردن ، فکر کردن ، صحبت کردن ، خواندن ، نوشتن ، حجمی کردن یا انجام محاسبههای ریاضی ظاهر شود. این اصطلاح شرایطی چون معلولیتهای ادراکی ، آسیب دیدگیهای مغزی ، نقص جزئی در کار مغز ، ریس لکسی یا نارسا خوانی و آفازیای رشدی را در بر میگیرد. از سوی دیگر ، اصطلاح یاد شده آن عده را که اصولا بواسطه معلولیتهای دیداری ، شنیداری یا حرکتی همچنین عقب ماندگی ذهنی یا محرومیتهای محیطی ، فرهنگی یا اقتصادی به مشکلات یادگیری دچار شدهاند را شامل نمیشود.
با این حال در سطور زیر نشانههایی از اختلالات یادگیری آورده شده است:
- فقدان شور و اشتیاق برای خواندن و نوشتن
- مشکل در به خاطر سپاری همهچیز
- انجام کارها بهکندی
- مشکل در متمرکز ماندن به روی چیزی
- نفهمیدن مسائل انتزاعی
- عدم توجه به جزییات و یا توجه بیشازحد به جزییات
- مهارتهای اجتماعی ضعیف
- اخلالگری
اگر شما چنین نشانههایی را در کودک خود مشاهده میکنید بهتر است به متخصص اطفال و یا به معلم کودکان مراجعه کرده و پس از ارزیابی کامل چندین متخصص تشخیص قطعی را دریافت کنید. این متخصصان شامل روانشناس بالینی، روانشناس مدرسه، روانشناس رشد، کار درمانگر، گفتار درمانگر است که شما بسته به نوع مشکل کودکان به آنها ارجاع داده میشوید. این افراد متخصص آزمایشها و ارزیابیهای مختلفی جهت کاهش مشکل کودکتان انجام خواهند داد.
علل اختلالات یادگیری
ثابت شده است که علل بروز ناتوانی های یادگیری نسبتا مبهم است. برخی از مشکلات کنونی درباره مفهوم ناتوانی های یادگیری، بازتابی است از ناتوانی ما در اشاره دقیق به علل بروز ناتوانی های یادگیری که شاهدش هستیم؛ اما تجربه درمانگران به ما ثابت می کند که ناتوانی های یادگیری، مفهومی «چندرشته ای» است و پیوند میان کارشناسان رشته های گوناگون در این امر باید برقرار باشد.
عوامل محیطی
عوامل محیطی بسیاری وجود دارد که می تواند به پیچیدگی ناتوانی های یادگیری بیفزاید و حتی شاید سبب ساز آن باشد. تغذیه مناسب و سالم کودک از جمله این عوامل است.سرماخوردگی مزمن، مشکلات تنفسی، آلرژی ها و همچنین سقوط، آسیب دیدیگی مغزی و یا ضربه واردشده به سر در دوره ای که کودک در حال رشد است می تواند موثر باشد.
همچنین کودک در حال رشد نیازمند درون داده های حسی است تا درباره محیط و خود و هردو بیاموزد؛ یعنی کودک به تجربه هایی نیاز دارد تا بیاموزد که چگونه بیاموزد. اگر این سطح کاهش زیادی داشته باشد کودک در ارتباط با دنیای بیرون دچار مشکل می شود؛ بنابراین انجام بازی هایی که مطابق هر دوره رشدی است نقش بسزایی در پیشگیری از اختلالات یادگیری دارد.
صحبت کردن با کودک و درگیربودن او در فرایندهای کلامی مثل گفت و گوهای روزانه و قصه گویی برای او بسیار رشد دهنده خواهدبود.
از سویی دیگر بسیاری از کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری، مضطرب، نامطمئن و بی اختیار و سرکش هستند که ممکن است این رفتارها با حس ناامنی طبیعی، ناپایداری دریافت حس محبت و گرمی و پذیرش در منزل و محیط مدرسه پیوند داشته باشد. بنابراین ایجاد محیطی گرم، صمیمی و حمایت کننده از سوی والدین نقش موثری در بهبود ناتوانی یادگیری کودک دارد.
عوامل فیزیولوژیکی
بسیاری از متخصصان بر این باورند که علل اساسی ناتوانی های یادگیری، آسیب دیدگی مغزی شدید یا جزئی و صدمه های واردشده به دستگاه عصبی و مرکزی است.
عوامل ژنتیکی
شواهدی در دست است که نشان می دهد ناتوانی های یادگیری احتمالا در برخی خانواده ها بیش از دیگران دیده می شود. درواقع عوامل ژنتیکی در شمار وسیعی از ناتوانی های یادگیری نقش دارد.
عوامل بیوشیمیایی
اختلال های گوناگون متابولیکی در حکم عواملی هستند که موجب ناتوانی های یادگیری می شوند؛ مثل هایپوگلیسمی و کم کاری.
عوامل هنگام و بعد از تولد
اتفاقات حین زایمان که به آسیب دیدن جنین انجامد؛ مثل سیانوزه شدن کودک و یا بیماری های شدیدی که در روزهای اولیه زندگی بعد از تولد است، مثل زردی های شدید می تواند در ابتلای کودک به ناتوانی یادگیری موثر باشد.
تاخیر رشد
دیده نشدن نشانه های رشد جسمی و شناختی مطابق با سن کودک، نشانه ای است برای بروز اختلالات یادگیری در سال های آینده. مشکلات برخی از کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری ممکن است از تاخیر رشد در برخی اجزای دستگاه عصبی مرکزی سرچشمه گرفته باشد که این گونه کودکان پس از بزرگ تر شدن بر این مشکلات غلبه می کنند.
عوامل آموزشی
- تدریس ناکافی و ناصحیح به کودکان
- عدم فراگیری معلم از مهارت های لازم برای تدریس درس های پایه در مدارس
- توقعات بیش از اندازه بالا یا بسیار پایین معلمان
- برنامه ریزی و طرح برنامه آموزشی ضعیف
- نداشتن فعالیت های برانگیزند
- تدریس عملی نادرست
- جای خالی آموزش مهارت های اجتماعی، یادگیری و حرکتی و جسمی و نپرداختن به یادگیری های زبان شفاهی
درمان اختلالات یادگیری
با انجام آزمونهای تشخیصی، معلوم می شود که کودک در کدام زمینهها با مشکل روبرو است و حدود یادگیری او چه اندازه است و اینکه مشکل یادگیری او به کدامیک از مسائل ادراک ، حافظه ، زبان ، و ... مربوط می شود . سپس یک طرح آموزشی انفرادی (IEP) بر اساس زمینه های قدرت و ضعف کودک تهیه و تنظیم می شود.
آنچه باید معلمین و والدین بدانند:
با حمایت درست و مداخله ی مناسب این کودکان میتوانند در مدرسه موفق باشند.
موارد زیر را در برخورد با این کودکان در نظر بگیرید:
با کودک صحبت کرده و به طور باز و آشکار او را از مشکلی که در زمینه یادگیری دارد مطلع نمایید.
به او یادآوری نمائید که در یادگیری و آموزش نیاز به روشی متفاوت دارد.
نقاط قوت و استعدادهای او را بشناسید و جهت پرورش آنها، او را تشویق کنید.
او را در روش ها و فنونی که برای کمک به یادگیری مؤثّر است همراهی کنید.
تلاش های او را برای رسیدن به موفقیت ارج بنهید و حمایت کنید.
زمانی که او مشغول مطالعه است برای او یک مدل و الگو باشید. شما هم یک روزنامه یا کتاب بدست گرفته و مطلبی بخوانید و یا یک متن یا نامه بنویسد.
انتظارات واقعبینانه از او داشته باشید.
بین والد و معلم لازم است همکاری و تعامل نزدیک وجود داشته باشد.
زمانی که کودک شما میخواهد حرف بزند، به او گوش دهید.
از او به خاطر مشارکت در انحام امور مدرسه و قابلیت های خاصش قدردانی کنید و او را تصدیق و تائید کنید.
با توسل به روش های رفتاری انگیزه کودک را برای فعالیت های تحصیلی بالا ببرید.
در صورتی که مشکل توجه و تمرکز دارد با مصرف به موقع داروهای تجویز شده توسط پزشک، به کودک در بهبود توجه و تمرکز کمک کنید.
این کودکان نیازمند آن هستند که علاوه بر آموزش معمول کلاسی، در ساعاتی از روز تحت آموزش های خاص توسط معلم تعلیم دیده قرار بگیرند.
علاوه بر درمان اختلال یادگیری، باید اختلالات روانپزشکی همراه نیز تحت درمان قرار بگیرند مانند: اختلال بیش فعالی، کم توجهی، اضطراب افسردگی و....
در نظر داشته باشید که 75 درصد کودکان، اختلال یادگیری نقص های قابل توجهی در مهارت های اجتماعی دارند، آموزش مهارت های اجتماعی را از آنان دریغ نکنید.
- برچسبها
- اختلال یادگیری
- آموزش
- توانایی
دیدگاه ها