۱۳ آبان - روز دانش آموز / دلیل نامگذاری

13 آبان چه روزی است ؟

13 آبان در ایران روز دانش‌آموز نامگذاری شده است که هر ساله مردم کشور برای بزرگداشت این روز به خیابانها می آیند و مراسم راهپیمایی برگزار میکنند . 13 آبان یادآور سه رخداد مهم در تاریخ ایران اسلامی است.

رویدادهای 13 آبان

در روز 13 آبان سه رویداد تاریخی رخ داده است که هر سه رویداد در شکل گیری حرکت انقلاب اسلامی نقش بسزایی ایفا کردند. هویت هر سه اتفاق (مبارزه با استکبار) بود و به همین دلیل، این روز به یاد ماندنی «روز ملی مبارزه با استکبار» نامیده می شود این سه رویداد تاریخی عبارتند از :

1- تبعید امام خمینی(ره) از ایران به ترکیه در ۱۳ آبان سال ۱۳۴۳

پس از اعتراض شدید امام خمینی به سیاست های حکومت پهلوی و افشاگری در خصوص لایحه کاپیتولاسیون در چهارم آبان سال ۴۳ (در مراسمی که به مناسبت میلاد حضرت زهرا (س) در منزل امام برگزار شده بود) ،‌در روز ۱۳ آبان ۴۳ ،‌امام خمینی توسط مأموران شاهنشاهی بازداشت و پس از انتقال به تهران ، با یک فروند هواپیمای نظامی از فرودگاه مهر آباد به ترکیه تبعید شدند.
در پی تبعید امام خمینی و با وجود فضای خفقان، موجی از اعتراض‌ها به صورت تظاهرات در بازار تهران، تعطیلی طولانی دروس حوزه‌‌های علمیه و ارسال طومارها و نامه‌ها به سازمانهای بین‌المللی و مراجع تقلید آغاز شد. آیت‌الله حاج آقا مصطفی خمینی نیز در روز تبعید امام بازداشت و زندانی شد و پس از چندی در ۱۳ دی ۱۳۴۳ به ترکیه نزد پدر تبعید شد.
امام خمینی ۱۱ ماه در ترکیه به سر بردند، پس از آن ساواک با هماهنگی دولت ترکیه ، امام را در ۱۳ مهر ۱۳۴۴ به عراق تبعید کردند که ۱۳ سال به طول انجامید.

2- کشتار دانش‌آموزان توسط ماموران رژیم پهلوی در ۱۳ آبان سال ۱۳۵۷

در ۱۳ آبان ۱۳۵۷ و همزمان با روزهای اوج‌گیری انقلاب اسلامی، ده ها نفر از دانش‌آموزان که برای انجام تظاهرات در محوطه دانشگاه تهران تجمع کرده بودند، هدف تیراندازی مأموران حکومت شاه قرار گرفته و کشته شدند ( در حقیقت به شهادت رسیدند ). در این حادثه که توسط دولت «آشتی ملی » شریف امامی صورت گرفت،‌ به دلیل بسته بودن درهای دانشگاه هیچ یک از دانش‌آموزان نتوانستند از آتش گلوله‌‌های مأموران بگریزند و این امر تلفات آنها را افزایش داد.
حادثه ۱۳ آبان ۱۳۵۷ بعد از حادثه ۱۷ شهریور در همان سال، دومین کشتار و حادثه خونین در دولت شریف امامی بود.

3- تصرف سفارت امریکا در تهران توسط دانشجویان پیرو خط امام در ۱۳ آبان سال ۱۳۵۸

سیزدهم آبان ۱۳۵۸ ساختمان سفارت امریکا در تهران به تصرف جمعی از دانشجویان معترض درآمد. این دانشجویان در قالب تشکل دانشجویی اسلامی جمع شده و برای حراست از انقلاب اسلامی تلاش و کوشش می‌کردند. در بحث ها و بررسی‌هایی که توسط آنان صورت گرفته بود ، جای شک و شبهه‌ای نبود که مرکز هدایت و پشتیبانی بسیاری از توطئه‌ها و تحرکاتی که علیه نظام جمهوری اسلامی صورت گرفته و می‌گیرد ، سفارت ایالات متحده امریکاست. در واقع آنجا چیزی جز یک مرکز جاسوسی و توطئه‌گری نبود . به همین دلیل ، دانشجویان نام و عنوانی لایق برای این محل در نظر گرفتند: «لانه جاسوسی امریکا».
این چیزی بود که در وجدان آگاه مردم ایران نیز دقیقاً وجود داشت و از تذکرات و هشدارهای مستمر حضرت امام (ره) درباره توطئه‌گری‌های امریکا به منظور براندازی نظام جمهوری اسلامی ریشه می‌گرفت. اسناد لانه جاسوسی یک واقعیت بزرگ را نمایان ساخت و آن تیزبینی، هوشیاری و دشمن شناسی دقیق حضرت امام خمینی (ره) بود که توانست خط و راه صحیح را به یک ملت انقلابی بنمایاند و با زمینه سازی برای وقوع انقلاب دوم ، استمرار انقلاب بزرگ اسلامی را تضمین کند.

و این‌گونه نام روز ۱۳ آبان برای همیشه در تاریخ ایران ماندگار شد.