مروری بر تولد و مرگ ستارگان کم جرم

زمانیکه یک ستاره در سحابی‌‌ای که عملا زایشگاه ستارگان تلقی می‌شود، به دنیا می‌آید، در ابتدا درون پوشش مداری ماتی است که به تدریج داغ و داغ‌تر می شود و شروع به نور افشانی می‌کند. به طور کلی ستارگان با توجه به جرمی که دارند مراحل حیات تکامل و مرگ متفاوتی را طی می‌کنند. به عنوان مثال ستاره‌ای که جرم آن بین ۸ تا ۲۰ برابر خورشید باشد سریع‌تر تکامل می‌یابند و زودتر هم از بین می‌روند. درواقع ستارگان بزرگ‌تر به دلیل فعالیت‌های هسته‌ای بیشتر نسبت به ستارگان کوچک‌تر، به سرعت انرژی خود را از دست می‌دهند و به همین خاطر عمر کوتاه‌تری دارند.

چرخه حیات ستارگان کم‌ جرم

ستارگان کم‌ جرم شامل گروهی از ستارگان می‌شود که جرم آنها کمتر از هشت برابر جرم خورشید است. طی فرآیند تکامل این دسته از ستاره‌ها بعد از اینکه ستاره تقریبا تمام هیدروژن خود را سوزاند، هسته آن شروع به جمع شدن و داغ شدن می‌کند و سبب می‌شود لایه‌های خارجی ستاره از هسته آن دورتر شوند. همزمان که لایه‌های خارجی ستاره گسترده می‌شوند، این بخش‌ها سرد شده و در نتیجه رنگشان قرمز می‌شود که به غول سرخ معروف است.

پس از آن، هسته ستاره که به اندازه کافی داغ شده است، سوزاندن هلیم را آغاز می‌کند اما سرانجام هلیم هسته هم تمام می‌شود و پس از اینکه بخش عمده هسته به اتم‌های کربن و اکسیژن تبدیل می‌شود، ستاره دیگر سوختی برای سوزاندن نخواهد داشت. پس از چنین اتفاقی لایه‌های خارجی ستاره از آن جدا شده و دوباره در فضای میان ستاره‌ای پخش می‌شوند. پوسته بیرون رانده شده ستاره، چیزی به نام سحابی سیاره‌نما را می‌سازد.

با جدا شدن سحابی سیاره‌نما، این جرم آسمانی تنها با یک هسته کوچک و بسیار داغ رو به رو می‌شود که آخرین مرحله در زندگی این دسته از ستاره‌هاست که به کوتوله‌ی سفید معروف است. کوتوله‌های سفید آخرین مرحله در چرخه عمر ستارگان کم‌جرم محسوب می‌شوند؛ زیرا این ستارگان جرم کافی برای تبدیل شدن به ابرنواختر را ندارند.

ویدیوی کوتوله سفید را در این اینجا ببینید