علت تغییر رنگ برگ درختان در پاییز چیست؟

تغییر رنگ برگ درختان در پاییز

هر ساله در فصل زیبای پاییز مردم با شگفتی به درختانی می‌نگرند که با تغییری جادویی و به یکباره از پهنه‌ای سراسر سبز در تابستان به دنیایی متنوع و جورواجور از رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز تبدیل می‌شوند. جالب است بدانید که این موضوع در شمال شرقی آمریکا آنچنان شگفت انگیز است که میلیون‌ها گردشگر پاییزی از سراسر جهان برای تماشای نمایشگاه هنرهای زیبای طبیعت به آنجا سفر می‌کنند. با این حال سوالی که می‌تواند هر فرد کنجکاوی را غلغلک دهد این است که بداند دلیل زرد شدن برگ‌ها در پاییز چیست؟

تجزیه کلروفیل و آشکار شدن رنگ‌های زرد و نارنجی

احتمالا شما هم از درس علوم دوره دبستان به یاد دارید که برگ‌های درختان ماده‌ی سبزی به نام سبزینه یا همان کلروفیل را در ساختار خود دارند. به طور کلی ماده‌ای مانند کلروفیل به گیاه کمک می‌کند تا انرژی نور خورشید را جذب و از این انرژی برای ساختن غذا استفاده کند. برای این عمل روزنه‌های برگ، کربن دی اکسید را از هوا می‌گیرند. همچنین ریشه‌ها هم آب و مواد محلول در آن را از خاک می‌گیرند و به وسیله‌ی‌ آوندها به برگ می‌رسانند. به این عمل فتوسنتر گفته می شود به عبارت دیگر فرآیند غذاسازی گیاهان با استفاده از انرژی حاصل از نور خورشید، فتوسنتز نام دارد.

در این میان ماده ویژه این فرآیند، رنگدانه کلروفیل، همان چیزی است که به برگ‌ها رنگ سبز و روشنی را در بیشتر روزهای سال می‌دهد. با این حال کلروفیل می‌تواند به شکل‌گیری رنگدانه‌های کاروتن و زانتوفیل (رنگدانه‌هایی زرد و نارنجی رنگ) هم کمک کند. این دو رنگدانه همواره در ساختار برگ‌ها وجود دارند و می‌توانند به جذب بهتر نور خورشید کمک کنند و نور خورشید را برای فتوسنتز به کلروفیل منتقل کنند. در پاییز به دلیل تغییر در تعداد ساعات آفتابی روز و تغییر دما، برگ‌ها فرآیند تولید غذا را متوقف می‌کنند. کلروفیل تجزیه می‌شود، و طبیعتا در چنین حالتی رنگ سبز هم ناپدید خواهد شد و رنگ های زرد تا نارنجی حاصل از رنگدانه‌های کاروتن و زانتوفیل نمایان می‌شوند. بنابراین رنگدانه های زرد و نارنجی که در پاییز دیده می‌شود، همیشه وجود دارند، ولی پنهان است و تا زمانی که تغییرات دیگری اتفاق نیفتد و کلروفیل تجزیه نشود، قابل مشاهده نیست.

دلیل قرمزی برخی از برگ‌ها در پاییز چیست؟

جالب است بدانید که گاهی قندها هم می‌توانند در برگ‌ها به دام بیافتند و رنگدانه های جدیدی تولید کنند که در طول فصل رشد بخشی از برگ نبوده اند. این رنگدانه ها آنتوسیانین نامیده می‌شوند و عامل ایجاد رنگی نزدیک به قرمز در برگ‌های پاییزی هستند.