علت ، علائم و راهکارهای حل و درمان مشکل زیاد بودن شیر مادر

پرشیری سینه‌های مادر وضعیتی است که در آن بدن شما خیلی بیشتر از نیاز کودکتان شیر تولید می‌کند. در این حالت، شیر ممکن است با سرعت و فشار زیاد از سینه خارج شود و در نتیجه شیر خوردن را برای نوزاد دشوار یا او را دچار مشکلاتی کند. زیاد بودن شیر همچنین می‌تواند باعث نشت زیاد شیر از سینۀ مادران شود. در این مطلب می‌توانید با دلایل تولید بیش از حد شیر در مادران، علائم پرشیری در مادران، علائم و تأثیر شیر زیاد مادر در نوزاد، راهکارهای مدیریت تولید شیر زیاد در مادران و زمان تماس با پزشک برای رفع این مشکل آشنا شوید.

دلایل زیاد بودن شیر مادر

برخی از مادران شیر بیش از حدی تولید می‌کنند که در بیشتر موارد، تنها کاری که باید انجام شود هماهنگ شدن حجم شیر تولیدی با نیاز نوزاد است. هرچند گاهی حتی پس از مشخص شدن میزان شیر مورد نیاز، بدن مادر باز هم به ساختن شیر بیش از حد ادامه خواهد داد. این مشکل عمدتاً برای مادرانی ایجاد می‌شود که تعداد زیادی آلوئول دارند. آلوئول‌ها غدد تولیدکنندۀ شیر است. به طور متوسط بین ۱۰۰ هزار تا ۳۰۰ هزار آلوئول در هر سینه وجود دارد و مادرانی که تولید شیر زیادی دارند، معمولاً در بالای این مقیاس قرار می‌گیرند.
گاهی نیز دلیل تولید شیر بیش از حد در بدن مادر این است که او بدون دانستن و اطلاع از این موضوع، با کارهایی مثل دوشیدن شیر بیشتر از میزان مورد نیاز نوزاد، پیام‌هایی را به بدن خود می‌دهد که باعث تولید شیر زیادتر از مقدار لازم خواهد شد. همچنین در برخی مواقع، عدم تعادل‌های هورمونی خاص، تومورهای هیپوفیز و برخی داروها نیز می‌تواند باعث پرشیری مادر شود، بنابراین بد نیست اگر قبل از هر کاری با پزشکتان تماس بگیرید.

علائم داشتن شیر زیاد مادر

اگر احساس پری خیلی زیادی در سینه‌ها دارید، ممکن است دچار انسداد مجاری شیر یا التهاب و عفونت پستان یا ماستیت شوید. علائم داشتن شیر زیاد در مادران شامل موارد زیر است:

شما ممکن است دائماً در سینه، احساس پری بیش از حد یا ورم داشته باشید.
ممکن است در حین رفلکس خروج شیر، در سینه‌هایتان احساس درد کنید.
بین دو وعده شیردهی، احتمالاً نشت شیر از سینه را تجربه می‌کنید و پد سینه کاملاً خیس می‌شود.
در طول شیردهی از یک سینه، از سینۀ دیگرتان به میزان زیادی شیر نشت کند.

این علائم ممکن است در هفتۀ اول پس از تولد یا کمی بعد از آن، حدود دو تا سه هفته پس از تولد شروع شود. حجم شیر شما ممکن است حدود سه ماه پس از تولد خودبه‌خود تنظیم شود و به اندازۀ نیاز کودک باشد. اما بدون درمان، احتمال زیادی دارد که تولید بیش از حد شیر تا چهار یا پنج ماه پس از تولد هم ادامه یابد.

تأثیر شیر زیاد مادر در نوزاد

نوزاد شما ممکن است هیچ واکنشی نشان ندهد. اما اگر رفلکس خروج شیر خیلی سریع یا خیلی قوی باشد، او ممکن است خود را از سینه عقب بکشد یا پس از جریان اولیۀ شیر دچار تهوع شود. نوزاد ممکن است تنها برای پنج تا ۱۰ دقیقه شیر بخورد و سعی کند با فشار دادن نوک سینه، خروج شیر را سرکوب کند که احتمالاً به زخم شدن نوک سینه منجر می‌شود. همچنین نوزاد شما ممکن است بخواهد به دفعات زیاد شیر بخورد یا ممکن است سینه را رد کند یا در طول شیردهی بهانه‌گیر شود، پشت خود را قوس دهد یا خود را شق و رق نگه دارد. همچنین ممکن است اغلب پس از تغذیه بالا بیاورد که در این مورد گاهی تأثیر تولید بیش از حد شیر ممکن است با ریفلاکس در نوزادان اشتباه گرفته ‌شود.

همچنین گاهی نوزادان شیر ابتدایی بیشتر و شیر انتهایی کمتری دریافت می‌کنند. به این ترتیب که ممکن است نوزاد قبل از رسیدن به شیر انتهایی که خامه‌ای‌تر است و چربی بالاتری دارد و در قسمت عمیق‌تری از سینه است، سیر شود و شیر خوردن را متوقف کند. این می‌تواند منجر به تجمع بیش از حد لاکتوز در شکم او شود که ممکن است علائمی شبیه قولنج نوزادی را ایجاد کند. این علائم شامل موارد زیر است:

• گاز رودۀ بسیار زیاد
• مقدار زیادی پوشک خیس و سنگین
• مدفوع پرحجم و گاهی سبز و کف‌آلود

برخی از نوزادان نیز به اندازۀ کافی شیر دریافت نمی‌کنند، زیرا نمی‌توانند جریان بالای شیر را کنترل کنند و در نتیجۀ این شرایط، کودک شما ممکن است افزایش وزن بسیار کم یا بسیار بالایی داشته باشد. اگر این وضعیت مدتی ادامه یابد، می‌تواند در تغذیۀ مناسب اختلال ایجاد کند و به یک مشکل تبدیل شود. پس لازم است مراقب رشد کودک خود باشید و برای این کار از یک پزشک اطفال کمک بخواهید.

حتماً بخوانید:

آیا شیر مادر به جز تغذیه کودک خواص درمانی دیگری دارد؟

خواص شگفت انگیز شیر مادر در درمان برخی مشکلات شیر مادر مهم‌ترین و اصلی ترین عامل رشد و همچنین سلامت جسمی و ذهنی نوزاد است. بهترین غذا برای نوزاد تا…

راهکارهای مدیریت تولید شیر زیاد مادر

ادامه دادن به شیردهی بخشی از راه‌حل این مشکل است، هرچند ممکن است لازم باشد تکنیک‌های مختلفی را برای هماهنگ کردن میزان شیر خود با نیازهای کودک به کار ببندید. برای رفع مشکل پرشیر بودن سینه‌ها بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید و پزشک ممکن است برخی از زیر راهکارهای زیر را برای کنترل تولید شیر شما توصیه کند:

شیردوشی به میزان متناسب: قبل از هر وعده شیردهی، سینۀ خود را با دست یا شیردوش و فقط به اندازه‌ای که سرعت جریان شیر را کم کنید بدوشید. به‌طورکلی زمانی که در تلاش برای تنظیم شیر تولیدی خود هستید، سینه‌هایتان را بیش از حد ندوشید، فقط به اندازه‌ای که اولین رفلکس خروج شیر انجام گیرد و اگر از شیردوش استفاده می‌کنید، آن را روی پایین‌ترین درجه تنظیم کنید. هرچه بیشتر سینۀ خود را تحریک کنید و شیر بیشتری از سینه خارج کنید، بدن شما شیر بیشتری تولید خواهد کرد تا به این پیام دریافت‌شده پاسخ دهد. پس بهتر است در این مورد دقت کنید.

شیردهی از یک سینه: یک راه دیگر این است که برای کاهش تولید شیر خود، ابتدا هر دو سینۀ خود را پمپ کنید یا بدوشید تا کاملاً تخلیه شوند. سپس برای دو تا چهار وعدۀ متوالی فقط از یک سینه شیردهی کنید. به کودک هر چند بار که می‌خواهد شیر بدهید، اما فقط از همان یک سینه استفاده کنید. برای کاهش فشار نیز می‌توانید سینۀ دیگر خود را پمپ کنید، اما به مقدار کم. این تکنیک باید ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت جواب بدهد. همچنین اگر شما قبلاً شیر خود را می‌دوشیده‌اید، این کار را تا زمانی که تولید شیر شما با نیاز فعلی کودکتان تطبیق پیدا ‌کند، متوقف کنید.

شیردهی در زمانی مشخص: سعی کنید کودک خود را قبل از این که خیلی گرسنه شود یا زمانی که تازه از خواب بیدار شده است، تغذیه کنید یعنی هنگامی که احتمالاً آرام‌تر مشغول مکیدن سینه خواهد شد. مکیدن آرام‌تر، سینه‌های شما را کمتر تحریک می‌کند و ممکن است جریان شیر را سبک‌تر کند.

تعیین یک وضعیت شیردهی مناسب: برخی وضعیت‌های شیردهی ممکن است به کودک کمک کند که بهتر با جریان شیر مقابله کند. به عنوان مثال، برای شیردهی کودک را رو به خود بنشانید؛ ممکن است لازم باشد سر او را کمی عقب بدهید. برای اینکه نیروی جاذبه بتواند جریان شیر را کاهش دهد، به عقب تکیه بدهید، طوری که کودک مستقیماً رو به شما و شکم او روبه‌روی شکم شما باشد یا می‌توانید به حالت درازکشیده به پهلو شیردهی کنید و اجازه دهید که قطرات شیر اضافی بیرون یا روی یک حوله بریزد.
همچنین اگر به نظر می‌رسد که کودک شیر را با سرعت زیادی قورت می‌دهد یا در تقلا برای مقابله با جریان شیر است، او را از سینه جدا کنید، آروغ دهید و سپس دوباره به سینه برگردانید.

زمان تماس با پزشک

شما می‌توانید برای رفع مشکل شیر زیادتان با پزشک تماس بگیرید یا یک وقت ملاقات برای مراجعه بگیرید. همچنین مراقب علائم انسداد مجاری شیر یا عفونت پستان یا ماستیت نیز باشید. اگر با مشکلاتی از این قبیل مواجه شدید، ابتدا لازم است آن را درمان کنید و بعد راهکارهای کاهش تولید شیر را امتحان کنید. اگر هم به هر دلیل در این مورد مطمئن نیستید و نگرانی دارید، باز هم بهتر است با پزشک تماس بگیرید، زیرا در برخی موارد، داروها می‌تواند به کاهش تولید بیش از حد شیر کمک کند.