چرا شب یلدا انار و هندوانه میخوریم ؟
بسیاری از اقوام ایرانی مانند :لر ، ترک ، بلوچ ، کرد و... آداب و رسوم مختلفی دارند اما از آئینی که همه ساله ما ایرانیان آن را برگزار می کنیم ، شب یلدا است .
شب یلدا طولانی ترین شب سال است که همه افراد در این شب دور هم جمع می شوند وبا خواندن اشعار حافظ و شاهنامه و خوردن خوراکی های خوشمزه این شب را در کنار هم برگزار می کنند. آیین شب یلدا یا شب چله با خوردن هندوانه و انار همراه است.
شب یلدا ۱۴۰۲ در سال 2023 چند شنبه و چه تاریخی است ؟!
دلیل خوردن هندوانه شب یلدا
یلدا یک جشن و گردهمایی خانوادگی هست. در شب یلدا اقوام و خویشاوندان نزدیک در خانه بزرگ خانواده جمع می شن و در سرمای آغازین زمستان دور کرسی میشینن و تا پاسی از شب آجیل و میوه میخورن و فال حافظ هم میگیرم. اگه بخوام فلسفه و دلیل خوردن هندونه رو مختصرا بگم، میشه:
- گرد بودن هندوانه نماد جهانی هست که روی اون زندگی می کنیم.
- رنگ سبزی که هندوانه داره نشانی از آبادانی و روند زندگی بر روی این کره خاکی هست.
- همچنین رنگ سفید لایه درونی پوست هندوانه سمبل صلح، سازگاری، آرامش و آسودگی هست.
- از طرفی رنگ سرخ و شیرینی میوه (هندوانه) نشان از عشق، دوستی، روزخوشی، بهروزی و همزیستی حاصل از آبادانی و آسودگی داره.
- دانه هندوانه که بین شیرینی عشق و دوستی رشد کرده، نشان از باروری و افزونی نژاد داره.
بر اساس باور ایرانی ها خوردن هندوانه در شب یلدا باعث می شود که در سراسر زمستان، سرما و بیماری بر شما غلبه نمی کند.
دلیل خوردن انار در شب یلدا
انار نمادی از شادی و زایش است که با خوردن آن در شب یلدا انرژی و جانی تازه می گیریم.
جالب است بدانید که شب یلدا در کشورهایی مانند پاکستان، تاجیکستان و افغانستان هم جشن گرفته می شود. امید که امسال هم مانند سال های گذشته شبی به یادماندنی را برای خود و خانواده تان رقم بزنید.
این میوه به دلیل داشتن دانههای فراوان و رنگ قرمز، نماد شادمانی، برکت و زایش است، به عنوان یکی از میوههای اصلی شب یلدا، مورد استفاده قرار میگیرد.
با شروع فصل سرما و احتمال ابتلا به انواع سرماخوردگی، انار به عنوان میوهای که در بالا بردن سیستم ایمنی بدن نقش دارد، شناخته میشود. به همین دلیل روی سفرههای یلدا قرار میگیرد.
هر چند که در کتاب طهران قدیم نوشته جعفر شهری آمده که: «مردم معتقد بودند با خوردنیهای سفره شب یلدا، مثل خوراکیهای پای سفره هفتسین، میتوانند طبیعت گرم خود را سرد کنند و طبیعت سرد خود را گرم کنند. اگر از گرمی مزاج رنج میبرند، هندوانه و انار و اگر از سردی ناراحت میشوند، توت و کشمش و خرما و مثل آن بخورند.» از سوی دیگر، از آنجا که این میوه به دلیل داشتن دانههای فراوان و رنگ قرمز، نماد شادمانی، برکت و زایش است، به عنوان یکی از میوههای اصلی شب یلدا، مورد استفاده قرار میگیرد.
خوراکی های شب یلدا در شهرهای مختلف
هر گوشه کشور را که نگاه کنی، برپایی یلدا، سنت مخصوص خودش را دارد هر چند که شاید بهدرستی معلوم نباشد آداب و رسوم این شهرها چقدر ماندگار میماند و این روزها مردم محلی چقدر این رسوم را به رسمیت میشناسند!
شب یلدای بعضی شهرستانها مثل اصفهان، دامغان و روستاهای آن، با هندوانه و انار و انگور معنی پیدا میکند، ولی آن را به شکل آونگ مصرف میکنند و همراه با خشکبار برای پذیرایی مهمانها میگذراند.
در تالش، در شب چله(یلدا)، ۴۰ نوع خوراکی باید خورد. در اردبیل و آذربایجان، هموطنان آذری، ماستی را که شبیه پنیر درست شده، می خورند و اعتقاد دارند خوردن ماست بریدهشده در شب یلدا، بدن را در مقابل سوز و سرمای زمستان مقاوم میکند. در کمره یا خمین، کشمشهای سبز به بند کشیده شده را میخورند، کدو حلوایی میپزند و گندم، برشته میکنند.
در سنندج، کدبانوهای کرد، چند خربزه را برای شب چله، ترشی میاندازند و در محلات، چیدن سفرهای با «هفت سین» مرسوم است که از هفت نوع خوراکی در آن استفاده میشود که عبارتند از: سنجد، سیب، سماق، سهپستان، سمنو، سرکه و سبزی!
اما آنچه در سفره شب یلدا در اکثر شهرها و روستاها باب است، سفرهای است رنگین که میوههایی نظیر هندوانه، انار، سیبسرخ، خربزه و به و خشکباری مثل برگه هلو و زردآلو، انجیر خشک، سنجد و کشمش در آن وجود دارد. اما آجیل شب یلدا که گرانترین خوراکی در بلندترین شب سال هم به شمار میآید به «آجیل هفتقلم» معروف است که در آن، پسته، بادام، گردو، نخودچی، انجیر، باسلوق وجود دارد.
دیدگاه ها