علت افت قند خون بعد از غذا خوردن
افت قند خون واکنشی، زمانی اتفاق می افتد که انسولین زیادی در زمان اشتباه (یعنی درست بعد از غذا خوردن) در بدن فرد تولید شود. انسولین هورمونی است که باعث می شود قند، از جریان خون وارد سلول ها شود.
قند به عنوان منبع اصلی انرژی در داخل سلول های انسانی عمل می کند. علائم افت قند خون واکنشی ممکن است شامل گیجی، لرزش و اضطراب باشد. یک فرد می تواند با انجام داشتن عادات مناسب غذایی مانند خوردن وعده های کوچک غذا، به صورت مکرر و همچنین محدود کردن مصرف غذا و خوراکی های شیرین، خطر کاهش قند خون واکنشی را در خود کاهش دهد.
تعریف علمی Reactive Hypoglycemia چیست ؟
هیپوگلیسمی واکنشی نوعی بیماری نادر است که پزشکان آن را به عنوان هایپوگلیسمی غیر دیابتی طبقه بندی می کنند. در واقع این اتفاق وقتی سطح قند خون به زیر 70 میلی گرم در دسی لیتر برسد، رخ می دهد. افت قند خون واکنشی اغلب تقریباً 2 الی 4 ساعت پس از سرو غذا اتفاق می افتد. علائم این مشکل پس از خوردن یا نوشیدن کربوهیدرات به سرعت فروکش می کند.
عدد قند خون نرمال چند است و چه زمانی خطر آفرین میشود ؟
عل کاهش قند خون چیست ؟
محققان هنوز به طور کامل علت دقیق کاهش قند خون واکنشی را شناسایی و کشف نکرده اند. با این حال، این بیماری ناشی از وجود بیش از حد انسولین در جریان خون در زمان نامناسب است. دلایل احتمالی این واکنش عبارت است از:
- داشتن دیابت، که می تواند تولید مقدار مناسب انسولین را برای لوزالمعده سخت نماید
- کمبود آنزیم های ضروری در بدن، که می تواند تجزیه غذا را برای معده و روده دشوار کند
- عمل جراحی و برداشتن قسمتی از معده. این حالت باعث می شود غذا خیلی سریع از معده به روده ها منتقل گردد.
- نوع خوراکی که فرد در وعده غذایی خود مصرف کرده است.
- مصرف داروهای کاهنده قند خون با دوز نامناسب
- مشکلات گوارشی و به دنبال آن تغییر زمان حرکات روده
- وجود اختلالات متابولیکی ارثی. به ویژه هایپرینسولینیسم درون زا که مرتبط با سندرم هیپوگلیسمی پانکراتوژنیک غیر انسولینومامی باشد (NIPHS). گاهی نیز عدم تحمل فروکتوز ارثی باعث کمبود آنزیم هایی می شود که توانایی بدن را در تجزیه غذا مختل می کنند.
- مصرف الکل
- ابتلای فرد به برخی از انواع تومورها مانند انسولینوما. انسولینوما یک تومور نادر، معمولاً خوش خیم و متشکل از سلول های غیر طبیعی بتا (سلول هایی که انسولین تولید می کنند و برای حفظ قند خون طبیعی بدن لازم هستند) می باشد.
علائم افت قند خون واکنشی چیست ؟
افراد مبتلا به هیپوگلیسمی واکنشی ممکن است برخی علائم زیر را حدود 2 الی 4 ساعت بعد از خوردن غذا تجربه کنند:
- گرسنگی
- لرزش
- خستگی
- تعریق
- ضعف
- حالت تهوع یا استفراغ
- نوسانات خلقی
- اضطراب
- افزایش تعداد ضربان قلب
- تحریک پذیری و بدخلق شدن
- سردرد
- رنگ پریدگی صورت
- گیجی
- سبک شدن سر
- بی قراری
- احساس سوزن سوزن شدن در نزدیکی دهان
- از دست دادن کنترل عضلات
- عدم توانایی در تمرکز
- گشاد شدن مردمک های چشم ها
روش های موثر برای کاهش قندخون در طب سنتی
علائم شدید ناشی از این افت قند:
- تغییر در رفتار
- لکنت زبان
- انجام حرکات ناشیانه
- تاری دید یا دو بینی
- تشنج
- از دست دادن هوشیاری و غش
تشخیص افت قند خون واکنشی
با اندازه گیری میزان گلوکز در خون فرد در حالی که علائم بالا را بعد از غذا خوردن بروز دهد؛ و همچنین با مشاهده اینکه این علائم پس از طبیعی شدن سطح گلوکز (قند خون) برطرف می شوند یا نه، می توان هیپوگلیسمی واکنشی را تشخیص داد. در این افراد قند خون کمتر از 70 خواهد بود.
درمان افت قند خون واکنشی
بیشتر افرادی که دچار افت قند خون واکنشی هستند نیازی به درمان خاصی ندارند. گاهی برای برخی مبتلایان به دیابت نوع 2 و خانم های مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، داروی متفورمین با دوز مناسب تجویز می شود. سایرین برای کنترل علائم خود از تغییرات رژیم غذایی در طول زندگی بهره مند می شوند. در زیر به برخی از درمان های شایع اشاره می کنیم:
جراحی: عمل جراحی برای برداشتن تومور انسولینوما
داشتن یک رژیم غذایی متعادل: شامل منابع سرشار از پروتئین های کم چربی و غیر گوشتی، غذاهای حاوی فیبر بالا (از جمله غلات سبوس دار)، میوه ها و سبزیجات پرهیز از مصرف غذاهای شیرین و کربوهیدرات های فرآوری شده ساده (مانند نان سفید یا ماکارونی سفید)، به خصوص با معده خالی
منع نوشیدن الکل، مخصوصا هنگام خوردن غذا
خوردن چندین وعده و میان وعده کوچک در طول روز. حدود سه ساعت فاصله بین هر وعده می تواند موثر واقع شود.
پیروی از قانون "15-15" . که شامل خوردن 15 گرم کربوهیدرات مخصوص و اندازه گیری قند خون پس از 15 دقیقه است. اگر میزان قند خون هنوز زیر 70 میلی گرم در دسی لیتر باشد، لازم است که فرد یک وعده دیگر نیز از این کربوهیدرات میل نماید. در زیر به برخی از این کربوهیدرات ها اشاره می کنیم:
- موز (نصف عدد)
- شربت ذرت (1 قاشق غذاخوری)
- آب میوه طبیعی (معمولاً 1/2 تا 3/4 فنجان)
- محلول گلوکز (معمولاً 15 گرم)
- قرص های حاوی گلوکز (3-4)
- عسل (1 قاشق غذاخوری)
- آب پرتقال (1/2 فنجان یا 4 اونس)
- کشمش (2 قاشق غذاخوری)
- شیر بدون چربی (1 فنجان)
- نوشابه با شکر یا غیر رژیمی (1/2 فنجان)
- شکر (1 قاشق غذاخوری یا 5 حبه قند کوچک)
- شربت میوه ای (1 قاشق غذاخوری)
- آب نبات سفت، ژله، و یا صمغ های شیرین (حدود 15 گرم)
راه های جلوگیری از ابتلا به افت قند خون واکنشی چیست ؟
در غالب مواقع به خاطر نا مشخص بودن علت دقیق این مشکل، نمی توان به طور کامل از بروز افت قند خون واکنشی جلوگیری کرد. اما می توان غذاهایی را که شاخص قند بالایی دارند، مانند غذاهای شیرین و کربوهیدرات فرآوری شده مانند نان سفید و ماکارونی را محدود کرد. به عنوان مثال، خوردن یک دونات، کیک، پیراشکی و بیسکوئیت در اول صبح می تواند باعث یک دوره افت قند خون واکنشی شود.
دستگاه قند خون (گلوکومتر) چیست و چه کاربردی دارد ؟
ترجمه و تولید مجله دلگرم
سارا فرخی
- برچسبها
- قند خون
دیدگاه ها