
دشت شیمبار کجاست؟ + مسیر دسترسی
خوزستان یکی از استانهای زیبای کشورمان است که در فصول مختلف میزبان گردشگران زیادی میباشد. یکی از جاذبههای چشمنواز این استان دشت شیمبار است که یکی از زیباترین مناطق گردشگری کشورمان بهحساب میآید. در این مقاله قصد داریم شما را با این دشت خارقالعاده و بکر بیشتر آشنا کنیم.
در شیمبار تالاب زیبایی وجود دارد که ارتفاعات برفگیر للر، کینو، تاراز و منار مانند محافظانی دورتادور آن را فرا گرفتهاند و شاید این موضوع زیبایی آن را نیز بیشتر کرده باشد. همینطور چشمههای فوقالعادهای را در آن میتوان دید که با نامهایی چون چشمه سوسن، چشمه تنگ سرد، سرحونی و سرخاب خوانده میشوند .
در این منطقه گیاهان و درختانی چون انار، انگور، توت وحشی، مورد معطر و بلوط ایرانی دیده میشود. حیوانات خاص منطقه نیز در این حوالی بهراحتی زندگی میکنند، زیرا همانطور که گفتیم این منطقه جزو مناطق حفاظتشده بوده و برای ورود به آن باید حتماً برگه عبور همراه خود داشته باشید.
از انواع حیوانات این دشت میتوان به کل و بز، کبک، خرس، سنجاب ایرانی، تیهو، گرگ، گراز، پلنگ، خرس قهوهای، خرگوش، گربه وحشی، کفتار، انواع خفاش، شغال، تشی و قوچ وحشی اشاره کرد که وجود آنها مطمئناً به زیبایی این منطقۀ طبیعی افزوده است. برای دیدن این منطقه باید به استان خوزستان سفر کرد و مسیر شهرکرد به مسجد سلیمان را هدف خود قرار داد.
بهترین زمان سفر به این منطقه فصل بهار است؛ پس اگر قصد بازدید دارید باید برای این فصل برنامهریزی نمایید تا هم آبوهوای خوبی را تجربه کنید و هم طبیعت زیباتری را نظارهگر باشید. پس از استان خوزستان مقصد بعدی شهر مسجد سلیمان است، زیرا این منطقه در شمال شرقی این شهرستان و با فاصله ۸۰ کیلومتری از آن قرار گرفته است و وسعت آن در حدود ۵۰ هزار هکتار بوده که به دلیل دسترسی مشکل به منطقه همچنان بکر و دستنخورده و دور از آسیبهای انسانی به زندگی طبیعی خود ادامه میدهد. هرچند که مسیر کوچ عشایر از این منطقه است و گاهی از مراتع شمالی آن بهعنوان مراتع ییلاقی استفاده میکنند .
تاریخچه منطقه و ویژگیهای دشت شیمبار
موقعیت جغرافیایی این دشت ۳۲ درجه و "۱۰ ۹ تا "۵۵ ۳۹ و ۳۲ درجه عرض شمالی و "۳۳ ۳۰ ۴۹ تا "۰۰ ۴۴ ۴۹ درجه طول شرقی است. درواقع دشت شیمبار خوزستان در امتداد سلسله کوههای زاگرس در منطقه خوزستان قرار دارد و در آن یخچالهای طبیعی نیز دیده میشود. شاید بهتر باشد این منطقه را به سه بخش مجزا با نامهای دریاچه سد شهید عباسپور، منطقه کوهستانی جنگلهای بلوط و منطقه تالابی شط شیمبار تقسیم کنیم.
لازم به ذکر است که این منطقه طبق قانون مصوب در تاریخ ۱۵/ ۱۰/۱۳۸۷ با شماره ۸۲ توسط شورای عالی محیط زیست بهصورت رسمی بهعنوان منطقه حفاظتشده شناخته شده، هرچند که این دشت از سال ۱۳۷۹ تحت مراقبت و محافظت اداره محیط زیست منطقه قرار داشته است. در گذشتههای دور نیز از این تالاب یاد شده و از آن بهعنوان یک منبع مهم نام برده شده است.
طبیعتِ منطقه شیمبار
دشت شیمبار توسط طبیعتی چشمنواز احاطه شده است و از ویژگیهای طبیعی این ناحیه میتوان به چندین کوه با ارتفاعات مختلف اشاره کرد؛ ازجمله کوه کینو (۳۸۰۰ متر)، کوه تار (۳۰۰۰ متر) و کوه منار (۱۸۰۰ متر). بهطورکلی میتوان گفت منطقۀ شیمبار مملو از ارتفاعات و کوههای گوناگون است و صخرهها و مسیرهای شیبدار و غیرقابلعبور فراوانی در آن دیده میشود.
وجود چنین ارتفاعاتی باعث شده تا درهها و تنگههای مهم و شناختهشدهای نیز در این منطقه به وجود آیند. نام برخی از این درهها ازاینقرار است: تنگ چلو، تنگ رپی، تنگ سنان، تنگ سرد، تنگ شلاو و چال منار که بسیاری از گونههای حیوانی منطقه در همین درهها و تنگهها زندگی میکنند.
از دیگر خصوصیات طبیعی دشت شیمبار میتوان به تالابی اشاره کرد که زیبایی این ناحیه را دوچندان کرده است. یکی دیگر از جاذبههای این دشت چشمههای دائمی هستند که با نامهای چال منار، تنگ چلو، تنگ سنان، سربازار، سرحونی، تنگ سرد، گندیکار و… شناخته میشوند. همانطور که اشاره شد این چشمهها دائمی هستند و به دلیل برفگیر بودن این منطقه تقریباً در تمام ایام سال جاری میباشند. از فواید وجود چنین چشمههایی میتوان به آبیاری زمینهای منطقه و همچنین رفع نیازهای گونههای حیوانی اشاره کرد.
دشت شیمبار کجاست؟
در مرکز دشت شیمبار خوزستان تالابی زیبا با وسعت ۲۰۰۰ هکتار خودنمایی میکند. سطح این تالاب پوشیده از درختان و درختچههای خاصی است که در نوع خود کمنظیر هستند. از انواع این درختچهها میتوان به پده، جاز، انار، انگور، تمشک و توت اشاره کرد که بهصورت خودرو در محل رشد کردهاند و به شکلی انبوه در کنار یکدیگر قرارگرفتهاند که حتی برخی مناطق آن غیرقابل نفوذ میباشند.
آب این تالاب زیبا از طریق آبهای سطحی کوههای کینو، تار و للر و دامنههای شرقی آنها تأمین میگردد و البته مسیر خود را از تالاب به جهتی که به پل نگین معروف است کج کرده و وارد دره شلا میشود و سپس به سد شهید عباسپور منتهی میگردد. این تالاب زیبا علاوه بر داشتن پوشش گیاهی خاص خود، زیستگاه جانوران منطقه نیز محسوب میشود.
همچنین در زمانی کوتاه به دلیل قرار گرفتن در مسیر پرندگان مهاجر مکانی برای تمدید قوای آنان نیز بهحساب میآید. از انواع پرندگان این منطقه میتوان به اکرات، کشیم، چنگر و حواصیل اشاره کرد. به یاد داشته باشید که در صورت بروز هرگونه مشکل میتوانید به پاسگاه محیطبانی که در نزدیکی چشمه سرحونی قرار دارد مراجعه کنید.
جاذبههای گیاهی و جانوری دشت شیمبار خوزستان
در این منطقه حیوانات مختلفی زندگی میکنند که البته جمعیت تعدادی از آنها به دلیل شکارهای بیرویه و شاید بدون مجوز و همچنین عدم رسیدگی به محیط زندگی آنها کم شده است، بهطوریکه امروزه تنها ۲۵ گونه پستاندار و ۷۰ گونه پرنده در این منطقه باقی مانده است.
این حیوانات در منطقه بهصورت پراکنده زندگی میکنند و محدوده خاص و مشخصی ندارند. همچنین انواع پرندگان درخت زی و خشک زی و همچنین آبزی در منطقه دیده میشوند، پرندگانی مانند حواصیل شب، کشیم کوچک و بزرگ، هدهد، انواع توکا، حواصیل خاکستری، کبک، انواع دارکوب، تیهو، بلبل دم سرخ، غراب، بلبل خرما، انواع قمری و کبوتر، جی جاق، کمرکلی کوچک و بزرگ، انواع توکا، زاغی، لاشخورها، چرخ ریسک و سایر پرندگان شکاری. در منطقه شیمبار انواع گونههای گیاهی نیز با تنوع زیاد دیده میشود که بهصورت ۳ اشکوب کاملاً مجزا قرارگرفتهاند.
این دسته شدن گیاهان در ۳ گروه مجزا خود یکی از عجایب و جاذبههای طبیعی منطقه محسوب میگردد. در شط شیمبار بیشتر درختان و درختچههای جاز را میبینیم که بسیار متراکم در کنار یکدیگر قرار دارند. در قسمت کوهستانی بیشتر درختان بلوط را میبینیم و در بخشی دیگر بیشتر درختچههای مورد معطر وجود دارند که تراکم زیاد آنها نیز در نوبه خود جالب میباشد.
همانطور که گفتیم گونههای مختلف و متنوعی از درختان و درختچهها در دشت شیمبار خوزستان روییده است که بهطور خلاصه شاید بتوان به تعدادی از آنها اشاره کرد؛ گونههایی مانند: انگور، بادام، کیکم، جاز، پده، زالزالک، ارژن، کلخونک، مورد، چنار، آلبالوی وحشی، توت، گون، زبان گنجشک، زیره، گاو زبان، خاکشیر، پرسیاوشان، مورد معطر، ریواس، انواع گرامینه و تعداد زیاد و متنوعی از گیاهان دارویی.
آثار تاریخی دشت شیمبار خوزستان
در چند نقطه از این منطقه ازجمله تنگ سوسن و سرخاب، تنگ سنان و تنگ سرد تعدادی آسیاب آبی دیده میشود که بسیار قدیمی هستند و تا حدود ۲۰ سال پیش نیز مورد استفاده قرار میگرفتند.
معروفترین اثر تاریخی منطقه که به دوران ساسانی بازمیگردد پلی است به نام پل نگین که درواقع خروجی تالاب شیمبار میباشد. این پل خاص وظیفه حفظ و کنترل آب تالاب را بر عهده دارد و خروجی آب تالاب را بهگونهای کنترل میکند. پل نگین همچنین از سیلاب و آبگرفتگی زمینهای اطراف در زمان بارانهای لحظهای و سیلآسا جلوگیری میکند.
بهترین راه دسترسی به دشت شیمبار
بهترین مسیر دسترسی به این دشت راهی است که بهتازگی احداث شده و شهرکرد را به مسجد سلیمان متصل میسازد. این مسیر آسفالت بوده و کار زیرسازی و آسفالت آن همچنان ادامه دارد تا مسیری راحت به درون منطقه ایجاد گردد. البته در داخل منطقه راههای رسیدن به روستاها شنی هستند و اگر بخواهیم آنها را درجهبندی کنیم، درجه ۳ را دریافت میکنند.
درصورتیکه دوست دارید حیوانات دشت شیمبار را از فاصلۀ نزدیک مشاهده کنید، بهترین مسیر از اندیکا به بازفت است که از مرکز این منطقه عبور میکند و مزیت آن این است که تنها بخشی از آن شنی میباشد و سایر قسمتهای آن آسفالت شده میباشد. البته اگر دوست دارید با پای پیاده این مسیر را طی کرده و بهطور ملموستر حیوانات را ببینید، میتوانید از مسیر فرعی حرکت نمایید.
محدوده دشت شیمبار
محدوده امن دشت شیمبار را به سه بخش تقسیم کردهاند که این سه منطقه به شرح زیر میباشد :
۱ – کوه گریز از راس تا دریاچه سد عباس پور
۲ – از راس بالایی تونل دلا در جاده آسفالته تا پل نگین و از آنجا به محل باریکه تالاب تا چشمه گندیکار و در همان راستا تا چشمه تنگ سنان و از آن به سمت چال منار تا نوک کوه منارتا بخش بالای تونل دلا
۳ – از بخش باغهای تنگ پل تا خط راس کوه کینوو سپس تا خط راس کوه للر به تنگ لیله
علاوه بر طبیعت زیبای منطقه و لذت بردن از آن، انواع جاذبههای گردشگری نظیر قایقرانی، عکاسی، ماهیگیری، مسیرهای پیادهروی و کوهنوردی نیز در این دشت برای علاقهمندان مهیا شده است.
منبع : سیر و گشت
دیدگاه ها