دلگرم
امروز: جمعه, ۲۰ مهر ۱۴۰۳ برابر با ۰۷ ربيع الآخر ۱۴۴۶ قمری و ۱۱ اکتبر ۲۰۲۴ میلادی
آشنایی با دنیای اسرار آمیز رویای صادقه و بهترین زمان خواب دیدن
8
زمان مطالعه: 12 دقیقه
رؤیای صادقه شهودى است که در حالت خواب صورت مى گیرد؛ رویاهای صادقانه مربوط به آینده بوده و پرده از روى اسرارى بر مى دارند که به حقیقت مى پیوندند. با دلگرم همراه باشید تا شما را با دنیای اسرار آمیز رویای صادقه آشنا کند.

منظور از رویای صادقه چیست ؟

رؤیای صادقه شهودى است که در حالت خواب صورت مى گیرد؛ رویاهای صادقانه مربوط به آینده بوده و پرده از روى اسرارى بر مى دارند که به حقیقت مى پیوندند.

در قرآن به هفت مورد از این رؤیاهاى صادقه اشاره شده است، مانند:

رویای صادقه پیامبر (ص) مبنی بر وارد شدن همراه با اصحابش برای ادای سنّت عمره که در فتح مکّه محقق شد، یا رویای صادقه حضرت یوسف (ع) درباره مورد سجده قرار گرفتن، یا خواب هم بندیان یوسف در زندان و خوابی که عزیز مصر دید و حضرت یوسف (ع) همه این خواب ها را تعبیر کرد و … .

یکى از شاخه هاى شهود و مکاشفه رویاهاى صادقه است؛ یعنى خواب هایى که به حقیقت مى پیوندد و درست مطابق واقع مى باشد. چنین خواب هایى را نوعى مکاشفه مى نامند.

مى دانیم فلاسفه روحى برخلاف فلاسفه مادى که خواب و رویا را نتیجه مستقیم کارهاى روزانه یا نتیجه آرزوهاى برآورده نشده یا حاصل ترس و وحشت از امور مختلف معرفى مى کنند معتقدند که خواب و رویا بر چند قسم است:

  1. خواب هایى که مربوط به زندگانى گذشته و امیال آرزوها است.
  2. خواب هاى پریشان و نامفهوم که عرب آن را «اضْغاثُ اَحلام» مى گوید؛ و نتیجه فعالیت قوه توهّم و خیال است.
  3. خواب هایى که مربوط به آینده مى باشد و پرده از روى اسرارى بر مى دارد و یا به تعبیر دیگر شهودى است که در حالت خواب صورت مى گیرد.

فلاسفه مادّى هیچ دلیلى بر نفى قسم سوّم ندارند و به عکس مدارک زیادى در دست داریم که نشان مى دهد این قسم سوّم نیز واقعیّت دارد، نمونه های زنده آن که قابل انکار نیست در تفسیر نمونه آمده است.

نمونه هایی از رویای صادقه

جالب این که در قرآن مجید نیز حدّاقل به هفت مورد از این رویاهاى صادقه اشاره شده است که ذکر آن ها در یک بحث تفسیر موضوعى کاملا مناسب است:

1. رویای صادقه ی پیامبر اکرم (ص) معروف به عمره القضاء

قرآن مجید در سوره فتح، از یکی از رویاهاى صادقه پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) سخن مى گوید که در خواب دید به اتفاق یارانش براى انجام مناسک عمره و زیارت خانه خدا، وارد مکه شدند.

این خواب را براى یاران بیان کرد، همگى شاد گشتند، ولى در آغاز گمان مى کردند تعبیر این خواب در سال ششم هجرت که صلح حدیبیه در آن واقع شد صورت مى پذیرد و صورت نپذیرفت؛ ولى پیامبر (صلى الله علیه وآله) به آن ها اطمینان داد که این رویاى صادقه بوده و حتماً تحقّق خواهد یافت.

این خواب با تمام خصوصیات اش در ذى القعده سال هفتم هجرت تحقّق یافت که در تاریخ اسلام به عنوان «عمره القضاء» معروف شده است. زیرا مسلمانان مى خواستند آن را در سال قبل بجا آورند و بر اثر ممانعت قریش تحقّق نیافت.

2. رویای صادقه پیامبر (ص) درباره درخت نفرین شده

در سوره اسراء اشاره به رویاى دیگرى از پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) شده است. اشاره اى بسیار کوتاه و سربسته، مى فرماید: «وَمَا جَعَلْنَا الرُّوْیَا الَّتِى اَرَیْنَاکَ اِلاَّ فِتْنَهً لِّلنَّاسِ وَالشَّجَرَهَ الْمَلْعُونَهَ فِى الْقُرْآنِ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا یَزِیدُهُمْ اِلاَّ طُغْیَاناً کَبِیراً»

(ما آن رویایى را که به تو نشان دادیم فقط براى آزمایش مردم بود، همچنین شجره ملعونه [درخت نفرین شده] را که در قرآن ذکر کرده ایم، ما آن ها را تخویف و انذار مى کنیم، امّا جز بر طغیانشان افزوده نمى شود).

در حدیث معروفى که بسیارى از مفسّران شیعه و اهل سنّت نقل کرده اند، آمده است که پیامبر (صلى الله علیه وآله) در خواب دید میمون هایى از منبر او پایین مى آیند و بالا مى روند. او بسیار از این مساله غمگین شد، زیرا این خواب خبر از حوادث ناگوارى در رهبرى مسلمین بعد از شخص پیامبر (صلى الله علیه وآله) مى داد.

(بسیارى این خواب را به حکومت بنى امیّه تفسیرکرده اند که یکى بعد از دیگرى بر جاى پیامبر نشستند و حکومت اسلامى و خلافت رسول خدا (صلى الله علیه وآله) را به فساد کشیدند؛ آنها افرادى فاقد شخصیت بودند و از راه و رسم جاهلیّت تقلیدمى کردند).

ولى بعضى این رویا را همان رویاى ورود در مسجد الحرام دانسته اند؛ در حالى که سوره اسراء در مکه نازل شده و این رویا مسلّماً در مدینه و قبل از ماجراى حدیبیه در سال ششم بود.

بعضى دیگر مانند فخر رازى ترجیح داده اند که رویا به معناى رویت و مشاهده کردن در حال بیدارى باشد و آن را اشاره به مساله معراج مى دانند.

این احتمال بسیار ضعیف است چرا که مفهوم اصلى «رویا» از نظر متون لغت همان مشاهده در حال خواب است و نه بیدارى. بنابراین صحیح همان تفسیر اوّل است.

در این که منظور از «شجره ملعونه»؛ (درخت نفرین شده) چیست؟ بعضى آن را به «شجره زقوم» که درختى است مطابق آیه 64 سوره صافات در قعر جهنم مى روید، و میوه اى بسیار بد طعم و ناگوار دارد و طبق آیات 46 و 47 سوره دخان خوراک گنهکاران است تفسیرکرده اند.

در حالى که بعضى آن را به قوم سرکش یهود تفسیرکرده اند. آن ها همانند درختى بودند با شاخ و برگ فراوان امّا مطرود درگاه خداوند.

به هر حال این رویای صادقه بعد از پیغمبر اکرم (صلى الله علیه وآله) به تحقّق پیوست و این شجره ملعونه سرانجام بر جاى پیغمبر اکرم (صلى الله علیه وآله) یکى بعد از دیگرى تکیه زدند و فتنه و بلاى عظیمى به وجود آوردند و آزمون مهمى براى مسلمانان شدند.

3. رویاى صادقانه دیگر رویاى ابراهیم خلیل (ع) در مورد فرمان ذبح فرزندش اسماعیل (ع)

رویاى صادقانه دیگر رویاى ابراهیم خلیل (علیه السلام) در مورد فرمان ذبح فرزندش اسماعیل (علیه السلام) است.

او که در یک میدان آزمایش بزرگ به منظور رسیدن به مقام والاى امامت و رهبرى خلق گام نهاده بود و مامور ذبح فرزند بسیار عزیزش اسماعیل شد؛ و عجب این که این ماموریت بزرگ و عجیب در عالم خواب به او داده شد، خوابى که همچون وحى براى او واقعیّت داشت و مسئولیت آفرین بود.

چنان که قرآن در سوره صافات مى گوید: «فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْىَ قَالَ یَا بُنَىَّ اِنِّى اَرَى فِى الْمَنَامِ اَنِّى اَذْبَحُکَ فَانظُرْ مَاذَا تَرَى قَالَ یَا اَبَتِ افْعَلْ مَا تُوْمَرُ سَتَجِدُنِى اِنْ شَاءَ اللهُ مِنْ الصَّابِرِینَ»(هنگامى که [ابراهیم] با او [اسماعیل] به مقام سعى رسید گفت فرزندم من در خواب مى بینم که باید تو را ذبح کنم، ببین نظر تو چیست؟ گفتم: پدرم آنچه به تو دستور داده شده اجرا کن بخواست خدا مرا از صابران خواهى یافت).

تعبیر به «ارى»؛ (مى بینم) که فعل مضارع است و دلالت بر استمرار دارد، نشان مى دهد که ابراهیم (علیه السلام) این خواب را مکرر دید. آنچنان که اطمینان کامل پیدا کرد که فرمان خدا است و لذا فرزندش اسماعیل (علیه السلام) به او گفت: اى پدر! آنچه به تو دستور داده شده است اجرا کن، من تسلیم ام و شکیبایى مى کنم.

این ماجرا دلیل روشنى است براى آن ها که مى گویند خواب مى تواند به عنوان نوعى وحى نسبت به انبیاءِ و پیامبران تلقى شود؛ و در اخبار اسلامى نیز آمده است. «انَّ الرُّوْیا الصّادِقَهُ جُزْء مِنْ سَبْعِینَ جُزءً مِنَ النُّبُوَهِ» (رویاى صادقه جزئى از هفتاد جز از نبوّت است).

گرچه بعضى از اصولیون در این دستور تردید کرده اند که چگونه ممکن است حکم الهى قبل از عمل نسخ گردد؟

ولى همان گونه که در جاى خود گفته شده این در غیر مورد احکام امتحانى است که هدف از آن آزمودن شخص یا چیزى است.

تعبیر به «قَدْ صدَّقْتَ الرُّوْیا»؛ (خوابى را که دیده بودى تصدیق کردى و تحقّق بخشیدى)، دلیل بر این است که ابراهیم (علیه السلام) با آماده کردن تمام مقدمات ذبح فرزندش اسماعیل (علیه السلام) و مهیّا شدن براى این ایثار بزرگ و بى نظیر، تمام آنچه را که وظیفه او بود، انجام داد.

4. خواب یوسف (ع) در خانه پدر

خواب یوسف (علیه السلام) در خانه پدر، یکى دیگر از رویاهاى صادقه بود که در آغاز سوره یوسف به آن اشاره شده است: «اِذْ قَالَ یُوسُفُ لاَِبِیهِ یَا اَبَتِ اِنِّى رَاَیْتُ اَحَدَ عَشَرَ کَوْکَباً وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَاَیْتُهُمْ لِی سَاجِدِینَ» (بخاطر بیاور هنگامى را که یوسف به پدرش گفت: پدرم! من در خواب دیدم که یازده ستاره، و خورشید و ماه در برابرم سجده مى کنند).

پدر با شنیدن این خواب حوادث آینده را پیش بینى کرد و به او بشارت داد که خدا مقام والایى به تو مى دهد و نعمتش را بر تو و آل یعقوب تمام خواهد کرد.

بعضى از مفسّران گفته اند: یوسف (علیه السلام) این خواب را در دوازده سالگى دید، و چهل سال بعد تعبیر آن تحقّق یافت!

آن زمان که بر اریکه حکومت مصر تکیه زده بود و یازده برادر به اتفاق پدر و مادر از کنعان نزد او آمدند، و براى او خضوع کردند، یا به شکرانه این نعمت براى خدا سجده نمودند، چنانکه در اواخر همین سوره به آن اشاره شده است:

«وَرَفَعَ اَبَوَیْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَخَرُّوا لَهُ سُجَّداً وَقَالَ یَا اَبَتِ هَذَا تَاْوِیلُ رُوْیَاى مِنْ قَبْلُ قَدْ جَعَلَهَا رَبِّى حَقّاً»(و پدر و مادر خود را بر تخت نشاند؛ و همگى براى او [در پیشگاه خداوند] به سجده افتادند و گفت: پدر! این تعبیر همان خوابى است که پیش از این دیدم؛ پرورگارم آن را تحقق بخشید).

این ماجرا نیز به خوبى حکایت مى کند که ممکن است حوادثى که در چهل سال بعد واقع مى شود در یک رویاى صادقانه در یک قلب پاک و آماده منعکس گردد؛ گرچه عدد 40 سال در متن آیات قرآن نیامده، ولى از قراین آیات به خوبى نمایان است که در میان این دو حادثه فاصله بسیار بوده است.

انواع رویای صادقه از نگاه قرآن

از مجموع این آیات به خوبى استفاده مى شود که قسمتى از رویاها ممکن است منبعى براى درک پاره اى از حقایق گردد؛ و یا به تعبیر دیگر امکان دارد مساله کشف و شهود در رویا تحقّق یابد و نه در بیدارى. فقط این گونه رویاها طبق آیات فوق بر سه گونه است:

  1. بعضى عیناً و بدون هیچ گونه تغییرى در بیدارى رخ مى دهد، مانند رویاى پیامبر (صلى الله علیه وآله) در مورد زیارت خانه خدا که در سوره فتح آمده است.
  2. خواب هایى که به صورت تعبیر تحقّق مى یابد، یعنى حتماً نیازمند به تفسیر است، تفسیرى که جز معبِّر آگاه، از آن با خبر نیست.
  3. رویاهایى که جنبه حکم و فرمان دارد و نوعى از وحى در حالت خواب محسوب مى شود. مانند رویاى ابراهیم (علیه السلام).

ولى مفهوم این سخن آن نیست که هر خوابى مى تواند به عنوان کشف و شهود تلقّى شود؛ بلکه بسیارى از رویاها مصداق همان «اَضُغاثُ اَحْلام»؛ (خواب هاى پریشان) و فاقد تعبیر است. رویاهایى که نتیجه فعالیت نیروى توهّم و یا محرومیّت ها و ناکامى ها و ناراحتى هاست.

بهترین زمان برای رویای صادقه

هرچه تقدس و طهارت بیشتر باشد صید شبانگاهی شفاف‌ تر و به واقع نزدیک‌ تر است؛

امام صادق (ع) فرمودند: «مؤمن آن هنگام که به خواب می‌رود حرکتی از روح به سوی آسمان پرکشیده و متصاعد می‌شود پس هر خواب که روح مؤمن در ملکوت آسمان‌ها در عالم تقدیر و تقدیر امور ببیند راست است».

کلمه مؤمن در روایت مذکور باید مورد توجه قرار بگیرد زیرا مؤمن بودن مرتبه‌ ای فراتر از مسلمان بودن است و در روایات دیگر شرط صادق بودن رؤیا، خوابیدن با طهارت ذکر شده است که خود مؤیدی دیگر است بر این‌ که انسان‌های پاک و با طهارت رهیابی بهتری به عالم بالاتر را دارند. ‎

بنابر آنچه که در روایت آمده است سحر بهترین وقت برای رؤیای صادقه به‌شمار می‌آید بنابر حدیث نقل شده از رسول خدا (ص) «صادق‌ترین رؤیا، رؤیای سحر است» اما اگر دایره رؤیا نسبت به افراد در نظر گرفته شود شاید نام بردن «سحر» ذکر مورد خاص باشد و توجه به زمان بوده زیرا توجه به مکان و افراد هم در رؤیا نقش مهمی ایفا می‌ نماید.



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.0 از 5 (8 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits