هالوکس والگوس یا قوز شست چیست. برجستگی یا کجی شست پا

قوز شست پا (بونیون) چیست؟

قوز یا انحراف شست پا که بروز آن هم می‌تواند زمینه ارثی داشته باشد و هم در اثر پوشیدن کفش نامناسب و پنجه تنگ ایجاد شود، پدیده شایعی است که در خانم‌ها بیشتر دیده می‌شود.

انحراف شست پا موجب می‌شود مفصلی که شست را به کف پا متصل میکند به طرف داخل برجسته شده و یک برآمدگی در سطح داخلی پنجه پا به وجود آید که به آن قوز شست پا یا بونیون Bunion می‌گویند.

این برجستگی در کفش، قرمز و دردناک شده و هر چه بزرگ‌تر شود راه رفتن برای بیمار مشکل‌تر می‌شود. انحراف انگشت شست به طرف انگشت دوم ممکن است آنقدر زیاد شود که انگشت دوم به زیر شست برود. در شکل پیشرفته‌تر این بیماری حتی ممکن است بر اثر فشار شست، انگشت دوم هم منحرف شود و روی انگشت سوم برود.

با شدت انحراف شست، درد شدت می‌گیرد، راه رفتن دشوار شده و موجب لنگ زدن بیمار حین راه رفتن می‌شود. انحراف انگشت شست پا حتی می‌تواند ایجاد ساییدگی مفصل کند.

عارضه قوز شست پا برآمدگی است که در مفصل شست پا اتفاق می‌افتد و علت آن، حرکت استخوان یا بافت این ناحیه از جای اصلی خود و قرار گرفتن در خارج از آناتومی معمولی بدن است.

هالوکس والگوس دفورميته‌ي انگشت شست پا و رايج‌ترين پاتولوژي ارتوپدي است .

در هالوکس والگوس يا Bunion (پينه شست پا) يک کيسه‌ي مايع يا بورس روي زائده‌ي‌ استخواني سر قاعده‌ي اولين انگشت شکل گرفته و دردناک مي‌شود.

درمان اين عارضه در بچه‌ها و افراد نوجوان و جوان با افراد ميانسال و مسن متفاوت است : در افراد جوان حدود ۶۰ درصد تاريخچه‌ي مثبت فاميلي ديده مي‌شود و در اغلب موارد دوطرفه است.

شيوع آن در خانم‌ها ۹ برابر آقايان است اين مشكل براي بسياري از افراد،خصوصا خانم هاي جوان مشکلات رواني - اجتماعي به دنبال دارد.

شلي ليگاماني، پنجه‌يي با تحرک بيش از حد، صافي کف پا، اختلالات ساختاري در سر انگشت شست پا از علل شايع اين بيماري است.

علت برجسته شدن شست پا یا هالوکس والگوس چیست؟

این بیماری ممکن است زمینه خانوادگی داشته باشد. بیمار ممکن است همین مشکل را در پدر یا مادر یا خواهر و برادر خود هم ببیند. پوشیدن کفش نامناسب مثل کفش هایی با پنجه تنگ و باریک و کفش های پاشنه بلند از مهم ترین علل ایجاد کننده این بیماری است. متاسفانه 90 درصد زنان کفش هایی میپوشند که برایشان تنگ است.

در پروسه طولانی مدت مراقبت از انحراف شست پا حفظ دامنه حرکتی مفصل بسیار ضروری است. با حفظ دامنه حرکتی مفصل درد شست پا کاهش یافته و یا از آنها پیشگیری می شود.

کفش تنگ همچنین میتواند مشکلات عدیده دیگری مثل انگشت چکشی، میخچه یا هالوکس ریجیدوس را هم ایجاد کند. انحراف شست موجب میشود مفصل متاتارسوفالاتژیال Metatarsophalangeal یعنی مفصلی که شست را به کف پا متصل میکند به طرف داخل برجسته شده و یک برآمدگی در سطح داخلی پنجه پا بوجود آید. به این برجستگی بونیون Bunion میگویند.

پیشگیری از غوز شست پا

• کفشی را انتخاب کنید که به شکل پای شما باشد و گمان نکنید که کفش تنگ به مرور جا باز می‌کند.
• هنگام عصر برای خریدن کفش بروید چون در این موقع از روز پا در حداکثر اندازه خود است.
• اگر پای چپ و راست شما هم اختلاف اندازه دارد، کفش را به اندازه پای بزرگ‌تر بخرید.
• وقتی کفش را تست می‌کنید دقت داشته باشید که در جلوی بلندترین انگشت پا یک سانتی متر فضای خالی داشته وجود داشته باشد.

درمان غوزه ی شست پا

توصیه های فیزیوتراپیست را مد نظر قرار دهید.

از ارتز ( مانند بالشتک ها) برای برداشتن فشار از روی نقاط دردناک بونیون استفاده کنید. از کفش های عریض و فضادار استفاده کنید. تناسب کفش بسیار مهم است.ضمنا از پوشیدن کفش های پاشنه بلند و تنگ خودداری کنید زیرا که درد کف پا و انگشت شست را افزایش می دهد. از ورزش های خاص استفاده کنید تا قابلیت حرکت مفصل را حفظ کنید.

می توانید از اسپلینت (ارتز) شبانه برای بهبودو تسکین علایم بونیون استفاده کنید.اغلب هدف از بکار بردن این ارتز ها حفظ انگشتان در راستای صحیح است.

گاهی توصیه می شود از بالشتک یا فوم بین انگشت شست و انگشت دوم استفاده کنید. در صورتی که انگشت بزرگ خیلی قوی و بزرگ باشد نباید از این بالشتک ها و فوم ها استفاده کرد چون فشار بیشتری به انگشتان کوچک وارد کرده و باعث اختلالاتی بین انگشتان می شود.

پد گذاری (استفاده از بالشتک) بین دو انگشت باعث صاف شدن راستای انگشت بزرگ نمی شود. در هر صورت گاهی اوقات پدگذاری برای کاهش علائم دردناک داخل مفصلی مورد نیاز است.

درمان هالوکس والگوس با ورزش

• انگشت بزرگ را با یک دست گرفته و کششی را در همه جهات در مفصل ایجاد کنید. این وضعیت را با حداکثر دامنه حرکتی به مدت ١۰ تا ١۵ ثانیه حفظ کنید. این عمل را چندین بار در همه مسیر ها تکرار کنید.
• کشش یا تراکشن (Traction) به افرادی که اختلالات ستون فقرات دارند می تواند کمک کند، علاوه بر این کشش یا تراکشن در حفظ قابلیت حرکت مفصل موثر است. با یک دست انگشت شست پای خود را بگیرید و با دست دیگر پای خود را بگیرید و سپس از دو طرف بکشید. این وضعیت را ١۰ تا ١۵ ثانیه حفظ کنید. چندین بار این کار را تکرار کنید.
• بانداژ الاستیک را به دور هر دو انگشت شست پای خود بپیچید . طوری پای خود را بر روی زمین قرار دهید تا انگشت بزرگ بطور مستقیم و راست قرار بگیرد. این وضعیت را برای چندین دقیقه حفظ کنید. چندین بار این کار را تکرار کنید.
• ورزش ها به هیچ عنوان راستای انگشتان را اصلاح نمی کنند (چون در طی سالهایی که بونیون در حال رشد بوده، راستای صحیح استخوان منحرف شده است) اما این ورزش ها برای حفظ انعطاف پذیری و قابلیت حرکت مفصل بسیار موثر هستند.

آیا جراحی انحراف شست پا به شما کمک میکند؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

قاعده کلی، شروع درمان با روش های غیر جراحی است. اگر این روش ها موثر واقع نشدند عمل جراحی میتواند به شما کمک کند. 90-85 درصد کسانی که برای درمان انحراف شست جراحی شده اند از نتیجه درمان راضی هستند. در حالات زیر معمولاً شما نیاز به عمل جراحی دارید.

درد شدید در پنجه پا که مانع از انجام فعالیت های روزمره زندگی میشود. درد یکه نمیگذارد شما خوب راه بروید و کفش بپوشید ( البته منظور کفش های راحت است).

• تورم و التهاب مفصل شست پا که با استراحت و دارو خوب نمیشود.
• در مواقعی که شست پا کاملاً به طرف دیگر انگشتان پا منحرف شده است.
• خشکی و محدودیت حرکت در شست پا
• وقتی درد با داروی مسکن و پوشیدن کفش مناسب بهبود نمیابد.
• گاهی انحراف شست پا در سنین نوجوانی در حدود سنی 15-10 سال بخصوص دختران بوجود میاید. در این سنین اصلاً توصیه به عمل جراحی نمیشود چون احتمال عود زیاد است.

ویدئو مربوط به درمان غوز شست پا

گرداوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی