آیا می توانیم به شوخی دروغ بگوییم؟

حکم دروغ گفتن برای شوخی و خنداندن دیگران

دروغ در اسلام یکی از گناهان کبیره و کلید بسیاری از دیگر گناهان می‌باشد و به شدت از آن نهی شده و نجات را در صدق و هلاکت را در دروغ دانسته است. در کلام روز امروز چند سوال از پیشوایان دینی خود درباره این گناه بسیار بزرگ که امام علی(ع) در مذمت آن می‌فرمایند:"هیچ بدی بدتر از دروغ نیست" پرسیده‌ایم و پاسخ آن را در ذیل ذکر می‌کنیم.

پیامبر خدا(ص) درباره این‌که آیا به شوخی دروغ گفتن اشکال دارد؟ می‌فرمایند:" دروغ، چه جدّی و چه شوخی آن، درست نیست. همچنین درست نیست که مرد به فرزند خود وعده‏‌ای بدهد و به آن عمل نکند. همانا راستگویی، به نیکی رهنمون می‏‌شود و نیکی به بهشت هدایت می‏‌کند.

همچنین آن حضرت در پاسخ به این پرسش که آیا دروغ گفتن برای خنداندن دیگران اشکال دارد؟ فرمودند:" وای بر کسی که برای خنداندن مردم دروغ بگوید، وای بر او، وای بر او.

امام سجّاد(ع) نیز درباره این‌که چرا باید دروغ کوچک و به شوخی را هم ترک کرد؟ فرمودند:" از دروغ کوچک و بزرگش، جدّی و شوخیش بپرهیزید؛ زیرا انسان هر گاه در چیز کوچک دروغ بگوید، به گفتن دروغ بزرگ نیز جرأت پیدا می‏‌کند.

حضرت علی(ع) می‌فرمایند:

لَا یَجِدُ عَبْدٌ طَعْمَ‏ الْإِیمَانِ‏ حَتَّى یَتْرُکَ الْکَذِبَ هَزْلَهُ وَ جِدَّهُ

بنده طعم ایمان را نمی چشد، مگر این که دروغ را چه شوخی و چه جدی ترک کند.

در فرهنگ اسلامی شوخی و مزاح کردن تا آنجا مباح و جایز است که در آن:

به دیگران ناسزاگویى نباشد.
جز سخن حق در آن نگوید.(سخنان، دروغ، رکیک و زننده و آزار دهنده به زبان نیارد)
اعتدال را در آن رعایت کند، افراط و زیاده روى یا تداوم در شوخى نداشته باشد.
از شوخی‌هاى خارج از نزاکت بپرهیزد.

حتماً بخوانید:

حکم شرعی دروغ گفتن چیست ؟

دروغ ادعای باطلی است که گوینده، عمداً آن را به عنوان حقیقت بیان می‌کند. دروغ‌گویی معمولاً به منظور کلاه‌برداری یا فریب یا جلوگیری از وضعیتی که برای…

امام زین العابدین (ع‌) به فرزندش فرمود:

اتَّقُوا الْکَذِبَ الصَّغِیرَ مِنْهُ وَ الْکَبِیرَ فِی کُلِّ جِدٍّ وَ هَزْلٍ فَإِنَّ الرَّجُلَ إِذَا کَذَبَ فِی الصَّغِیرِ اجْتَرَى عَلَى الْکَبِیر

از کوچک وبزرگ و جدی و شوخی دروغ بپرهیز، دروغ گفتن در چیز کوچک و به شوخی، کم کم انسان را بر دروغ بزرگ و جدی جرأت می دهد».

امام خمینی (ره) در چهل حدیث می‌فرماید: از اموری که انسان باید ملتفت آن باشد، این است که دروغ به عنوان شوخی و مزاح هم در اخبار از آن تکذیب [و نهی] شده است و تشدید در امر [به ترک] آن گردیده و علما فتوای به حرمت آن نیز می دهند.