دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
احادیث درباره عجله و درنگ از دیدگاه ائمه اسلام
2
زمان مطالعه: 5 دقیقه
عجله و شتاب زدگى به عنوان یک رفتار زشت و ناپسند است که در اعمال انسان به صورت هاى گوناگون آشکار مى شود، به این معنى است که انسان، پیش از فراهم شدن مقدمات انجام کار، اقدام به انجام آن کند، کارى که نتیجه آن چیزى جز شکست یا انجام ناقص نخواهد بود.

عجله، ضد تأنّی است و در کتاب مفردات، معنای آن را، طلب شی، پیش از وقت مناسب آن دانسته است. عجله، غالباً با حماقت همراه است و معمولاً اعمالی که از روی عجله انجام می گیرد، بدون فکر و تأمّل است.
در روایات اسلامی بحث های فراوانی درباره نکوهش «عجله» و ستایش «تانی» وخویشتن داری دیده می شود که نکات زیادی در آنها نهفته است.
از این رو، قرآن کریم سخن کسانی را که دنیای فراهم و عاجل را بر آخرت ترجیح دادند، چنین نقل می کند :

«لَوْ کُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا کُنَّا فِی أَصْحَابِ السَّعِیرِ.» (سوره ملک، آیه 10)

اگر ما، گوش فرا می دادیم یا می اندیشیدیم، از اهل دوزخ نبودیم.

عجله،‌ صفتی ناپسند و نکوهیده است و آثار سوئی به دنبال دارد. عجله، نامی است که هم بر این صفت، و هم بر آثار و پیامدهای آن،‌ اطلاق می شود. همچنین عجله به معنایی جز آنچه مورد نظر ماست، نیز به کار می رود و آن معنی، تقدّم و پیش گرفتن، برگرفته از عاجل در مقابل آجل است، که مذموم و ناپسند نیست و آیات ذیل ناظر بر آن است :

«وَ لا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُقْضى‏ إِلَیْکَ وَحْیُه» (سوره طه، آیه 114)
… پیش از آنکه وحی خدا تمام شود، در [تلاوت و تعلیم] قرآن، شتاب مکن.

«لَوْ یُؤاخِذُهُمْ بِما کَسَبُوا لَعَجَّلَ لَهُمُ الْعَذاب» (سوره کهف، آیه 58)
… اگر خدا آنان را به سبب آنچه کرده‌اند، مأخذه کند،‌ همانا در عذابشان شتاب کند.

عجله و شتاب کاری در احادیث

«أَتى‏ أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوه» (سوره نحل، آیه 1)
امر خدا (قیامت) آمدنی است، پس تقاضای تعجیل آن را مکنید …

«فَإِنَّ لِلَّذینَ ظَلَمُوا ذَنُوباً مِثْلَ ذَنُوبِ أَصْحابِهِمْ فَلا یَسْتَعْجِلُون» (سوره ذاریات، آیه 59)
پس به یقین، کسانی که ستم کردند، گناهانی مثل گناهان پیروانشان دارند، پس طلب تعجیل نکنند.

احادیث درباره عجله و شتاب

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
إنَّما أهلَکَ النّاسَ العَجَلَةُ، و لَو أنَّ النّاسَ تَثَبَّتوا لَم یَهلِکْ أحَدٌ
مردم را، در حقیقت، شتابزدگى به هلاکت افکنده است. اگر مردم آرام و از شتاب کارى به دور بودند هیچ کس هلاک نمى شد.

رسول خدا (ص) مى فرمایند:
«اَلاَناةُ مِنَ اللّهِ وَ العَجَلَةُ مِنَ الشَّیْطانِ»؛
(تأنّى و خویشتن دارى از سوى خداست و عجله و شتاب از شیطان است).

امام على علیه السلام :
التُّؤَدَةُ مَمدوحَةٌ فی کُلِّ شَیءٍ إلاّ فی فُرَصِ الخَیرِ.
درنگ در هر چیزى پسندیده است، مگر در فرصت هایى که براى انجام کار خوب دست مى دهد.

امیرمؤمنان حضرت علی (ع) فرمودند :
«العجل یوجب العثار.»
عجله موجب بدبختی و هلاکت است.

امیرمؤمنان على (علیه السلام) مى فرمایند:
«العَجَلَةُ مَذمُومَةٌ فی کُلِّ اَمْر اِلاّ فی مَا یَدفَعُ الشَّرَّ»
عجله در هر کارى نکوهیده است، مگر در مقام دفع شرّ.

عجله و شتاب در روایات اسلامی

امیرالمومنین علی (ع) فرمودند :
«اِیّاکَ وَ العَجَلَ فَأِنّه مَقرُونٌ بِالعِثار؛»
از شتاب کردن در کارها دورى کن، زیرا عجله و شتابکارى با لغزش همراه است.

امام على (ع) فرمودند :
مَعَ العَجَلِ یَکثُرُ الزَّلَلُ.
با شتابزدگى، لغزش ها زیاد مى شود.

امام علی (ع) فرمودند :
«الزّلل مع العجل»
عجله با لغزش همراه است.

امام باقر (ع) فرمودند :
«انّما أهلک النّاس العجله، و لو انّ الناس تثبّتوا لم یهلک احد.»
همان شتابزدگی، مردم را به هلاکت افکنده است و اگر مردم شتاب نمی کردند، هیچ کس هلاک نمی شد.

امام صادق علیه السلام فرمودند :
مَـعَ التَّثَبُّتِ تَکـونُ السَّلامَةُ، و مَعَ العَجَلَةِ تَکونُ النَّدامَةُ
با آرامش و درنگ، سلامت [از خطا و لغزش] همراه است و با شتابزدگى، پشیمانى.



این مطلب چقدر مفید بود ؟
3.0 از 5 (2 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits