مشکلات ارکیده و راه کارهای درمان آن
گاهی بیمارشدن گیاه آپارتمانی آنقدر شما را ناراحت میکند که گویی یکی از اعضای خانوادهتان بیمار شده است. بیماری گل ارکیده هم باوجود زیبایی و عطر شگفتانگیزی که دارد، احتمالا شما را غمگین میکند و مستاصل، اما قسمت امیدوار کننده ماجرا این است که اگر بیماری های گل ارکیده را زود بفهمید، راهحلی برای درمانشان وجود دارد.
اگر دوست دارید بدانید مهمترین مشکلات گل ارکیده چه هستند و چگونه میتوان آنها را درمان کرد، در ادامه این قسمت همراه ما باشید.
مشکلات و بیماری های رایج گل ارکیده
مشکلات و بیماری های گل ارکیده زمانی سروکلهشان پیدا میشود که شرایط نگهداری گیاه براساس نیازهایش نباشد. در این قسمت متوجه میشوید که مهمترین و رایجترین انواع مشکلات ارکیده و راهحلهای موثر برای درمان آنها چه هستند. گل ارکیده بیمار به رسیدگی ویژه نیاز دارد.گل ارکیده بیمار به سادگی با چند نکته، درمان میشود.
۱- زرد شدن برگ ارکیده از افراط در نوردهی و آبیاری خبر میدهد
علت زرد شدن برگ گل ارکیده را باید در چندین عامل محیطی جست و جو کنید اما اول از هر چیزی به دو عامل نور زیاد و آبیاری بیش از حد شک کنید چون در اغلب موارد زردشدن برگ ارکیده بهدلیل این دو عامل اتفاق میافتد.
برای اینکه مطمئن شوید که نور و آبیاری طبق نیاز گیاهتان فراهم میشود یا خیر؛ چک کنید که نور حتما با فیلتر در پنجره شرقی یا غربی به گیاه بتابد و در مورد آبیاری ارکیده هنگامیکه ۲ تا ۳ سانتیمتر از خاک خشک است، گیاه را آبیاری کنید. غیر از دو عامل نور و آبیاری، خشکی محیط، کوددهی زیاد و تغییر ناگهانی دما میتوانند برگهای ارکیده را زرد کنند.
گاهی پوسیدگی ریشه در ارکیده ابتدا با زردشدن برگ خودش را نشان میدهد که در چنین شرایطی راهحلهایی مثل استفاده از قارچکش، تعویض گلدان و انجام آبیاری در حدنیاز گیاه به کنترل پوسیدگی کمک میکند. زرد شدن برگ ارکیده از مشکلات آبیاری است. زرد شدن برگ های ارکیده از مشکلاتی است که با آبیاری درست برطرف خواهد شد.
۲- سیاه شدن برگ ارکیده؛ عارضهای ناراحتکننده اما قابل درمان
هنگامیکه برگهای زیبا و سبز ارکیده به رنگ سیاه درمیآیند، احتمالا این تغییر رنگ شما را میترساند اما اگر بهموقع به این عارضه رسیدگی کنید، دیگر نیازی نیست نگران باشید. سیاهشدن برگ ارکیده به دلایل زیر اتفاق میافتد:
آفتابسوختگی
برای جلوگیری از آفتابسوختگی برگهای ارکیده، گیاه را در برابر نوری قرار دهید که با فیلتری مثل پرده بتابد. پنجرههای جنوبی و شرقی مکان مناسبی برای نگهداری ارکیده هستند تا از تابش نور شدید درامان بماند. نور بیش از حد موجب لکه های سیاه ارکیده است. نور بیش از حد، یکی از عوامل سیاه شدن برگ ارکیده است.
گیاه تیلاندزیا : گیاهی که بدون خاک هم رشد میکند!
استفاده از مواد شیمیایی براقکننده
اگر برای براقشدن برگهای ارکیده از مواد شیمیایی استفاده میکنید و برگهایتان سیاه شدهاند، سریعا استفاده از این مواد را متوقف کنید.
هوای سرد
اگر هوای محیط نگهداری ارکیده سرد باشد، اعتراضش به دمای هوا را بهصورت سیاهشدن برگها نشان میدهد که برای رفع این حالت باید ارکیده را به محیط گرمتری منتقل کنید.
کوددهی بیش از حد
کوددهی ارکیده فقط باید در طول فصل رویشی انجام شود و اگر در زمانهایی مثل گلدهی گیاه انجام شود، منجر به علائمی مثل سیاهشدن برگها میشود.
بیماری گل ارکیده، تیری است که در قلب هر عاشق گیاهی فرو میرود. برای بیرون کشیدن این تیر از قلب خود باید علت آن بیماری و روش درمان آن را به خوبی یاد بگیریم و مانند گوهری گرانبها، برای برگرداندن سلامتی گل ارکیده از آن مراقبت کنیم.
آبیاری با آب دارای رسوبات معدنی
گاهی آبی که دارای مواد سخت و رسوبات معدنی است، رنگ سبز برگهای ارکیده شما را سیاه میکند. بهترین آب برای آنکه سلامت برگهایتان حفظ شود، آب جوشیده یا باران است.
بیماریهای قارچی و باکتریایی
اگر علت سیاهشدن برگهای ارکیده را با توجه به موارد قبلی گفتهشده بررسی کردید و مربوط به هیچکدام نبودند، گیاهتان را به یک گیاهپزشک نشان دهید تا از نظر داشتن بیماریهای قارچی و باکتریایی آن را بررسی کند. بسیاری از آفات ارکیده را از پا درمیآورند. بسیاری از آسیبات محیطی، گل ارکیده را به سیاه و خشک شدن میرسانند.
۳- آبیاری و رطوبت کم؛ مقصرهای اصلی برای قهوه ای شدن برگ ها در ارکیده
برای پیدا کردن دلیل قهوه ای شدن برگهای ارکیده اول سراغ بررسی میزان آبیاری و رطوبت گیاه بروید. اگر بین زمانهای آبیاری ارکیده فاصله طولانی بیفتد و محیط نگهداری آن هوای خشکی داشته باشد، برگهایش قهوهای میشوند. نشانهای که شما را مطمئن میکند که قهوه ای شدن برگ ها در اثر کمآبی است، قهوهای شدن کل برگ است نه کناره و نوکهای برگ.
در این حالت برای جلوگیری از قهوه ای شدن برگ ارکیده آن را در زمانهایی آبیاری کنید که ۲ تا سانتیمتر از سطح خاک خشک شده باشد و مطمئن شوید که آب اضافی از زیر گلدان خارج شود. به علاوه رطوبتی بهاندازه ۴۰ تا ۶۰ درصد در محیط نگهداری ارکیده فراهم کنید.
زیبایی گل ارکیده بسیار مهم است اما همیشه عوامل محیطی در قهوهای شدن برگ ارکیده مقصر نیستند و گاهی باکتریها نقاط قهوهای ریزی را روی برگهای ارکیده بهصورت پراکنده ایجاد میکنند. درصورتیکه ارکیده شما به باکتری آلوده شده باشد، شاخه و برگهای آلوده را باید با تیغ استریل جدا کنید و ارکیده را به مکانی ببرید که از تهویه هوای مطبوعی برخوردار باشد.
درصورت آلودگی زیاد طبق نظر کارشناس گلوگیاه از یک قارچکش استفاده کنید. تابش شدید آفتاب و کمبود کود از جمله دلایل دیگری هستند که برگهای ارکیده را قهوهای میکنند. آبیاری و رطوبت نامتعادل موجب مشکلات ارکیده است. ناسالمی و عدم زیبایی ارکیده میتواند به دلیل آبیاری بسیار کم یا زیاد باشد.
۴- علت شل شدن برگ ارکیده در آبیاری و بیماری نهفته است
گیاه ارکیده در حالت طبیعی باید برگهای محکمی داشته باشد و چنانچه برگهایش شل و افتاده شوند باید دو مورد یکی میزان آبیاری و دیگری پوسیدگی ریشه را بررسی کنید. برای اینکه مطمئن شوید علت شل شدن برگ ارکیده به آبیاریاش مرتبط است یا خیر؛ ابتدا گیاه ارکیده را کامل آبیاری کنید و بگذارید چند وز بگذرد اگر برگهایش بهحالت طبیعی برگشتند یعنی گیاه تشنه بوده است و اگر همچنان حالت شل داشتند باید پوسیدگی ریشه آن را چک کنید.
برای بررسی پوسیدگی ریشه، گیاه را از گلدان خارج کنید و بادقت ریشههایش را از نظر شلشدگی، پوسیدگی و تیرهرنگی نگاه کنید. اگر چنین علائمی را روی ریشه مشاهده کردید یعنی ارکیده پوسیدگی ریشه دارد و باید خاک و گلدانش عوض شود. افتادگی برگ ارکیده نشان از بیماری است. افتادگی برگ ارکیده میگوید که یا آبیاری نامناسب است و یا بیماری بسیار!
۵- ترک خوردن برگ ارکیده؛ اتفاقی ناخوشایند برای برگها
ترک خوردن برگ ارکیده به دلایل زیر اتفاق میافتد:
آبیاری نامنظم
منظور از آبیاری نامنظم این است که در یک دوره زمانی به گیاه آب فراوان دهید و در زمانی دیگر گیاه را از آب محروم میکنید. آبیاری نامنظم اینگونه باعث ترکخوردگی برگ میشود که در زمان بیآبی گیاه پژمرده میشود و هنگام آبیاری برگ به حالت طبیعی برمیگردد.
این تغییر حالت باعث شکافتن و ترکخوردگی برگها میشود. برای جلوگیری از ترکخوردگی برگ ارکیده در اثر آبیاری فقط باید زمان آبیاری را طبق نیاز گیاه پیش ببرید نه حوصله خودتان.
کمبود رطوبت
رطوبت ناکافی هم میتواند دلیلی برای ترکخوردگی برگ ارکیده باشد. اگر محیط نگهداری ارکیده شما خشک است، با استفاده از روشهایی مثل دستگاه بخور سرد، اسپری آب روی برگ و ساخت جزیره کمبود رطوبت گیاه را جبران کنید.
تابش شدید نور خورشید
ارکیده نور زیاد را دوست دارد اما در حالتی که غیرمستقیم باشد. اگر نور شدید و مستقیمی به گیاهتان میتابد سریعا جای آن را عوض کنید تا برگهایش به ترکخوردگی دچار نشوند.
ضربه فیزیکی
اگر عوامل محیطی علت ترک خوردن برگ ارکیده نباشند، آسیبهای فیزیکی و رفتارهایی مثل افتادن گلدان از جایی، ضربه حیوانات خانگی یا کودکان به گیاه ارکیده هم باعث ترکخوردن برگهای ارکیده میشوند. ضربه فیزیکی توانایی این را دارد که گل ارکیده را دچار بیماری ها کند.
۶- پوسیدگی ریشه ارکیده؛ بیماری که گیاه را تا پای مرگ میبرد
یکی از رایجترین بیماریهایی که ارکیده به آن مبتلا میشود، پوسیدگی ریشه است. برای اینکه از وجود پوسیدگی ریشه در ارکیده مطمئن شوید، گیاه را از گلدان خارج کنید و ریشههایش را لمس و نگاه کنید. درصورتیکه خراب شدن ریشه گل ارکیده را بهصورت نرم و سیاهشدگی میبینید به این معناست که شدت پوسیدگی ریشه در ارکیده شما آنقدر بالاست که متاسفانه برای نجات و ادامه حیات گیاه نمیتوان کاری کرد.
اما اگر ریشهها در قسمتهای بیرونی خود پوسیده شدهاند میتوان برای نجات گیاه کاری کرد و امید داشت. برای درمان پوسیدگی ریشه ارکیده گیاه را بهآهستگی از خاک و گلدانش جدا کنید. با ابزار ضدعفونیشده ریشه های پوسیده ارکیده را برش دهید تا قسمتهای بیمار روی گیاه باقی نماند. ریشههای باقیمانده را به قارچکش (طبق نظر کارشناس) آغشته کنید و بگذارید خشک شوند.
بعد از آنکه گیاه کاملا خشک شد، آن را درون گلدانی با زهکشی مناسب و خاک مخلوط گلدان با پوست درخت قرار دهید. پوسیدگی ریشه ارکیده نشان از مرگ او است.
۷- علت پژمرده شدن ارکیده و عوامل نامساعد محیطی
در پاسخ به این سوال که چرا گل ارکیده پژمرده می شود، باید چند عامل محیطی را بررسی کنید. اول اینکه میزان آبیاری را کنترل کنید که کم یا زیاد نباشد چون هر دو حالت باعث پژمردگی ارکیده میشود. اگر بعد از بازدید از ریشههای گیاه حالت خشکی را مشاهده کردید، یعنی میزان آبیاری کم است و اگر ریشهها حالت پوسیده داشتند یعنی نهتنها آبیاری زیاد است بلکه هرچه زودتر باید برای رفع این بیماری اقدام کنید.
کاهش رطوبت و تغییرات ناگهانی دما هم در پژمردگی ارکیده موثر هستند که برای جلوگیری از این حالتها باید رطوبتی به اندازه ۴۰ تا ۶۰ درصد فراهم کنید و دمای محیط ۱۶ تا ۲۴ درجه سانتیگراد باشد. گل ارکیده پژمرده به دلیل شرایط نامساعد است. شرایط محیطی نامناسب، موجب پلاسیدگی ارکیده میشود.
۸- لکهبرگی؛ بیماری قارچی گل ارکیده با نشانه لکههایی دایرهای
علاوه بر پوسیدگی ریشه که یک بیماری قارچی در ارکیده است، بیماری لکهبرگی هم از بیماریهای شایع قارچی در این گیاه بهحساب میآید. علائم این بیماری را بهصورت لکههای دایرهای کوچک صورتی، خاکستری و خرماییرنگ روی گلها مشاهده میکنید که در صورت آلودگی شدید، گلها از بین میروند. برای کنترل بیماری قارچی لکهبرگی پیشنهاد میکنیم، قسمتهای آلوده گیاه را جدا کرده و با مشورت کارشناس از سم مانکوزب استفاده کنید.
معرفی مهمترین انواع آفات گل ارکیده
گاهی دلیل خسارت گل ارکیده نه قارچ است و نه عوامل محیطی و آفات، ارکیده را آلوده و بیمار میکنند. در این قسمت درباره مهمترین آفات ارکیده صحبت کردهایم:
۱- شته ها؛ حشراتی که جان ارکیده را میگیرند
به ظاهر نرم، کوچک و شیریرنگ شتهها که نگاه میکنید، شاید هیچوقت به ذهنتان خطور نکند که این حشره کوچک میتواند ارکیده را بیمار کند اما در واقعیت چنین اتفاقی میافتد. شتهها معمولا در سطح زیرین برگ پنهان میشوند و با تغذیه از شیره گیاهی، ارکیده را ضعیف و بیجان میکنند.
آلودگی ارکیده به شتهها را با علائمی مثل زرد و قهوهای شدن برگها، توقف در رشد و ضعیفشدن گیاه میبینید. استفاده از صابونهای حشرهکش، روغنهای باغبانی و شستوشوی برگها با آب در کنترل شته ارکیده موثر هستند. شته ها به سادگی سلامت گل ارکیده را به خطر میاندازند.
۲- تریپس از آفت های ارکیده با اندازهای کوچک اما آثار خسارت بزرگ
یکی از آفات گیاه ارکیده که بهسختی کنترل میشوند، تریپسها هستند چون اندازه کوچکشان مانع از این میشود که بتوان آنها را بهراحتی شناسایی کرد. تریپسها حشرات مکندهای هستند که آثار خسارتشان روی گلها، برگها و جوانهها مشهود است؛ بدین صورت که جوانههای آلوده باز نمیشوند، گلها تغییر شکل میدهند و برگها حالتی حفرهدار به خود میگیرند.
متخصصان گیاهپزشکی استفاده از آفتکش مالاتیون را برای کنترل و کاهش تریپس موثر میدانند و توصیه میکنند که ارکیده آلوده به تریپس را از سایر گیاهان جدا کنید تا آلودگی به گیاهان دیگر منتقل شود. تریپس گل ارکیده بسیار آسیب زا است.
۳- کنه های عنکبوتی؛ آفتی که با تنیدن تار خسارت میزند
کنه های عنکبوتی بهسختی با چشم غیرمسلح دیده میشوند اما آثار خسارتشان بهراحتی روی برگهای گیاه ارکیده قابل مشاهده است. کنههای تار عنکبوتی از سطح رویی برگ تغذیه میکنند و در قسمتهای زیرین تارهایی شبیه به تار عنکبوت را تولید میکنند.
بعضی از منابع علمی میگویند گونههایی از ارکیده که دارای برگ نازک هستند، بیشتر مستعد آلودهشدن به کنه های عنکبوتی هستند اما این جمله به این معنا نیست که اگر ارکیدهای با برگ ضخیم دارید دیگر به این کنهها آلوده نمیشود.
برگهایی که به کنه تارعنکبوتی آلوده میشوند، به رنگ نقرهای درمیآیند یا لکههای قهوهای و زرد روی آنها ظاهر میشود. اگر محیط نگهداری ارکیده خشک یا کمنور باشد، احتمال حمله کنه های عنکبوتی بیشتر میشود. برای مبارزه با کنه تارعنکبوتی پیشنهاد میکنیم روشهایی مثل اسپری آب و الکل و استفاده از روغنهای باغبانی را امتحان کنید.
۴- حشرات سفید
مگسهایی که بهعنوان آفت ارکیده شناخته میشوند، حشرات سفید رنگی هستند که با یک نگاه کلی شبیه به پروانه بهنظر میآیند. این مگسها به جوانهها و گلهای در حال رشد حمله میکنند و مصرف سم مالاتیون در کنترل جمعیت این حشرات موثر است. حشرات سفید از آفات گل ارکیده هستند.
۵- آفات جویدنی؛ آفاتی درکمین ارکیدهها در محیط باز
اگر ارکیده شما در فضای باز نگهداری میشود، احتمال آنکه آفات جویدنی به گیاهتان حمله کند زیاد است. ملخها و نرمتنان از جمله آفات جویدنی ارکیده هستند. ملخها با جویدن گل و ریشه و نرمتنان از طریق حرکت و سوراخ کردن برگ و ریشه به ارکیدهها خسارت وارد میکنند.
برای کنترل آفات جویدنی بهتر است از سموم شیمیایی استفاده نکنید چون آسیب سموم به گیاه از شدت خسارت این آفات بیشتر خواهد بود. برای مبارزه با نرمتنان استفاده از خاکستر و آب توصیه میشود و کنترل ملخها را میتوان با مخلوط اسیدبوریک، شکر و آرد انجام داد.
۶- زخم های پنبه ای شکل روی برگ؛ مهمترین نشانه خسارت شپشک آردآلود
شپشک آردآلود را که روی ارکیده ببینید، با ظاهر آردآلود و بامزهاش شما را دچار تردید میکند که آیا واقعا آفت خطرناکی است یا خیر. دانش و تجربه ما به شما میگوید که فریب ظاهر دوستداشتنی این آفت را نخورید و سریعا برای کنترل آن اقدام کنید. اثر خسارت شپشک آردآلود بهصورت زخم های پنبه ای شکل روی برگ است و برگهای این گیاه را زرد و دچار ریزش میکند.
این آفت ممکن است به هر قسمتی از گیاه ارکیده حمله کند و تنها جایی که از حملهاش درامان میماند، محل اتصال برگ و ساقه است. اگر شپشکهای آردآلود که به گیاهتان حمله کردهاند، محدود هستند، اسپری الکل در دورکردن آنها از ارکیده موثر واقع میشود اما اگر تعداد شپشکها زیاد است، باید از سم مالاتیون استفاده شود.
علت ریزش غنچه های ارکیده چیست؟
معمولا ریزش غنچههای ارکیده به تنشهای محیطی و تغییر ناگهانی مکان گیاه مربوط میشود.
علت خشک شدن ریشه های هوایی ارکیده به چه مواردی ربط دارد؟
خشکشدن ریشههای هوایی ارکیده به مواردی مثل کمبود رطوبت، کمآبی و تغذیه بیش از حد گیاه با کودهای شیمیایی ربط دارد.
علت زرد شدن ساقه ارکیده از چه عواملی نشات میگیرد؟
برای پیداکردن علت زرد شدن ساقه ارکیده مواردی مثل میزان نور، آبیاری و وجود بیماریهای باکتریایی و قارچی را باید چک کنید.
علت گل ندادن ارکیده چیست؟
عدم گلدهی ارکیده ناشی از عوامل محیطی مثل کمبود رطوبت و نور و گرمای هوا است. خنکی هوا، رطوبت کافی و نور زیاد و غیرمستقیم منجر به تحریک ارکیده برای گلزایی میشود.
جهت جلوگیری از خشک شدن گل ارکیده چه کارهایی انجام بدهیم؟
ارکیده خشک معمولا از کمبود رطوبت، کمآبی و تابش نور شدید رنج میبرد. برای آنکه با خشک شدن گیاه ارکیده مواجه نشوید، آن را منظم آبیاری کنید، نور غیرمستقیم به ارکیده بتابانید و رطوبت کافی برای گیاه فراهم کنید.
آیا علت ریختن گلهای ارکیده به عوامل محیطی مربوط است یا خیر؟
کم و زیاد بودن آبیاری و تابش نور میتواند علت ریزش گلهای ارکیده باشد. البته دلیل ریختن گلهای ارکیده همیشه از نقص عوامل محیطی نشات نمیگیرد و گاهی بهدلیل خواب زمستانی اتفاق میافتد.
برای هر یک از آفات و بیماریهای گل ارکیده راه درمانی وجود دارد که بسته به شدت آلودگی گیاه باید از آنها استفاده کرد. اگر از گیاه ارکیده نگهداری میکنید، برای ما بگویید که تجربه شما از بیماری ارکیده چیست؟
دیدگاه ها