دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
آیا می‌توان از آب‌ شور برای آبیاری درخت و کشاورزی استفاده کرد؟
5
زمان مطالعه: 5 دقیقه
تقریباً همه ما شنیده‌ایم که می‌گویند استفاده از آب شور در کشاورزی مناسب نیست. اما می‌دانید علت این گفته چیست؟ آیا شوری آب می‌تواند بر محصولات کشاورزی تاثیر منفی داشته باشد؟ با ما در ادامه این مقاله همراه باشید تا به این سوالات پاسخ دهیم.

ویژگی‌های آب شور

نمک به طور طبیعی در خاک و آب‌های سطحی و زیرزمینی وجود دارد. بیشترین و رایج‌ترین نمکی که باعث شور شدن آب می‌شود سدیم کلرید است. مواد دیگری مانند کلسیم، منیزیم، پتاسیم موجود در آب نیز می‌تواند باعث شوری آب و نتیجتاً خاک شود.
این شور بودن آب می‌تواند مضراتی برای گیاهانی که از آن آب تغذیه می‌کنند داشته باشد. علائمی مانند کم رنگ شدن برگ سبز گیاهان و یا پوسته پوسته شدن و سوختن نوک برگ‌ها نشانی بر غلظت بالای نمک موجود در آب می‌باشد. این شوری می‌تواند ضرر زیادی به گیاهان بزند به همین دلیل معایب استفاده از آن را بررسی خواهیم کرد.

معایب استفاده از آب شور در کشاورزی

همانطور که می‌دانید بکارگیری آب شور برای آبیاری گیاهان و محصولات کشاورزی توصیه نمی‌شود. آبیاری با آب شور معایبی دارد که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد.

استفاده از آب شور در کشاورزی

کاهش جذب آب

وجود نمک در آب بر روی پتانسیل اسمزی گیاه اثر می‌گذارد. در نتیجه گیاه جهت جذب آب به انرژی بیشتری نیاز خواهد داشت. در مواقعی که شوری آب تا حد زیادی بالا برود، گیاه قادر به جذب آب نیست و پژمرده خواهد شد. حتی اگر خاک هم از آب اشباع باشد، به علت شوری زیاد جذب آب گیاه کاهش پیدا می‌کند.

عدم جذب مواد مغذی

یکی از معایب اصلی استفاده از آب شور در کشاورزی این است که شوری آب علاوه بر اینکه جذب آب را کاهش می‌دهد، باعث می‌شود که مواد غذایی ضروری نیز به خوبی جذب گیاه یا محصول کشاورزی نشود. این موضوع به نسبت باعث ضعیف‌تر شدن گیاه یا محصول کشاورزی می‌شود و کم کم آن را از بین می‌برد. پس به منظور سلامتی هرچه بیشتر و رشد بهتر گیاه می‌بایست از آب شیرین برای آبیاری استفاده کرد.
وقتی که آب حاوی املاح مضری مانند سدیم کلراید، بور و غیره به میزان بیش از حد طبیعی باشد، علائمی در گیاه ظاهر می‌شود که این موضوع را به ما اخطار دهد. این عوامل شامل کوچک شدن برگ‌ها، سوختگی حاشیه برگ‌ها و در بدشکل شدن میوه و محصولات کشاورزی می‌شود.

مضرات استفاده از آب شور در کشاورزی

تاثیر آب شور در خاک

زمانی که خاک بر اثر ورود آب غیر شیرین، شور شود، سدیم، جایگزین کلسیم و منیزیم می‌شود و این موضوع باعث جذب ذرات رس در خاک می‌گردد. در این صورت تجمع ذرات خاک کاهش یافته و خاک شروع به پراکندگی می‌کند. این موضوع می‌تواند بر رشد و نمو گیاه تاثیر منفی داشته باشد.

نکات مهم در آبیاری با آب شور

گاهی پیش می‌آید که آبی به جز آب شور برای آبیاری وجود نداشته باشد. در این گونه موارد، اگر امکان شیرین کردن آب شور وجود ندارد، روش آبیاری قطره‌ای با تبخیر حداقلی روش نسبتا بهتری برای آبیاری است. با آبیاری قطره‌ای رطوبت اطراف ریشه مداوم حفظ می‌شود و می‌تواند اثرات شوری آب را کم کند. در مقابل سایر روش‌های آبیاری موجود، کارشناسان آبیاری قطره‌ای را برای شرایطی که مجبور به استفاده از آب شور در کشاورزی هستیم را توصیه می‌کنند.

اما باید توجه داشت که تا جایی که امکان دارد از آب شور جهت اسپری کردن بر روی گیاهان خودداری شود. چرا که وجود نمک بر روی برگ و یا محصولات کشاورزی امکان سوختن لبه برگ‌ها و آسیب زدن به گیاه را فراهم می‌کند. بعلاوه دقت کنید که آبیاری با آب شور را در پایین‌ترین دمای شبانه انجام دهید. تا عملیات تبخیر به حداقل برسد. آبیاری در این شرایط باید دقیقاً مناسب با نیاز آبی گیاه انجام شود.

راه های کشت محصول در آب های شور کشاورزی

نحوه آبیاری قطره‌ای با آب شور

همانطور که گفته شد آبیاری قطره‌ای بهترین روش آبیاری در زمانی است که آب و یا خاک شور باشد. این روش آبیاری شامل چندین مرحله می‌شود.

1 – در ابتدا آب توسط قطره چکان‌ها یا دریپرها در دسترس گیاه و منطقه‌ای که ریشه وجود دارد قرار می‌گیرد.

2 – در مرحله بعدی بخشی از این آب جذب گیاه شده و قسمت دیگری از آن به صورت تبخیر شدن از خاک خارج می‌گردد.

3 – این عملیات به صورت مرتب تکرار می‌شود.

4 – با تکرار این عملیات آبیاری، نمک‌های اطراف ریشه شسته و توسط آب خارج می‌شود.

5 – پس از گذشت مدتی نشانه‌هایی از شوری و نمک در کنار مررزهایی که محصول یا گیاهان کاشته شده است، به خوبی مشهود ‌می‌گردد.
به خاطر خروج نمک اضافی از خاک می‌توان گفت این روش آبیاری قطره‌ای به عنوان بهترین روش آبیاری در صورت وجود آب شور شناخته شده است.

استفاده از آب دریا برای کشاورزی

آب دریا نیز به عنوان آب شور محسوب می‌شود. اگر برای آبیاری در امور کشاورزی، به آب شور دریا دسترسی داشته باشید، می‌توانید از دستگاه‌های آب شیرین کن برای تبدیل آب شور دریا به آب شیرین استفاده کنید. این دستگاه‌های آب شیرین کن کشاورزی با انجام یکسری عملیات می‌توانند آب دریافتی را که آب شور است به آب شیرین تبدیل کنند. به این صورت، نه‌تنها امکان استفاده از آب شور در کشاورزی فراهم می‌شود بلکه اثرات منفی آب شور بر روی گیاهان و محصولات کشاورزی نیز کاهش می‌یابد.



این مطلب چقدر مفید بود ؟
3.4 از 5 (5 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits