دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
هما بیشتر به یک شاهین عظیم شباهت دارد تا به یک لاشخور

معرفی پرنده هما و جایگاه آن در ادبیات و فرهنگ فارسی + آلبوم

هما بیشتر به یک شاهین عظیم شباهت دارد تا به یک لاشخور
10
زمان مطالعه: 6 دقیقه
مشخصات ظاهری کرکس استخوان خوار هما ( همای سعادت ، مرغ استخوان خوار) 100 تا 110 سانتی‌متر ؛ طرح مشخص بدن در حال پرواز ، این پرنده را از سایر لاشخورها متمایز می سازد . بیشتر به یک شاهین عظیم شباهت...

مشخصات ظاهری کرکس استخوان خوار

هما ( همای سعادت ، مرغ استخوان خوار) 100 تا 110 سانتی‌متر ؛ طرح مشخص بدن در حال پرواز ، این پرنده را از سایر لاشخورها متمایز می سازد . بیشتر به یک شاهین عظیم شباهت دارد تا به یک لاشخور . بال‌های آن دراز ، کم عرض و زاویه‌دار و دمش بلند ، لوزی شکل و تیره‌رنگ است .

جثهٔ هما بیشتر شبیه به یک شاهین عظیم‌الجثه است تا یک کرکس و تنها کرکسی است که سرش پر دارد. ارتفاع هما ۹۵ تا ۱۲۵ سانتی‌متر، فاصلهٔ بین دو بال آن ۲۷۵ تا ۳۰۸ سانتی‌متر و وزن آن ۴.۵ تا ۷.۵ کیلوگرم است.

سطح پشتی ، بال‌ها و دم آن سیاه مایل به خاکستری و سرش بطور کلی نخودی رنگ است ، اطراف چشم و ناحیه پس منقار آن سیاه رنگ می باشد که به یک دسته موی سیاه ریش مانند در زیر منقار منتهی می شود . سطح شکمی نارنجی ، مایل به زرد ، ناحیه سینه به‌طور واضح نارنجی رنگ است که با بال‌های تیره تضاد خاصی نشان می دهد .

پرنده نابالغ سر و گردنی تیره دارد . هما از لاشخورهای دیگر فعالتر و معمولا تک‌زی است ، گاها آنرا مرغ استخوان خوار نیز می نامند و اینگونه خواندن این پرنده بدین سبب است که استخوان های بزرگ را از ارتفاع زیاد بر روی سنگ ها و صخره ها رها می کند تا خرد شوند و از تکه های استخوان نیز تغذیه می کند ، در واقع استخوان خواری از عادات تغذیه این پرنده زیبا است .

هما یا مرغ استخوان‌خوار نوعی کرکس بزرگ است که در کوه‌های مرتفع آفریقا، جنوب اروپا و آسیا زندگی می‌کند.

هما در تمام طول سال یک جا می‌ماند و هر فصل فقط یک یا دو تخم می‌گذارد.

دسته ( خانواده ) :پرنده ، شاهین سانان
نام فارسی :پرنده هما ، مرغ استخوان خوار ، کرکس هما ، همای سعادت
نام انگلیسی :Lammergeier or Bearded Vulture
نام عربی :_______
نام علمی :Gypaetus barbatus

صدای هما ( همای سعادت ، مرغ استخوان خوار):

این پرنده اغلب ساکت است اما گاهی صدایی غرغر مانند از آن شنیده می شود.

تغذیه کرکس هما

این پرنده مانند دیگر کرکس‌ها عمدتاً لاشه‌خوار است اما عمدهٔ غذای آن را مغز استخوان تشکیل می‌دهد. هما استخوان‌های بزرگ را از ارتفاع زیاد به روی سنگ‌ها پرتاب می‌کند تا به قطعات کوچک‌تر شکسته شود. گاهی هم از لاک‌پشت‌های زنده به همین روش تغذیه می‌کند.

زیستگاه همای سعادت یا مرغ استخوان خوار :

کوهستان‌های مرتفع و دور افتاده ، آشیانه‌اش را در غارهای مشرف به پرتگاه می سازد .

هُما ، پرنده‌ای است بومی ایران و هنوز می توان تعداد قابل توجه ای از آنها را در پناهگاه حیات وحش خبر و روچون در محدوده شهرستان بافت دید .

پرنده هما در فرهنگهای مختلف :

هما در اسطوره‌های ایرانی جایگاه مهمی دارد و معروف است که سایه‌اش بر سر هر کس بیافتد به سعادت و کامرانی خواهد رسید به همین دلیل به مرغ سعادت معروف شده‌است.

هما در ادبیات پارسی و فرهنگ ایرانی :

در افسانه‌های ایران مثل ققنوس در اساطیر مصر و یونان صاحب کرامت است. همادر ادبیات ایران به عنوان نماد سعادت است و برعکس جغد که نماد شوم است البته هما می‌تواندپرنده‌ای افسانه‌ای و اساطیری باشد . در قصه‌ها و مثل‌های ایرانی از هما به عنوان پرنده سعادت یاد شده‌است.

در خرابه‌های تخت جمشید که پایتخت هخامنشیان بوده‌است دو مجسمه سنگی از هما پیدا شده‌است. این نشان می‌دهد که هما در زمان ایران باستان نیز پرنده سعادت بوده‌است.

هما (همای) جایگاه برجسته ای در ادبیات ایران زمین داشته است. در سروده های بسیاری از شاعران از هما به عنوان پرنده خوشبختی و سعادت یاد شده است. در ادبیات فارسی او را نماد فرّ و شکوه دانند و به شگون نیک گیرند. همچنین آمده است "مرغی است که او را مبارک دارند و چون پیدا شود مردم به تفأل در زیر سایه ٔ او روند".

نمونه هایی از یادکرد هما در ادبیات فارسی:
تو فرّ همایی و زیبای گاه تو تاج کیانی و پشت سپاه (فردوسی)
همای سپهری بگسترد پر همی بر سرش داشت سایه ز فر (فردوسی)
تا نبود چون همای فرخ کرکس همچو نباشد به شبه باز خشین پند (فرخی)
کس نیاید به زیر سایه ٔ بوم ور همای از جهان شود معدوم (سعدی)
همای گو مفکن سایه ٔ شرف هرگز بر آن دیار که طوطی کم از زغن باشد (حافظ)
تا همایم خوانده ای در کام دل هرنواله استخوان می آیدم (خاقانی)
فرّ همای ملکی داشتی اوج هوای فلکی داشتی (نظامی)
چون تو همایی شرف کار باش کم خور و کم گوی و کم آزار باش (نظامی)

نقش این پرنده در کنده کاریها و برخی از سر ستون های پارسه (تخت جمشید) نیز پیداست. هواپیمایی ملی ایران با بکارگیری ایهام نام هما و نیز نماد هما به بهترین شکل چه به در تعبیر پرنده سعادت و چه در استفاده از حروف کوتاه شده برای نامش این باور فرهنگ عامه را با فعالیت تجاری خود پیوند زده بود. در نشان کنونی باشگاه فوتبال پرسپولیس هم نمادی از سر این پرنده به کار گرفته شده است.

آلبوم :

پرنده هما
پرنده هما
پرنده هما
پرنده هما
پرنده هما

بیشتر بخوانید :

معرفی پرنده شکاری به نام کورکور بال سیاه + آلبوم

معرفی عقاب ماهیگیر و ویژگی های منحصر به فرد + فیلم و عکس

معرفی دوگونه پلیکان از نوع بوبی نقاب دار و پا سرخ + آلبوم

کاربر گرامی چنانچه درمورد " پرنده هما " سوالی داشتید. در پائین همین صفحه در قسمت نظرات با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید . و با مجله دلگرم همراه شوید و از نگهداری تا بیماری های و دانستنی های حیوانات آشنا شوید.



این مطلب چقدر مفید بود ؟
3.4 از 5 (10 رای)  

۱ دیدگاه

شما هم می توانید نظرات خود را ثبت کنید

لیلا | ۵ سال پیش
بوف در ایران باستان نماد دانایی بوده است ن نماد شومی
0
0

hits