دلگرم
امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
احکام خمس،پاسخ تمام سوالات شما درباره خمس
17
زمان مطالعه: 9 دقیقه
احکام خمس و سوالات درباره خمس-احکام خمس-سوالات درباره خمس-خمس دادن-خمس چیست-چگونگی خمس دادن-چگونه خمس دهیم-بررسی احکام خمس-خمس واجب-روش های خمس دادن

یکى از واجبات مهم مالى در اسلام «خمس» است که از فروع دین و جزء عبادات شمرده مى‏شود. از این رو باید با قصد قربت انجام گیرد. تمام مذاهب اسلامى (شیعه و سنى) در اصل وجوب خمس، اتفاق نظر دارند.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

احکام خمس و سوالات درباره خمس

سال خمسى

زمان معين براى خمس دادن

1. شخص از چه زمانى بايد سال خمسى داشته باشد؟

ج. تاجر و كاسب و صنعت گر و مانند اين ها از وقتى كه شروع به كاسبى مى كنند، يك سال كه بگذرد، بايد خمس آن چه را كه از خرج سالشان زياد مى آيد بدهند، و كسى كه شغلش كاسبى نيست، اگر اتفاقا معامله اى بكند و منفعتى ببرد، بعد از آن كه يك سال از موقعى كه فايده برده بگذرد، بايد خمس مقدارى را كه از خرج مالش زياد آمده بدهد.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

ملاك در روز اوّل سال خمسى

2. اگر فردى در وسط روز اوّل سال خمسى مالى به او برسد، آيا اين مال جزو درآمد سال پيش است يا سال بعد؟

ج. مربوط به سال آينده است.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

سال كسى كه درآمدى ندارد

3. كسى كه درآمدى ندارد يا اگر دارد به مخارج او كفايت نمى كند، آيا لازم است سال خمسى قرار دهد؟

ج. لازم نيست.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

چيزى كه سال از آن نگذشته

4. اگر از سال خمسى چيزى در دست شخص باشد، ولى هنوز يك سال از موعد آن نگذشته است. آيا خمس به آن تعلّق مى گيرد؟

ج. چيزى كه سر سال خمسى از مؤونه اضافه بيايد تخميس مى شود، مگر از مصاديق مسأله ى 1400 رساله باشد و يا فايده اى مستقل از ارباح كسب سال باشد كه بتواند سال مختصّ به خود داشته باشد.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

كسى كه سال خمسى ندارد

5. كسى كه سال خمسى ندارد و مى خواهد خمس اموالش را بدهد. آيا لازم است اوّلين سودى را كه به دست آورده، مبدأ سال خمسى خود قرار دهد و بقيه سودها و مخارج را با آن بسنجد؟ يا لازم نيست؛ بلكه فقط خمس اموالى را كه يقين دارد الآن خمس به آن ها تعلّق مى گيرد پرداخت كند و اموالى را كه شك دارد خمس به آن ها تعلق مى گيرد يا نه مصالحه نمايد و تاريخ مصالحه را اوّل سال خمسى خود قرار دهد؟

ج. وجه اخير صحيح است.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

تغيير دادن سال خمسى

6. آيا مى توان سال خمسى را تغيير داد و اگر كسى سود فاصله ى سال اصلى و سال جديد را تخميس كند، آيا باز هم براى تغيير سال خمسى نياز به اذن حاكم شرع دارد؟

ج. همان مقدار حساب براى تغيير سال خمسى كافى است و هر وقت حساب خود را تسويه كرد، همان وقت ابتداى سال او مى شود.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

تقارن حقوق با سال خمسى

7. شخصى در يك تاريخ مشخّص حقوق مى گيرد و همان تاريخ، آخرين روز سال خمسى او است. با سر رسيدن آن تاريخ آيا به حقوق همان ماه كه در واقع خرج ماه آينده است خمس تعلّق مى گيرد؟

ج. حقوق ذكر شده از درآمد سال وصول آن است؛ مگر به نحوى مشمول مسأله ى 1400 رساله شود كه ربح زايد از مؤونه ى سال بر آن صادق نباشد.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

دريافت حقوق ماه قبل بعد از فرارسيدن سال خمسى

8. در سر سال خمسى، قبل از دريافت حقوق ماه قبل، خمس مال خودم را محاسبه كرده و پرداخته ام و بعد از چند روز حقوق ماه قبل را گرفته ام، آيا اين حقوق مربوط به سال خمسى آينده است يا بايد همين سال محاسبه شود؟

ج. مربوط به سال آينده است.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

محاسبه خمس اموال قبل از رسيدن سال خمسى

9. چند روز مانده به سر سال خمسى، خمس اموال را محاسبه كرده و پرداخته ام و همان موقع را سر سال خمسى جديد قرار داده ام، آيا حقوقى يا درآمدى كه در آن چند روز بعد به دستم مى رسد، جزو درآمد سال بعد است يا بايد حالا خمس آن را بدهم؟

ج. اگر وقت وصول آن حقوق هم بعد از آن روز محاسبه بوده، جزو درآمد سال بعد است.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

خمس پولى كه قرض داده شده

10. مقدارى پول به كسى قرض دادم تا چند ماه قبل از فرارسيدن سال خمسى ام به من برگرداند، ولى او بعد از سال خمسى برگرداند و من در آن موقع كه قرار بود تحويل دهد (قبل از سال خمسى) براى مخارج زندگى ام، به آن پول نياز داشتم. آيا اين پول خمس دارد؟

ج. خمس ندارد.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

سال خمسى طلاب علوم دينى كه سهم امام مصرف مى كنند

11. آيا طلاب علوم دينى كه سهم امام ـ عليه السّلام ـ مصرف مى كنند وگاهى نيز از راه تبليغ درآمدى دارند بايد سال خمسى داشته باشند؟ اگر لازم است داشته باشند، اگر در آخر سال خمسى چيزى اضافه بيايد و نداند از كدام است (سهم امام يا درآمد تبليغى) تكليف چيست؟

ج. سال خمسى داشته باشند و هر چه اضافه آوردند بايد خمس آن را بدهند هر مالى كه باشد از قبيل مزد و حقوق و تدريس و... به نحو لزوم و در وجوه بنابر احوط.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

كسى كه فقط چند سال قبل خمس اموال خود را داده است

12. شخصى خمس اموال خود را حساب كرده و پرداخته، ولى براى سال هاى بعد حساب خود را نگاه نداشته. بعد از چند سال مى خواهد اموال خود را حساب كند، آيا خمسى كه قبلاً پرداخت كرده كسر مى شود؟

ج. اگر از مخمّس خرج نموده، ظاهرا كسر نمى شود و گرنه اضافه شده ى بر اموال او خمس دارد.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

شخصى كه سال خمسى نداشته

13. شخصى كه سال خمسى ندارد و مى خواهد براى خود سال خمسى قرار دهد و چند روز قبل مبلغى درآمد داشته آيا به اين پول خمس تعلق مى گيرد؟

ج. احتياطا بايد با حاكم شرع مصالحه كنند.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

خمس مواد خوراكى كه در اواخر سال خمسى تهيه مى شوند

14. شخصى كه سال خمسى دارد و مقدارى مواد خوراكى را اواخر سال خمسى (مثلاً دو ماه مانده به پايان سال) خريده است، اگر سر سال خمسى بخواهد خمس آن ها را بدهد براى تهيه آن ها در سال بعد براى خوراك خانواده با مشكل مواجه مى شود و آن قدر ندارد كه از نياز و خرج زندگيش زياد بيايد با توجه به اين كه از زمان خريد آن مواد خوراكى يك سال نگذشته است، آيا خمس آن ها واجب است؟

ج. خير، به مسأله ى 1400 رساله مراجعه شود.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

خمس حقوقى كه چند روز قبل از رسيدن سال خمسى دريافت مى شود

15. كارمندى كه سال خمسى او رأس يكى از ماه هاى شمسى است و به طور عادى حقوق او به زحمت تا پايان ماه كفاف مخارج او را مى دهد، اگر حقوق خود را يك يا دو روز قبل از رسيدن سال خمسى دريافت كند، آيا بايد خمس آن را بپردازد؟

ج. خير، بنابر توضيحى كه در مسأله ى 1400 رساله ذكر گرديده است.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

تغيير سال خمسى

16. آيا مى توان سال خمسى را تغيير داد؟ چگونه؟

ج. مى توان آن را جلو انداخت و هر وقت تسويه حساب كرد، اوّل سال او حساب مى شود.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

تعيين سال خمسى جداگانه براى حقوق هر ماه

17. حقوق بگيران و افرادى كه ماهيانه مبلغى به عنوان حقوق يا شهريه دريافت مى كنند، آيا مى توانند براى هر حقوق دريافتى ماهيانه خود، سال جداگانه اى قرار دهند؟ طلاب شهريه بگير چه طور؟

ج. بايد براى تمام اموال يك سال خمسى قرار دهند، با فرض اين كه يك درآمد عرفى مستمر حساب مى شود؛ به مسأله ى 1388 رساله مراجعه شود.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

شمسى يا قمرى بودن سال خمسى

18. آيا براى تعيين سال خمسى، بهتر است سال شمسى محاسبه شود يا قمرى؟

ج. جايز است دادن خمس را تا آخر سال قمرى، تأخير بياندازد و اگر براى دادن خمس زراعت و مانند آن، كه مطابق سال شمسى انجام مى شود، سال خمسى را شمسى قرار دهد، اشكال ندارد.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

نحوه تعيين سال خمسى

19. آيا تعيين سال خمسى به اختيار خود شخص است يا بايد ابتداى شروع به كسب را ابتداى سال خود قرار دهد؟

ج. بايد از اوّلين درآمد آن حساب كند. (مسأله ى 1384 رساله).

احکام خمس و سوالات درباره خمس

سال خمسى جداگانه براى هر درآمد

20. آيا انسان مى تواند سال خمسى هر پولى را كه به دستش مى رسد جداگانه قرار دهد؛ يعنى براى هر دريافت و درآمدى كه به دستش مى رسد، يك سال خمسى جداگانه قرار دهد كه اگر آن پول در آن سال خرج نشد خمس آن را بدهد يا اين كه حتما بايد يك سال خمسى واحد براى همه درآمدها در همه ماه ها و روزها داشته باشد؟

ج. اگر فقط يك رشته درآمد دارد، بايد يك سال خمسى قرار دهد، (مسأله ى 1384 و 1388 رساله).

احکام خمس و سوالات درباره خمس

زمان محاسبه خمس چك مدت دار

21. چنان چه خريدار چك مدت دار بدهد كه پس از سه ماه وصول شود، براى محاسبه خمس آن زمان فروش ملاك است يا وقت وصول پول؟

ج. وقت وصول پول ملاك است.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

خمس لوازم التحرير كه اواخر سال خمسى تهيه مى شود

22. اگر سال خمسى كسى مثلاً پايان شهريور باشد، آيا لوازم التحريرى كه براى سال تحصيلى فرزندانش خريدارى كرده، خمس دارد يا نه؟

ج. به مسأله ى 1400 رساله رجوع شود.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

تعيين ساعت خمسى

23. آيا در سال خمسى تعيين ساعت خمسى نيز لازم است؟ و در صورت تعيين، اگر بعد از آن ساعت پولى به انسان برسد آيا جزو درآمد سال بعد محسوب مى شود؟

ج. مناسب است ساعت آن هم معين باشد؛ لكن گذشت كه روز تسويه حساب، اوّلين روز سال جديد است.

احکام خمس و سوالات درباره خمس

فراموش كردن سال خمسى

24. در صورتى كه روز شروع سال خمسى را ندانم، ولى ماهش را بدانم، آيا مى شود به دلخواه، يكى از روزهاى همان ماه را اختيار كنم؟

ج. بله، مى تواند اوّل ماه را اختيار كند و غير آن هم مانعى ندارد.



این مطلب چقدر مفید بود ؟
2.8 از 5 (17 رای)  

۸ دیدگاه

شما هم می توانید نظرات خود را ثبت کنید

محمد داود | ۵ سال پیش
آیاکسی که میراث مال و اموال خانه از پدرش رسیده و پدرش هم خمس نمیداده حال می خواهد خمس بدهد تکلیف چیست باید تمام اموال را قیمت گذاری کند وخمسش رابدهد یا خیر؟ لطفا اگر ممکن است جوابم را یدهید. سپاس
3
1
بنی اردلان | ۶ سال پیش
با عرض سلام
من سر سال خمسی ام مبلغ 20 میلون تومان پول حود را مخمس کردم سال بعد 10 میلیون آن باقیمانده که ظاهرا خمس ندارد آیا اکر سال دوم و یا سوم هم با توجه به اینکه پول واریز و برداشت شده ولی همان مبلغ ده میلون باقیمانده آیا این مبلغ خمس تعلق می گیرد؟
0
1
احمد احمدی | ۶ سال پیش
با سلام.بنده 49 ساله هستم. از سال 1370 حقوق بگیردولت هستم و تنها منبع درامدم حقوق دولتی بوده است. در طول این سالها هم متاسفانه خمس حقوق و پس اندازم را پرداخت نکرده ام. اکنون پس اندازی دارم و می خواهم خمس آن را ادا کنم. چکونه می توانم این واجب شرعی را ادا کنم؟ آیا برای کل پس اندازم باید یکجا خمس بدهم؟ آیا امکان بخشش بخشی از میزان خمسی که بر گردنم هست وجود دارد؟
لطفا راهنمایی ام فرمایید.
1
3
*** | ۷ سال پیش
با سلام.بنده سال قبل مبلغ 50 ملیون پس انداز داشتم که پس از محاسبه خمس آن را به پدرم قرض دادم.... در طی یکسال اخیر 20 ملیون پس انداز نمودم، حال ایا لازم است خمس این میزان پس اندازم را بدهم؟؟ برخی میگویند چون پولم به 50 ملیون نرسیده لازم به پرداخت خمس نیست؟؟؟
1
1
جواد | ۷ سال پیش
با سلام می خواستم بدانم کسی که تا الان سال خمسی نداشته و بخواهد سال خمسی درست کند باید چکار کند و اگر حساب حقوقی را که قبلا میگرفته را نداشته باشد باید چکار کند با تشکر
0
0
پاسخ ها:
عظيمه | ۵ سال پیش
بهنظر من به مرجع تقلید مراجعه کند
0
0
نجمه | ۷ سال پیش
باسلام.مرجع تقلید من اقای فاضل وپس ازایشان اقای خامنه ای هستند.من وهمسرم از حقوقمان برای خرید مغازه که همسرم درانجاکارکند وام برداشته اما تصمیم همسرم عوض شد وخانه دیگری خریدیم.به ان خمس تعلق می گیرد؟ البته اقساط ان خیلی سنگین است ودیگر نمیتوانیم پس اندازی داشته باشیم.مغازه ای که همسرم دران کارمیکند به عنوان شاگرداست..یعنی مال خودش نیست.قراربود مستقل کارکند اما نظرش رااطرافیان عوض کردند و خانه خرید...
1
1
baldar | ۹ سال پیش
متشکرم با توجه به اینکه سال خمسی دارم مسله ای داشتم جواب انرا یافتم
0
0

hits