اصلی ترین علتهای آتش سوزی جنگل ها
آتشسوزی جنگل یک نوع آتشسوزی کنترلناپذیر است که در منطقهای با گیاهان اشتعالپذیر در نواحی روستایی یا در طبیعت وحش روی میدهد.آتشسوزی جنگل با دیگر انواع آتشسوزیها از نظر گستردگی، سرعت گسترش از منشاء، پتانسیل تغییر جهت ناگهانی و توانایی جهیدن از میان فضاهای خالی مانند جادهها، رودخانهها و دیگر نقاط اشتعالناپذیر تفاوت دارد. آتشسوزی جنگل از نظر علت آتشسوزی، ویژگیهای فیزیکی آن مانند سرعت پراکندگی، وجود مواد اشتعالپذیر و تاثیر آبوهوا بر آتش توصیف میشوند.با دلگرم همراه باشید تا با علت های اصلی آتش سوزی در جنگل آشنا شوید.
و همچنین بخوانیم :آشنایی با خودروهای آتش نشانی
آتشسوزی جنگل پدیدهای معمول در استرالیا است، زیرا اقلیم این منطقه به طور کلی اقلیمی داغ و خشک است که همین اقلیم در همهٔ طول سال زندگی و زیرساختهای آن را در معرض خطر بسیار زیاد آتشسوزی قرار میدهد که این خطر در ماههای داغتر تابستان و بهار چند برابر میشود. در ایالات متحده هر ساله بین ۶۰،۰۰۰ تا ۸۰،۰۰۰ آتشسوزی جنگل روی میدهد که ۱۳ میلیون تا ۴۵ میلیون متر مربع زمین را هر ساله میسوزاند.
فسیلها و تاریخ بشر نشان میدهند که آتشسوزی جنگل میتواند با فواصل دورهای پدید آید.آتشسوزی جنگل میتواند آسیب گستردهای به زندگی و داراییهای بشر وارد نماید، ولی دارای اثرات سودمندی بر روی طبیعت وحش است. رشد و تولید مثل برخی از گونههای گیاهی بستگی به اثرات آتش دارد، گرچه آتشسوزیهای بزرگ ممکن است تاثیر منفی اکولوژیکی در پی داشته باشند.
راهبردها برای جلوگیری، تشخیص و خاموش کردن آتشسوزی جنگل در طی سالها دگرگون شدهاند و متخصصان مدیریت بینالمللی آتشسوزی جنگل تشویق به پیشرفت بیشتر تکنولوژی و انجام پژوهشهای بیشتر مینمایند.یکی از تکنیکهای بحثبرانگیز آتشسوزی مصنوعی کنترلشده است.در این روش آتشسوزیهای کوچکی برپا میکنند تا از میزان مواد اشتعالپذیر برای یک آتشسوزی بزرگ احتمالی بکاهند. برخی از آتشسوزیها که در مناطق دورافتادهٔ جنگلی روی میدهند میتوانند موجب ویرانی گستردهٔ خانهها و دیگر داراییهای انسان که حد فاصل میان طبیعت وحش و شهر قرار دارند شوند.
اصطلاح آتشسوزی جنگل فقط به آتشسوزیهایی که در جنگل روی میدهد اطلاق نمیشود بلکه این اصطلاح به دیگر آتشسوزیها مشابهی که در طبیعت وحش مانند چمنزار، بیشهزار، بوتهزار و خاک باتلاقی روی میدهد نیز گفته میشود. ساختمانها نیز چنانچه آتش به آنها سرایت کند میتوانند درگیر این آتشسوزی شوند. از آن جایی که علت آتشسوزی جنگل متفاوت است، نتیجهای که از خود برجا میگذارد همیشه منحصربهفرد است. همهٔ آتشسوزیها با سه ویژگی توصیف میشوند: ویژگیهای فیزیکی، نوع سوخت و تاثیر آبوهوا بر روی آتش. چگونگی آتشسوزی جنگل و شدت آنها بسته به ترکیب عواملی چون سوخت در دسترس، ویژگیهای فیزیکی و آب و هوا دارد.
آتشسوزیهای جنگل میتوانند هم بزرگ، فاجعه بار و کنترلنشدنی باشند و ۰٫۴ تا ۴۰۰ کیلومتر مربع یا بیشتر را در بر بگیرند و هم کوچک باشند و فقط یک کیلومتر مربع یا کمتر را در بر بگیرند. گرچه آتشسوزیهای کوچکتر ممکن است در الگوی آتشسوزی جنگل جای بگیرند، ولی بیشتر آنها توجه مطبوعات را به خود جلب نمیکنند. این مسئله میتواند در سیاستگذاریهای آتشسوزیهای عمومی که مربوط به آتشسوزی با هر اندازهای میشوند مسئلهساز باشد، زیرا این سیاستگذاریها بیشتر زیر تاثیر چگونگی بازتاب دادن آتشسوزیهای فاجعهبار در رسانهها هستند.
و همچنین بخوانیم:مختصری درباره لباس و تجهیزات آتش نشانها
وقوع آتشسوزی در مراتع و جنگلهای کشور در فصل گرم سال یکی از مهمترین معضلات حوزه محیط زیست و منابع طبیعی کشور است.بررسی اصلی ترین علت آتش سوزی در جنگلهابه گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، سرهنگ قاسم سبزعلی با اشاره به آمار آتشسوزیها در سال ۹۶ گفت: از ابتدای امسال تاکنون نزدیک به ۳۰ تا ۴۰ مورد آتشسوزی داشتیم که بیشتر در استانهای زاگرسی کشور اتفاق افتاد و بین پنج تا ۱۰ هکتار در مناطق زاگرسی حریق صورت گرفت. چند مورد آتشسوزی کوتاه نیز در استان گلستان به دلیل شرایط توپوگرافی و گرمای هوا در این منطقه رخ داد. افزون براین استانهای خوزستان، کرمان، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد به صورت نوبهای دچار حریق شدند که با حضور نیروها اطفاء صورت گرفت.
و همچنین بخوانیم: آتش نشان کیست؟
فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگلها در مورد امکانات و تجهیزات سازمان جنگلها برای اطفای حریق اظهارکرد: ۱۶ میلیون هکتار وسعت جنگلها و ۸۲ میلیون وسعت مراتع در سطح کشور است که تحت مدیریت سازمان جنگلها قرار دارد. حدود ۶۰ درصد عرصههای کشور را جنگلها و مراتع تشکیل میدهند. این وسعت سرزمین برای حفاظت به تجهیزات بسیار زیادی احتیاج دارد.
وی افزود:خوشبختانه دولت نگاه خوبی به این مسئله دارد. در سال گذشته سه میلیارد تومان تجهیزات انفرادی ،۳۰ میلیارد تومان تجهیزات خودرویی و تجهیزات خاموشکننده آتش خریداری شد ولی این امکانات کفایت نمیکند. در برنامه ششم توسعه نیز اعتباراتی خوبی برای این موضوع پیش بینی شده است و امیدواریم در آینده بتوانیم امکانات و تجهیزات بیشتری برای اطفای حریق فراهم کنیم.
سبزعلی با اشاره به اینکه نزدیک به ۱۵ هزار هکتار به صورت میانگین حریق سالیانه داریم، اظهار کرد: در سال گذشته با اقداماتی که در بخش جنگلها انجام دادیم و حضور به موقع نیروها و اقدامات حفاظتی، کاهش حریق ۳۰ درصدی را در جنگلها تجربه کردیم ولی متاسفانه در مراتع با افزایش حریق مواجه بودیم.
انسان ؛ علت وقوع ۹۵ درصد آتش سوزیهای جنگلها و مراتع
وی در مورد علت افزایش حریق در مراتع کشور تصریح کرد: در مراتع سرعت حرکت حریق بسیار بالا است چون هنگام وقوع آتشسوزی با کوچکترین باد در سطح مراتع، هکتارها مرتع طعمه حریق میشود. چندین عامل در این موضوع اثرگذار است اما ۹۵ درصد آتش سوزیها عامل انسانی دارد،نزدیک به ۶۰ درصد این وقایع سهوی اتفاق میافتد و حدود ۴۰ درصد نیز عمدی است که به دلایلی چون اهداف قومی- قبیلهای یا تصرفات غیرمجاز زمین صورت میگیرد. این موارد شناسایی شدهاند و به محاکم قضایی معرفی میشوند.
فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل ها در مورد وقایع سهوی که منجر به آتش سوزی در منابع طبیعی اظهار کرد: یعنی ۶۰ درصد حریقها با منشا انسانی،سهوی است. با آغاز فصل تابستان و ایام تعطیلات مدارس و افزایش مسافرت و گردشگری، مناطق مرتعی کشور به شدت در معرض خطر آتش سوزی قرار می گیرد.
و همچنین بخوانیم: نکتهی جالب در مورد خودروها و تجهیزات آتش نشانی
حریق منابع طبیعی را به ۱۵۴۰ گزارش کنند
وی افزود: به دنبال بارشهای بهاره افزایش پوشش علفی در مناطق مختلف صورت گرفته که با آغاز فصل گرما این پوشش گیاهی خشک و مستعد وقوع حریق می شود. اگرچه اقداماتی برای جمعآوری این علفهای خشک توسط سازمان جنگلها انجام شده است ولی به دلیل عدم جمعآوری در برخی مناطق و براثر سهلانگاری شهروندان و حتی انداختن یک ته سیگار یا بطری شیشهای، آتش سوزیهای گسترده صورت می گیرد. این موارد در زمره عوامل سهوی آتش سوزی است یا خانوادههایی که برای طبخ غذا آتش روشن کرده یا زغال درست میکنند بر اثر بی توجهی، سهل انگاری و عدم اطمینان از خاموش شدن آتش و جمع نکردن کامل زغال قبل از ترک محل، هکتارها مراتع را دچار آتش سوزی می کنند.
سبزعلی با اشاره به اینکه روشن شدن آتش ممکن است به خود خانوادهها نیز آسیب بزند، گفت: کد ۱۵۴۰ در سراسر کشور فعال است تا شهروندان بتوانند گزارش ها و اطلاعات مربوط به تخریب، تصرفات، چرای غیر مجاز و به ویژه حریق را به طور شبانه روز به اطلاع نیروهای یگان منابع طبیعی و محیط زیست برسانند. از شهروندان در خواست می کنیم در صورت مشاهده موارد حریق با این سامانه تماس گرفته و اطلاعات محل را، گزارش کنند.
کشاورزان از سوزاندن «پس چر» مزارع خودداری کنند
فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل ها در ادامه سوزاندن پسچر مزارع (بقایای گیاهی به جا مانده در مزرعه ) توسط کشاورزان را یکی از عوامل وقوع آتش سوزیهای گسترده دانست واظهارکرد: با اینکه در مورد ممنوعیت سوزاندن پسچر مزارع هم در وزارت جهاد کشاورزی و هم مجلس قانونی وضع شده است ولی خرداد ماه با توجه به برداشت محصول در مناطق گرمسیری و آماده کردن زمین برای کشت دوم، «پس چر» مزارع سوزانده می شوند که به علت همجواری با مزارع دیگر و مراتع کشور، عرصههای بسیاری را دچار حریق میکند و باعث بروز خسارت های بالا می شوند.
و همچنین بخوانیم:ایمنی خودروهای گازسوز
وی تاکید کرد: سوزاندن «پسچر» مزارع یکی از چالشهای عمده ما محسوب میشود و علی رغم تذکرات بسیار به کشاورزان هنوز شاهد آن هستیم که با بی توجهی به خسارت های این کار، اتفاقات ناخوشایندی را رقم میزنند و باعث بروز خسارتها میشوند، این درحالیست که کشاورزان میتوانند با شخم زدن، زمین خود را برای کشت دوم آماده کنند.
سبزعلی در پایان با اشاره به تعامل این سازمان با شهرداریها، جوامع محلی، دهیاریها و تشکلهای مردم نهاد به منظور کاهش آتش سوزی تاکید کرد: مقابله با آتش سوزی قطعا همیاری و همکاری مردم را میطلبد و لازم است در این زمینه فرهنگسازی از سوی رسانهها انجام شودحتی اگر در کنار هر درخت یک فرد را برای مراقبت و حراست از آن بگذاریم ولی فرهنگ حفاظت و حراست از طبیعت در کشور نهادینه نشده باشد راه به جایی نمیبریم و به توفیقی دست نمییابیم بنابراین لازم است در زمینه نیاز بشر به طبیعت آگاهیرسانی و اطلاعرسانی شود تا خسارت کمتری به طبیعت و منابع طبیعی وارد شود.
-----------------------------------------------------------------------------------
مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
دیدگاه ها