دلگرم
امروز: سه شنبه, ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ برابر با ۰۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۱۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
بارداری خارج از رحم مادر
2
زمان مطالعه: 13 دقیقه
بارداری خارج از رحم مادر.چرا بارداری خارج از رحم اتفاق میافتد؟اگر تخمك لقاح يافته در هر جاي ديگري غير از داخل رحم جايگزين شود، بارداري نابجا يا خارج از رحم اتفاق مي افتد. حدود 50 درصد حاملگي ها به اينصورت پايان مي يابند.

مقدمه ای در مورد بارداری خارج از رحم

بارداری خارج از رحم

بارداری و حاملگی خارج از رحم

به حالتی گفته می شود که تخمک لقاح یافته در جایی به غیر از دیواره داخلی رحم مستقر می شود و شروع به رشد می کند. 98 درصد از حاملگی های خارج از رحم درون لوله های فالوپ (لوله رحمی) اتفاق می افتد، با این حال امکان دارد در نقاط دیگری مثل تخمدان، گردن رحم و حفره شکمی نیز رخ دهد.

بارداری خارج از رحم

بارداری خارج از رحم چیست؟

بارداری خارج از رحم چیست؟

اگر تخمك لقاح يافته در هر جاي ديگري غير از داخل رحم جايگزين شود، بارداري نابجا يا خارج از رحم اتفاق مي افتد. حدود 50 درصد حاملگي ها به اينصورت پايان مي يابند.

در حالت عادي بعد از اينكه تخمك بارور مي شود به حركت خود كه از تخمدان شروع شده بود ادامه مي دهد تا از لوله به رحم برسد و بر روي ديواره حفره رحمي جايگزين شود. اگر به دلايل مختلف مثل تنگي لوله هاي رحمي بر اثر چسبندگي ناشي از عفونت يا جراحي هاي شكمي اين حركت متوقف شود، تخم لقاح يافته ممكن است در محل تنگي لانه گزيني كرده و به رشد خود ادامه دهد.

از آنجا كه اكثر بارداريهاي خارج رحمي در يكي از لوله هاي رحم رخ مي دهند آنرا بارداري لوله اي نيز مي نامند. با احتمال بسيار كم ممكن است بارداري خارج رحمي در محلهاي ديگري نيز ديده شود.

ساير مكان هاي احتمالي جايگزيني عبارتند از : تخمدان، دهانه رحم و يا بخش هاي ديگر شكم، در موارد نادر همراه با يك بارداري رحمي يك تخم ديگر نيز در جايي خارج از رحم جايگزين مي شود؛ البته اين اتفاق در IVF كه تخمكها بطور مصنوعي لقاح يافته و به داخل رحم تزريق مي شوند ديده مي شود.

اصلی ترین خطری که توسط حاملگی خارج از رحم ایجاد می شود، پارگی است که به خونریزی داخلی منجر می شود. قبل از قرن 19 احتمال مرگ ناشی از حاملگی خارج از رحم از 50% هم تجاوز می کرد.

در پایان قرن 19 به علت پیشرفت های حاصله در حوزه جراحی این رقم به 5% کاهش یافت. مطالعات اخیر نشان می دهد که امروزه احتمال مرگ ناشی از حاملگی خارج از رحم به کمتر از پنج مورد از هر 10000 مورد کاهش یافته است. بنابراین امروزه علیرغم افزایش نرخ حاملگی های خارج از رحم، درصد مرگ مادر هر چه بیشتر و بیشتر رو به کاهش است.

اصلی ترین دلیل شکست در نجات جان مادر عدم موفقیت برای ارایه به موقع مراقبت های پزشکی است. حاملگی خارج از رحم به عنوان اصلی ترین دلیل مرگ و میر مادران باردار در سه ماهه اول بارداری به شمار می آید.

در موارد بسیار نادر امکان دارد حاملگی خارج از رحم همزمان با حاملگی نرمال (درون رحمی) رخ دهد. که به آن حاملگی هتروتوپیک (heterotopic) اطلاق می شود. در سال های اخیر وقوع این نوع حاملگی به علت افزایش استفاده از روش آی.وی.اف و سایر تکنولوژی های باروری کمکی افزایش یافته است.

در بارداری خارج از رحم هيچ راهي براي جابجايي محل تخم و انتقال و كاشتن آن در رحم وجود ندارد بنابراين تنها راه درمان ختم حاملگي است. اگر بارداري خارج رحمي به موقع تشخيص داده نشود و مورد درمان قرار نگيرد، با رشد سلولي و بزرگ شدن جنين احتمال پارگي لوله هاي رحمي وجود دارد.

اين واقعه با درد شديد و خونريزي همراه است و يك اورژانس پزشكي محسوب مي شود. متاسفانه در چنين حالتي آسيب جدي يا از دست دادن كامل لوله رحمي اتفاق مي افتد. در اين شرايط اگر درمان سريع مقدور نباشد خونريزي شديد داخلي حتي منجر به مرگ نيز خواهد شد.

بارداری خارج از رحم

عوامل خطر بارداری خارج رحمی را افزایش میدهند:

باید بدانیم احتمال اینکه بارداری خارج رحمی در هر بارداری اتفاق بیفتد، حدود 2 درصد می باشد. بارداری خارج رحمی معمولا طی چند هفته پس از لقاح و در اولین هفته های بارداری ایجاد می شود.

عوامل خطر مهمی وجود دارد که شانس فرد را برای ابتلا به بارداری خارج رحمی بالا می برد. از قبیل:

  • بیماری های مقاربتی
  • بیماری های التهابی لگن
  • اندومتریوز در صورتی که درمان نشود و به بارداری منجر شود
  • لوله های فالوپ اسیب دیده
  • مصرف داروهای ضدبارداری
  • باردار شدن به روش های آزمایشگاهی (لقاح آزمایشگاهی)
  • بستن ناموفق لوله های رحمی
  • سابقه خانوادگی فرد برای داشتن بارداری خارج رحمی
  • عمل جراحی لگن
  • چسبندگی های لگنی
  • استفاده از آی یو دی. تقریبا 50 درصد بارداری زنانی که برای جلوگیری از بارداری از IUD استفاده می کنند، خارج از رحم صورت می پذیرد.

بارداری خارج از رحم

علت بروز حاملگی خارج از رحم چیست؟

در حاملگی نرمال، یک تخمک در یکی از لوله های فالوپ که تخمدان ها را به رحم متصل می کند، توسط اسپرم لقاح می یابد. تخمک لقاح یافته سپس به سمت رحم حرکت می کند و خود را در جداره داخلی رحم یا اندومتر مستقر می کند، و در آنجا باقی می ماند و رشد می یابد.

همان طور که گفته شد اگر تخمک لقاح یافته خود را در جایی خارج از رحم مستقر نماید، حاملگی خارج از رحم روی داده است. حاملگی خارج از رحم معمولاً در لوله های فالوپ رخ می دهد که منجر به پارگی و آسیب لوله ها یا عدم توانایی در عملکرد درست آنها در آینده می شود.

در موارد نادر (تقریباً 2 مورد از 100 مورد حاملگی خارج از رحم)، این اتفاق در تخمدان، حفره لگنی و یا گردن رحم رخ می دهد.

بارداری خارج از رحم

با دیدن چه علائمی باید به بارداری خارج رحمی شک کرد؟

علائم بارداری خارج رحمی معمولا در هفته های 6 و 7 حاملگی توسط خانمهای باردار کشف می شوند، اگر چه برخی نیز این علائم را حدود هفته چهارم دارند. در گروهی نیز بارداری خارج رحمی تا قبل از اینکه سونوگرافی سه ماهه اول بارداری انجام شود تشخیص داده نمی شود.

علائم ممکن است از فردی به فرد دیگر تفاوت داشته باشد و این بستگی به محل قرار گیری تخم نیز دارد. بهترین حالت این است که بارداری خارج رحمی در مراحل اولیه و با کمترین علائم تشخیص داده شود تا از خطر پارگی لوله و خونریزی شدید جلوگیری بعمل آید.

با این حال گاهی علائمی واضحی وجود ندارد. در بارداری خارج رحمی معمولا تستهای خانگی حاملگی مثبت نمی شوند، بنابراین اگر ظن قوی به حاملگی دارید و حتی بعد از تاخیر در پریود تست شما مثبت نشده است بهتر است برای انجام بررسی به پزشک مراجعه کنید.

اگر هر یک از علایم زیر را بخصوص در 12 هفته اول بارداری مشاهده کردید فورا با پزشک خود تماس بگیرید:

* درد یا گرفتگی در ناحیه شکم یا لگن. معمولا درد ناگهانی، ثابت و شدید است اما ممکن است در اوائل بصورت گهگاه و متوسط باشد. ممکن است درد را فقط در یک سمت از شکم احساس کنید و نیز می تواند به قسمتهای دیگر هم کشیده شود. احتمالا تهوع و استفراغ نیز به همراه دارد.

* درد بخش تحتانی شکم به هنگام لمس یا زمانی که سرفه می کنید یا در حین حرکات روده ها و اجابت مزاج.

* خونریزی یا لکه بینی قهوه ای. ممکن است فکر کنید که پریود شده اید بخصوص اگر انتظار بارداری نداشته باشید. خونریزی ممکن است بصورت مداوم یا منقطع باشد.

* درد شانه در یک سمت بخصوص وقتی که دراز می کشید بدلیل پاره شدن لوله و تحریک صفاق در ناحیه ای بین سینه و شکم رخ می دهد. این علامت برای اقدام در جهت درخواست درمان سریع پزشکی بسیار مهم است.

* اگر لوله رحم پاره شود ممکن است ضعف، گیجی یا غش کردن بدلیل از دست دادن خون و شوک نیز رخ دهد.

بارداری خارج از رحم

بارداری خارج رحمی چطور تشخیص داده می شود؟

از آنجا که امکان وجود بسیاری از علایم فوق در یک بارداری طبیعی نیز هست، تشخیص بارداری خارج رحمی برای پزشک آسان نیست.

بنابراین از روشهای زیر در تشخیص آن کمک گرفته می شود:

آزمایش خون و اندازه گیری مقدار HCG در خون.

در یک بارداری طبیعی مقدار گنادوتروپین جفتی انسانی HCGبه سرعت افزایش می یابد و اگر سطح HCG آن طور که انتظار می رود افزایش نیابد، به وجود نوعی بارداری غیر طبیعی مشکوک می شویم.

در صورت وجود بارداری خارج رحمی، ممکن است سطح HCG افزایش یابد ولی در سونوگرافی، هیچ نشانه ای مبنی بر بارداری درون رحم دیده نمی شود.

معاینه داخلی از طریق واژن.

احتمالا دهانه رحم بسیار دردناک بوده و ممکن است در معاینه توده ای در ناحیه لوله ها و خارج از رحم لمس شود.

سونوگرافی.

سونوگرافی راه خوبی برای تشخیص بارداری خارج رحمی است. ممکن است با سونوگرافی بتوان بارداری لوله ای را درون لوله فالوپ مشاهده کرد. پزشک ممکن است بدلیل پارگی لوله یا خونریزی، مقداری خون در حفره شکم ببینید و یا توده ای در ناحیه لوله فالوپ یا تخمدان قابل مشاهده باشد.

ممکن است حتی با نجام آزمایشات فوق تشخیص قطعی امکانپذیر نباشد.

گاهی در سقط نیز علائمی مشابه دیده می شود.

بنابراین ممکن است پزشک فرد را تحت نظر بگیرد یا درخواست لاپاروسکوپی نماید.

با استفاده از لاپاروسکوپی، بهتر می توان بارداری خارج رحمی را تشخیص داد. برش های بسیار کوچکی در ناحیه ناف و بخش تحتانی شکم ایجاد می شود و پزشک داخل شکم و اعضای لگنی را با وسیله کوچکی به نام لاپاروسکوپ مشاهده می کند. با این روش می توان محل بارداری خارج رحمی را پیدا نمود.

بارداری خارج از رحم

چگونه می توان از بارداری های خارج رحمی پیشگیری کرد ؟

  • بانوان عزیز باید نظارت کامل بر بهداشت بارداری خود داشته باشند، مخصوصا اگر باردار هستند و یا به زودی قصد باردار شدن را دارند، باید از هر گونه بیماری های منتقله از راه جنسی مانند سوزاک و ... پیشگیری کنند.
  • از هر گونه شرایطی که منجر به زخم و آسیب لوله های فالوپ می شود، پرهیز کنند.
  • اگر قصد باردار شدن دارید و در عین حال سیگار مصرف می کنید، باید بدانید خود را در معرض خطر بارداری خارج رحمی قرار می دهید.
  • اگر سابقه ابتلا به PID (عفونت لگن) و آندومتریوز و یا جراحی های ناحیه شکمی دارید، خطر شما برای ابتلا به بارداری خارج رحمی افزایش یافته است.
  • بنابراین بهتر است قبل از بارداری و اوایل بارداری شرایط خود را در زمینه بارداری افزایش دهید.
  • باید با علائم بارداری خارج رحمی آشنا باشید و در صورت مواجهه با علائم آن، فورا به پزشک مراجعه کنید.
  • اگر در گذشته سابقه ابتلا به بارداری خارج رحم را داشته اید، باید قبل از اقدام برای بارداری مجدد تحت نظر پزشک زنان قرار بگیرید.
  • اگر تست بارداری شما مثبت شده است و در عین حال خونریزی دارید و یا علایم گفته شده در بالا را تجربه می کنید، باید به پزشک مراجعه کنید تا متخصص زنان به معاینات ناحیه لگن شما بپردازد و در صورت صلاحدید، سونوگرافی واژینال را به شما پیشنهاد دهد.

بارداری خارج از رحم

درمان حاملگی خارج از رحم


روش درمان به زمان تشخيص و اينكه تشخيص چقدر قطعي باشد و همچنين به اندازه جنين و تكنيكهاي در دسترس بستگي دارد و هدف پزشك خارج كردن جنين و حفظ توانايي باروري است.

اگر بارداري به وضوح در خارج از رحم بوده و اندازه جنين هنوز كوچك باشد شايد بتوان از درمان دارويي استفاده كرد. درمان غير جراحي يك بارداري خارج رحمي بدون پارگي، استفاده از نوعي داروي ضد سرطان به نام متوتركسات است كه به صورت تزريق داخل وريدي در بيمارستان يا درمانگاه بيماران سرپايي، تجويز مي شود.

متوتركسات تركيبي است كه باعث مسموم شدن سلول ها و خاتمه بارداري مي شود. در صورتي كه سطح HCG پس از اين روش درماني كاهش يابد، نشانه به پايان رسيدن بارداري است و پس از آن علايم نيز بهبود مي يابندبا اين حال ممكن است بعد از استفاده از دارو نيز نهايتا نياز به جراحي وجود داشته باشد.

اگر وضعيت مادر خوب بوده و جنين نيز هنوز خيلي بزرگ نشده باشد كه آسيب به لوله هاي رحمي وارد كرده باشد مي توان از جراحي لاپاروسكوپي نيز براي خارج كردن آن استفاده كرد.

همانطور كه در بالا توضيح داده شد با استفاده از يك دوربين بسيار كوچك داخل لگن مشاهده شده و جراحي نيز با لوازم بسيار ريز و دقيق انجام مي شود. اين عمل با بي حسي موضعي انجام مي شود و نقاهت آن كمتر از يك هفته خواهد بود. البته نياز به تجهيزات و پزشك متخصص كاملا ورزيده در استفاده از اين روش دارد.

در صورتي كه افزايش سن بارداري و سايز جنين منجر به آسيب جدي در ناحيه شده و يا خونريزي شروع شده باشد بهترين روش جراحي با بيهوشي و باز كردن شكم است تا جنين و كليه نسوج آسيب ديده خارج شود. ممكن است در شرايطي بتوان لوله رحم را ترميم كرد اما گاهي لازم است كل يك لوله خارج شود و اين مساله روي توانايي باروري در آينده تاثيرگذار خواهد بود. دوره نقاهت در جراحي شكمي حدود 6 هفته خواهد بود.

بنابراين بهتر است سعي شود كه پيش از پارگي و تخريب لوله، بارداري لوله اي تشخيص داده شود. با تشخيص زود هنگام مي توان مانع از بروز خونريزي داخلي بدليل پارگي و خونريزي لوله و احتمالا از دست دادن لوله رحمي شد. اغلب بارداري هاي خارج رحمي حدود هفته هاي 6 تا 8 بارداري شناسايي مي شوند. كليد تشخيص زود هنگام، توجه به علائم و رابطه مناسب بين شما و پزشك و بحث در مورد وجود هر نوع علامت و شدت آن است.

بارداری خارج از رحم

آيا بعد از يك بارداري خارج رحمي مي توان يك بارداري طبيعي و سالم را تجربه كرد؟


بله. هر چه زودتر بارداري خارج رحمي تشخيص داده و درمان شود صدمات كمتري به لوله هاي رحم وارد شده و شانس يك حاملگي عادي را در آينده افزايش مي دهد. حتي اگر خانمي يكي از لوله هايش را از دست بدهد باز هم مي تواند مادامي كه يك لوله رحم سالم دارد بطور عادي باردار شود. با اين حال در آينده به محض آگاهي از بارداري بايد به پزشك خود اطلاع دهد تا سونوگرافي زودهنگام و بررسي هاي لازم انجام شود.

جاي اميدواري است كه اگر تحت شرايطي خانمي هر دو لوله رحم خود را از دست بدهد، مي تواند از روشهاي درمان ناباروري مانند IVF براي قرار دادن تخمك لقاح يافته در محل مناسب استفاده كند و دوران بارداري را بگذراند.

بارداری خارج از رحم

احتمال وقوع يك بارداري خارج رحمي ديگر چقدر است؟


بطور كلي اين احتمال حدود 10 تا 15 درصد است، بسته به اينكه علت اولين بارداري خارج رحمي چه بوده و از چه روش درماني استفاده شده است. در واقع اگر دليل اوليه شما عفونت و انسداد لوله اي باشد ممكن است همان تاثير را بر لوله رحم ديگر شما گذاشته باشد و در اين حالت ممكن است احتمال وقوع مجدد آن به 85 تا 90 درصد نيز برسد.

بارداری خارج از رحم

ویدئو های مربوط به درمان بارداری خارج از رحم

بارداری خارج از رحم

بارداری خارج از رحم

بارداری خارج از رحم

گرد آوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (2 رای)  

    ۵ دیدگاه

    شما هم می توانید نظرات خود را ثبت کنید

    فضیلت | ۷ سال پیش
    تشکر از دلگرم خوب بود.
    0
    0
    فروغ | ۷ سال پیش
    راه های درمانی و پیشگیری خیلی خوبی و رو گفتین ممنون از مجله ی خوبتون.
    0
    0
    راحله | ۷ سال پیش
    ممنون از مجله ی اینترنتی خوبتون.
    0
    0
    پریناز | ۷ سال پیش
    سپاس از مجله ی خوبتون.ببخشید استفاده از قرص های افسردگی میتونی عاملی برای بارداری خارج از رحم باشد؟
    0
    0
    محبوبه | ۷ سال پیش
    سلام.مصرف قرص ال دی تا چه مدت اشکالی نداره؟ و دچار بارداری خارج از رحم نمیشویم؟
    0
    0
    
    hits