دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
هموکروماتوز یا سرریز و زیادی آهن در بدن
1
زمان مطالعه: 7 دقیقه
هموکروماتوز چیست، چه علائمی دارد و چگونه درمان می شود:با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با درمان این عارضه آشنا شوید.

هموکروماتوز چیست، چه علائمی دارد و چگونه درمان می شود؟

هموکروماتوز یا سرریز و زیادی آهن در خون٬ یک اختلال ارثی در متابولیسم آهن است که در آن تجمع آهن در ارگانها و بافت‌های مختلف دیده می‌شود. مشکل اصلی در زیادی جذب آهن از لوله گوارش است. محل اصلی تجمع آهن کبد، غده درون‌ریز مانند آدرنال، لوزالمعده و قلب می‌باشد.با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با درمان این عارضه آشنا شوید.

 هموکروماتوز چیست؟

علل هموکروماتوز چه چیزهایی هستند؟


اضافه بار آهن ممکن است به علت جذب بیش از حد نیاز آهن توسط روده ایجاد شود. به این حالت اضافه بار آهن اولیه گفته می شود.این حالت معمولا به علت اختلالات ارثی به وجود می آید که به آن هموکروماتوز ارثی گفته می شود.

 هموکروماتوز چیست؟

آیا علل دیگری برای ابتلا به هموکروماتوز وجود دارد؟

این مقاله در مورد هموکروماتوز ارثی است اما وجود میزان آهن اضافی در بدن می تواند به علت تخریب غیر طبیعی تعداد زیادی گلبول های قرمز و آزاد شدن مقدار زیادی آهن به وجود بیاید.
به این حالت اضافه بار آهن ثانویه گفته می شود که می تواند ارثی نیز باشد.
علل اضافه بار آهن ثانویه اختلالات خونی مانند تالاسمی ماژور و کم خونی هایمولیتیک می باشند.

 هموکروماتوز چیست؟

چه کسی بیشتر در معرض ابتلا به هموکروماتوز قرار دارد؟

هموکروماتوز در نژاد سفید پوست ها و قفقازی ها شایعتر است. این میزان تقریبا 1 در 300 تا 1 در 400 نفر است. شیوع این بیماری در نژاد سیاه پوست ها تقریبا نصف این مقدار است.
مردان بیشتر از زنان مستعد ابتلا به هموکروماتوز ارثی هستند و در سنین پایین تر با علائم آن مواجه می شوند. زنان به خاطر قاعدگی و بارداری بخشی از آهن بدن خود را از دست می دهند.

 هموکروماتوز چیست؟

هموکروماتوز چگونه بروز می کند؟

هموکروماتوز ارثی معمولا از سنین 30 تا 60 سالگی آغاز می شود. البته نوع سریعتر این بیماری می تواند کودکان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. اگر مقدار زیادی آهن در اندام ها، به ویژه قلب، کبد و لوزالمعده جمع شود ممکن است منجر به نارسایی قلبی یا نارسایی کبد شده و حتی می تواند کشنده باشد.

 هموکروماتوز چیست؟

علائم

علائم بیماری انعکاسی از محل‌های تجمع آهن می‌باشند. رنگ خاکستری متمایل به ارغوانی تیره در پوست به علت افزایش آهن یا برنزه شدن آن باید شک به هموکروماتوز را برانگیزد.به علت رسوب آهن در پانکراس میزان انسولین و گلوکاگون در خون در بیماران مبتلا به هموکروماتوز بالا می‌رود. در واقع سطح انسولین ممکن است کاهش یابد و گاهی اوقات دیابت شیرین نیز به طور همزمان عارض می‌شود. تجمع آهن در کبد سیروز، در قلب کاردیومیوپاتی و در آدرنال نارسایی غده را موجب می‌شود.

 هموکروماتوز چیست؟

تشخیص علائم این بیماری دشوار است زیرا که آنها در ابتدا اغلب خفیف هستند.خستگی و بی حالی در این افراد شایع است و درد مفاصل و آرتریت نیز ممکن است بروز کند.مشکلات جنسی و به ویژه ناتوانی جنسی در مردان و یا از دست دادن عادت ماهانه در زنان از علائم اولیه مهم هستند که ممکن است خود را نمایان کنند.

با افزایش تجمع آهن، افراد مبتلا به این بیماری ممکن است بیماری های دیگری را نیز تجربه کنند. این بیماری ها عبارتند از:

بیماری کبد

کبد اصلی ترین عضو برای تجمع آهن است. این بیماری باعث زخم و فیبروز کبد شده و منجر به سیروز می شود. علائم آن شامل درد شکم، زردی، ورم مچ پا یا و بزرگ شدن کبد یا طحال می باشد. در موارد شدید ممکن است خونریزی از دستگاه گوارش و کما رخ بدهد.

بیماری های قلبی

وجود آهن اضافی در بدن می تواند دو نوع بیماری قلبی را به وجود آورد:

1- نارسایی قلبی که علائم آن عبارتند از خستگی، فقدان انرژی، تنگی نفس و ورم قوزک پا و یا

2- ریتم غیر طبیعی قلب.

بیماری پانکراس

دیابت یکی از علائم اولیه هموکروماتوز است که تقریبا در نیمی از مبتلایان به این بیماری بروز می کند. دیابت به علت وجود مقداری زیادی آهن در پانکراس و آسیب دیدن سلول های تولید کننده انسولین به وجود می آید.

سایر علائم نادر

ممکن است فرد بیمار با مشکلات غدد درون ریز به ویژه هیپوفیز، تیروئید و یا هورمون های جنسی مواجه شود.

 هموکروماتوز چیست؟

تشخیص هموکروماتوز چگونه است؟

معمولا این بیماری توسط متخصصان بیماری های کبد و یا متخصصان قلب تشخیص داده می شود.در ابتدا یک آزمایش خون برای تشخیص سطح آهن خون به عمل می آید. یک نوع آزمایش خون ساده برای تشخیص ژن عامل این بیماری نیز انجام می شود. این آزمایش ها اکثریت قریب به اتفاق موارد هموکروماتوز را تشخیص می دهد.بسته به علائم بیمار ممکن است از فرد بیمار بیوپسی کبد نیز گرفته شود تا میزان آسیب کبد تعیین و تجمع آهن تائید شود.غربالگری بیماران مبتلا به هموکروماتوز ارثی نیز برای کاهش میزان عوارض این بیماری توصیه می شود.

 هموکروماتوز چیست؟

چند نکته کاربردی

  • مقدار آهن رژیم غذایی خود را محدود کنید.
  • خوردن گوشت قرمز و اعضای داخلی بدن مانند جگر توصیه نمی شود.
  • از مصرف مکمل های آهن پرهیز کنید.
  • ویتامین C میزان جذب آهن را افزایش می دهد لذا مصرف آن را نیز محدود کنید.
  • مصرف الکل می تواند بیماری کبد را بدتر کند.

 هموکروماتوز چیست؟

درمان هموکروماتوز چگونه است؟

  1. درمان هموکروماتوز شبیه به اهدای خون است (اهدای حدود 500 میلی لیتر خون در هر نوبت) اما با فاصله زمانی کمتر و بدون استفاده مجدد از خون در بیماری دیگر (حجامت).
  2. در ابتدا ممکن است برای به تعادل رساندن آهن خون برای چند ماه به صورت هفتگی از شما خون گرفته شود.
  3. ممکن است لازم باشد به صورت مادام العمر از این روش درمانی استفاده کنید.

 هموکروماتوز چیست؟

چشم انداز این بیماری چگونه است؟

چشم انداز درمان این بیماری تا حد زیادی به مرحله تشخیص آن بستگی دارد. علائمی مانند خستگی و ضعف عمومی اغلب بهبود پیدا می کنند اما مشکلات مفاصل درمان نمی شوند.درد شکم و بزرگ شدن کبد نیز ممکن است بهبود پیدا کند و عملکرد قلب نیز می تواند به کمک اقدامات پزشکی درمان شود.با این حال سیروز کبدی برگشت ناپذیر است و ممکن است لازم باشد تا پیوند کبد انجام دهید.بیماران مبتلا به بیماری کبدی نیز باید به صورت مداوم برای ابتلا به سرطان کبد تحت نظر باشند. سرطان کبد یکی از عوارض جانبی بیماری کبد است.

 هموکروماتوز چیست؟

چگونه می توانید از خودتان در خانه در برابر آهن اضافی مراقبت کنید؟
  • مطمئن شوید که مواد غذایی یا نوشیدنی مصرفی، آهن بیش از حد ندارند.
  • الکل مصرف نکنید. در صورت مصرف الکل، جذب آهن از غذا افزایش یافته و خطر ابتلا به آسیب کبدی (سیروز) را افزایش می شود.
  • مکمل های اضافی ویتامین C (بیش از 200 میلی گرم در روز) نخورید. ویتامین C می تواند میزان جذب آهن شما را از مواد غذایی فوق العاده افزایش دهد.
  • مکمل های تغذیه ای و یا ویتامین که حاوی آهن باشد استفاده نکنید.
  • اگر شما درمان فصد خون می کنید از دکتر خود بپرسید که آیا شما باید غذاهایی که می خورید را تغییر دهید. اگر شما نیاز پایین تری به میزان آهن در رژیم غذایی خود دارید شما می توانید گوشت قرمز و مواد غذایی غنی شده با آهن، مانند غلات را کمتر بخورند.
  • چای و قهوه بنوشید. نوشیدن چای بیشتر از قهوه می تواند باعث جذب کمتر آهن از غذا شود.
  • از وسایل آشپزی آهنی استفاده نکنید. مواد غذایی پخته شده در آهن آلات می تواند جذب آهن را افزایش دهد.
  • غذاهای دریایی را خام نخورید. این می تواند دارای یک باکتری باشد که در افراد دارای هموکروماتوز مضر است.


خواهشمنديم اگر سوال يا نکته‌اي براي مطلب هموکروماتوز

در ذهن شما باقي مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و ساير کاربران به اشتراک بگذاريد.

منبع:سلامت

 هموکروماتوز چیست؟

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (1 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits