کودکمان را با نظم آشتی دهیم
فاطمه اسلامیه
یکی از مشکلات رایج در بین برخی از کودکان به ویژه در مقطع دبستان، بیتوجهی آنها نسبت به امور درسیشان میباشد. به طوری که این امر، از یک سو شکایت والدین و از سوی دیگر شکایت معلمان آنها را برانگیخته است. این گروه از کودکان که گاها القابی همچون کم توجه و سربه هوا به آنها نسبت داده می شود،کودکانی هستند که در بیشتر موارد در انجام تکالیف درسی خود و یا امور محول شده به آنها، سهل انگاری نموده و مرتکب اشتباهات بسیاری میشوند. در بسیاری موارد دیده شده است که حتی در نگهداری وسایل شخصی شان نیز بیمسئولیت بوده و به وفور لوازم خود را گم کرده، بعضا آنها را خراب و یا گم کردهاند.
انتخاب اسباب بازی مناسب برای کودکان
بازی یكی از كاركردها و نیازهای كودك محسوب میشود كه ضمن سرگرم كردن كودك ، او را برای ورود به زندگی واقعی آماده میسازد. اما انتخاب اسباببازی مناسب موضوعی است كه باید مورد توجه خانوادهها قرار گیرد. هیچ چیز برای كودك جای اسباب بازی را نمیگیرد. او با اسباب بازی خود تنها بازی نمیكند، بلكه اسباب بازی را تبدیل به موجودی جاندار میكند كه با او دوست میشود، دعوا میكند، درددل میكند، نصیحت میكند، نگرانیهایش را در میان میگذارد و استرس خود را تخلیه میكند. طبیعی است كه در این بین اسباب بازیهای مورد استفاده كودك نیز اهمیت زیادی دارد.
● خوراكی نیست
یكی از نكات اساسی كه در انتخاب اسباب بازی كودك وجود دارد این است كه كودكان خردسال عادت دارند، همه چیز را به سوی دهان ببرند. بعضی از اسباب بازیها مانند اسباب بازیهای كوچك، دكمه، تیله و... ممكن است مجاری هوا را مسدود كنند و موجب خفگی شوند، به همین علت توصیه میشود تا سن ۳ سالگی اسباب بازیهایی در اختیار كودك قرار دهید كه موجب خفگی او نشود. از طرف دیگر كودكان، مخصوصا بین ۶ تا ۱۸ ماهگی، به هر چیز گاز میزنند.
اسباببازی باید از جنسی باشد كه در اثر گاز زدن نشكند. برای این سن كودكان اسباب بازیهای نرم و قابل شستوشو و نشكن مناسبتر است. توجه داشته باشید كه قسمتهای مختلف اسباببازی خوب به هم متصل شده باشد؛ چون اگر زود از هم جدا شده یا بشكند؛ ممكن است قسمتهای شكسته شده به كودك شما آسیب برساند.
● سربی نشوید
اگر اسباب بازی از سرب ساخته شده باشد، بسیار خطرناك است؛ زیرا سرب به علت نرمی زیاد به دست كودك مالیده میشود و به هنگام خوردن چیزی وارد بدن شده، باعث مسمومیت تدریجی در او میشود. این موضوع شامل اسباببازیهایی كه حاوی رنگهای دارای سرب هستند نیز صدق میكند. نكته دیگر اینكه نشریات و روزنامهها هم سرب دارند اگر كودك آنها را بخورد همراه مركب، سرب وارد بدن او میشود.
● در مضرات تفنگ
تفنگ، اسباببازی مورد علاقه اكثر كودكان است. البته روانشناسان مخالف اسباببازیهای خشن هستند و معتقدند اسباببازی نباید كودك را به سوی خشونت و تكرار رفتارهای خشن سوق دهد. از سوی دیگر بیشتر این اسباب بازیها به نحوی ساخته شده اند كه صداهای بلندی تولید میكنند.كودكان نیز علاقه دارند كه بچههای دیگر را غافلگیر كرده و به همین خاطر تفنگ را در نزدیك گوش آنان به صدا درمیآورند. در این حالت ممكن است پرده گوش كودك صدمه دیده، موجب آزار و اذیت او شده یا برای همیشه او را از داشتن یك گوش سالم محروم كند.
● اسباب بازی خوب
متخصصان علوم رفتاری معتقدند اسباب بازی باید باعث فكر كردن و رشد تخیل كودك شود یا او را با مفاهیم مختلف مثل رنگها شكلها و... آشنا سازد. از طرف دیگر متناسب با سن او باشد. اگر اسباب بازی برای كودك سخت باشد او را خسته میكند و اعتماد به نفس او را كم میكند. از سوی دیگر اگر خیلی ساده هم باشد كودك را به فكر كردن وادار نمیكند. اسباببازی مناسب، اسباببازی است كه خود كودك بازی كند نه اینكه اسباببازی، بازی كند و كودك تماشا كند. از این منظر تمام اسباب بازیهای باطری دار زیر سوال میروند. اسباببازیهایی هستند كه شكل و اندازهای خاص ندارند و كودك میتواند به ذوق و سلیقه خود آنها را تغییر دهد، زیرا بسیار به رشد خلاقیت كودك كمك میكند.
بازیهایی مناسب برای نوپایان (کودکان ۱۶ تا ۲۰ ماهه) را یاد بگیرید:
میهمانی به صرفِ چای
در یک روزِ آفتابی، یک ستِ چایخوریِ پلاستیکی (مخصوصِ کودک) آماده کرده و کاسهای پلاستیکی و بزرگ از آب بیاورید و تظاهر کنید که چای را حاضر کردهاید، سپس از کودکتان بخواهید که قوری را پُر کند و داخلِ فنجانها چای بریزد.
بهتر است انتظارِ یک میهمانی چایِ بسیار مرتب و با ظرافت را نداشته باشید، زیرا ممکن است کودک کثیف کاری کرده و آب را روی میز بریز؛ اما این بازی باعث میشود که کودک مهارتِ هماهنگی حرکات را بیاموزد و همچنین با خواصِ آب آشنا شود، برایِ مثال بیاموزد که آب همیشه پایین میریزد و به سمتِ بالا حرکت نمیکند.
بازی با بلوک خانه سازی
این بازی به تمرکز و حضورِ ذهنیِ کودکتان نیاز دارد، بنابراین این بازی را زمانی انجام دهید که کودک کاملاً سرِحال است. از بلوکها استفاده کرده و طرحهای بسیار سادهای بسازید؛ برای مثال ۳ بلوک را در یک ردیف کنارِ هم قرار دهید، دو بلوک را رویِ هم بگذارید و یا یک مکعبِ ساده بسازید. سپس از کودکتان بخواهید با استفاده از بلوکهای دیگری که در اختیار دارد، طرحی مانندِ طرحِ شما را بسازد. طبقه بندیِ اَشکال که در این بازی صورت میکند، مهارتهای حلِ مسأله کودک را پرورش میدهد.
غلتاندن توپ
توپها اسباب بازیهایِ محبوبی برایِ نوپایان هستند. توپهایی که میجهند، برای بازی در بیرون مناسبند، اما توپهایِ نرم و فومی بهترین اسباببازیها برایِ داخلِ خانه هستند. هنگامِ بازی نوپایتان با این توپها بر او نظارت داشته باشید؛ بعضی از نوپایانِ کنجکاو دوست دارند بدانند که این توپها چه مزهای میدهند.
بهترین بازی با توپ برای نوپایان بازی ساده «گرفتن» است. برایِ انجامِ این بازی باید هر دویتان رویِ زمین مقابلِ هم بنشینید و پاهایتان را از هم باز کنید، به طوری که انگشتهای پایتان در تماس با یکدیگر قرار بگیرد. سپس بدونِ اینکه از مرزها خارج شوید، توپ را به سمتِ او بغلتانید و از او بخواهید تا توپ را به سمتِ شما برگرداند. این بازی برای تقویتِ ماهیچههای دست و هماهنگ نمودنِ عملکردِ دست با چشم مفید است.
کلکسیونرِ کوچک
با نوپایتان به پیادهروی بروید و یک سبد نیز همراهِ خود ببرید. اشیایِ کوچکی که نوپایتان به آنها علاقهمند است، مانندِ سنگها، برگها و میوههای کاج را جمع آوری کنید. نوپا از شما میخواهد که خودش سبد را حمل کند؛ اما تعجب نکنید که به یکباره تمامِ محتویاتِ آن را بیرون بریزد و دوباره کارِ جمعآوری را آغاز کند. نوپایان در این سن عاشقِ این هستند که ظرف، سبد یا هر چیزی را پُر کرده و سپس آن را خالی کنند. کودک در این بازی چالاکی و مهارتهایِ حرکتیِ دستانِ خود را پرورش میدهد.
دیدگاه ها